Ghen: Làm sao giảm thiểu tổn thương?

Vừa qua, dư luận xôn xao về một số vụ đánh ghen hung bạo. Ngày 14-11, Công an huyện Bù Đốp, Bình Phước đã bắt khẩn cấp đối với Phạm Thị Thoa (45 tuổi, ngụ thị trấn Thanh Bình, huyện Bù Đốp) để điều tra về hành vi làm nhục người khác. Do nghi ngờ chồng mình cặp bồ với chị V. (40 tuổi, ngụ xã Thiện Hưng, huyện Bù Đốp), Thoa kéo thêm một số người thân đến nhà chị V. đánh ghen. Thoa nắm tóc, đánh tới tấp rồi kéo chị V. ra ngoài để người thân xúm vào cắt tóc, bôi vôi. Thoa caòn xé áo chị V. rồi dùng nhựa điều chà khắp cơ thể khiến toàn thân chị V. bỏng.

Trước đó, ở Đô Lương, Nghệ An xảy ra một vụ đánh ghen gây hậu quả nghiêm trọng hơn. Sáng 10-11, chị H. đến chợ mua thức ăn thì bị Ngô Thị Hà và một nhóm người vây đánh, đạp, dẫm lên bụng, mặc cho chị H. khẩn thiết van xin vì lo cho cái thai mới ba tháng tuổi chị đang mang trong bụng. Do bị đa chấn thương, chị H. được chuyển đến BV Đa khoa huyện Đô Lương cấp cứu. Các bác sĩ thăm khám và phát hiện thai nhi trong bụng chị đã chết lưu.

Những hành vi đánh người thô bạo này đã bị dư luận phê phán và sẽ bị pháp luật xử lý thích đáng. Vấn đề đặt ra là, ghen tuông trước hết là phản ứng của người đang bị tổn thương. Một số người khác dù không có phản ứng thô bạo nhưng cũng có cách hành xử tiêu cực ở nhiều mức độ khác nhau thậm chí có nhiều người tự tử. Liệu có cách giảm thiểu thiệt hại, tổn thương khi bị phụ bạc, ghen tuông? Sau đây là ý kiến các chuyên gia.

Năm giải pháp giảm tổn thương!

Những nghiên cứu tâm lý cho thấy người bị phản bội bao giờ cũng rơi vào thế tâm lý yếu. Càng rơi vào thế tâm lý yếu, họ càng vùng vẫy để chứng minh là mình đang mạnh mẽ. Đó là những hành động thể hiện mình bằng chiến tranh, bằng cách hành xử mang tính bạo lực…

Ở một góc độ khác, những người bị tình phụ thường quy lỗi cho đối phương, cảm giác mình bị lừa hay bị làm nhục sẽ thôi thúc họ hành động. Phản ứng tâm lý là ăn không được cũng phá cho hôi đã dẫn đến những hành xử có tính bạo lực và nông nổi… Khi bị tình phụ, sự bạo lực chỉ làm tổn thương mình và người khác. Vì vậy, cần thực sự tỉnh táo và có những giải pháp phù hợp.

Thứ nhất, cần hiểu rằng lạt mềm buộc chặt là giải pháp khôn ngoan. Thay đổi bản thân mình và cảnh tỉnh người hôn phối hay người yêu bằng cách khơi gợi ý thức sẽ hay hơn so với làm lớn chuyện…

Thứ hai, cần thẳng thắn trò chuyện và tìm phương án giải quyết vấn đề thay vì cứ nghĩ đánh kẻ thù hay đánh đối phương để hai người ấy bỏ nhau.

Thứ ba, cần sự hỗ trợ của người thân về mặt tinh thần hoặc sự giúp đỡ của chuyên gia tư vấn tâm lý.

Thứ tư, cần thôi thúc lòng tự trọng của chính mình để biết đưa ra những phương án phù hợp. Cần nhận thức xung đột nên được giải quyết theo phương án cả hai cùng thắng…

Thứ năm, cần hiểu rằng những gì mình đã cố gắng thì phải cố gắng hết mình. Nếu sự cố gắng không đem lại kết quả thì nên kiên nhẫn thêm… Nếu hạn định về thời gian của sự kiên nhẫn vẫn không đem lại đến quả và đã hết cách thì chúng ta nên có thái độ dứt khoát, đó là ly hôn… Đó cũng là văn hóa ứng xử của cuộc sống…

Tất cả những điều ấy sẽ giúp người ghen sẽ biết an toàn trong cuộc sống hơn là để cơn ghen đốt cháy chính cuộc đời, tương lai của bản thân mình cũng như của những người thân.

Chuyên gia tâm lý HUỲNH VĂN SƠN, giảng viên tâm lý học Trường ĐH Sư phạm TP.HCM

Chấp nhận thực tế mỗi người là một cá thể

Thực tế những biểu hiện phản ứng ghen tuông khác nhau phần lớn phụ thuộc vào tố chất tâm lý, trình độ nhận thức của người bị phụ bạc. Với một số người có cường độ phản ứng mạnh, bột phát, rất khó có khả năng kềm chế, điều chỉnh hành vi. Tuy nhiên, với những người có phản ứng bình thường thì nếu có cách phân tích suy nghĩ đúng sẽ có thể giảm nhẹ tổn thương cho chính mình và từ đó nếu khéo léo thậm chí có thể thay đổi tình thế, duy trì hạnh phúc.

Thông thường, trong quan hệ tình yêu, hôn nhân người ta luôn có nhu cầu sở hữu tuyệt đối người chồng (vợ), người yêu của mình. Người ta có nhu cầu hiến dâng trọn vẹn, đồng thời cũng có đòi hỏi (ngấm ngầm) đối tượng phải đáp trả tình yêu trọn vẹn, duy nhất. Vì vậy, về bản chất, ghen là phản ứng với sự mất mát quyền sở hữu tuyệt đối về tình cảm, về vật chất đối với đối tượng của mình, từ đó phát sinh sự tổn thương. Người ghen cảm thấy mình bị xúc phạm, bị coi thường, phản bội… sinh ra rầu buồn, oán giận và có thể phát sinh nhiều phản ứng tiêu cực khác nhau.

Làm thế nào để giảm nhẹ tổn thương? Trước hết, cần thấy rằng yêu đương hay hôn nhân là quan hệ tự nguyện giữa đôi bên. Dù có yêu đến mấy, hiến dâng đến mấy thì thực tế hai bên vẫn là hai cá thể độc lập chứ không phải tuy hai mà một như vẫn tưởng. Trong dòng chảy cuộc sống, nếu may mắn thì cả hai cùng song hành trong tình cảm và cùng “cảm thấy” cả hai là một đến cuối đời. Nhưng do tác động thực tế, không ít trường hợp một trong hai hoặc cả hai có thay đổi về tình cảm, tính cách, ứng xử, quan hệ mà một trong hai bên “cảm thấy” người kia không còn là của mình nữa. Đó là sự kém may mắn ngoài ý muốn mà mình phải chấp nhận như nhà thơ Xuân Diệu từng nói: “Tình yêu đến, yêu đi ai biết. Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt”.

Nói nghe như tiêu cực và sẽ có nhiều người phản ứng nhưng thực sự, khi chấp nhận thực tế này, người ta sẽ thấy nhẹ lòng hơn. Những cảm xúc, suy nghĩ tiêu cực như bị tổn thương, mặc cảm thua sút, cảm giác mất mát sẽ giảm đi. Từ đó người bị phụ bạc có thể tự nhìn lại mình, gìn giữ những giá trị mình đang có và có hành vi thích hợp.

ThS NGUYỄN THỊ TÂM, Giám đốc Trung tâm Tư vấn tâm lý Hồn Việt

DUY TÍNH - QUỐC VIỆT