Hướng dẫn trẻ cách sử dụng tiền lì xì

Sau tết, nhiều trẻ em Việt Nam có từ một đến vài triệu đồng là điều bình thường. Vì vậy, hướng dẫn trẻ sử dụng tiền lì xì như thế nào là vấn đề phụ huynh cần lưu tâm nhằm giúp trẻ hiểu ý nghĩa của tiền lì xì, lễ nghĩa và học tính tiết kiệm.

Ứng xử khi nhận tiền lì xì

Một người mẹ ở quận 3, TP.HCM có một con nhỏ lên 7 tuổi. Chị than phiền: “Tết năm ngoái có khách tới nhà lì xì mừng tuổi, bé rất mừng và cảm ơn rối rít. Sau khi mở phong bì ra và thấy tờ 5.000 đồng, bé xìu mặt: “Sao mà ít vậy!” làm cả phụ huynh lẫn khách đều ngại ngần”. Một bé khác 5 tuổi khi được trao tiền lì xì thì từ chối: “Cháu có rồi!”. Khi người lớn ép lấy, bé cầm nhưng một hồi sau thì xé tờ tiền ra làm đồ hàng chơi. Có vài trẻ thì nhắc khách: “Cô/chú đã xì lì cháu chưa?”...

Hướng dẫn trẻ cách sử dụng tiền lì xì ảnh 1

Lì xì là phong tục đã có từ lâu đời. Ảnh: ST

Những trường hợp này không phải là hiếm ở bất cứ gia đình nào, tạo tình huống ngại ngùng cho cả phía phụ huynh lẫn khách đến chơi. Nhiều phụ huynh cảm thấy bối rối, không biết hướng dẫn trẻ cách nhận tiền lì xì nói riêng, quà cáp nói chung như thế nào cho phải phép và không làm mất lòng người lớn.

Sau khi mở phong bì ra và thấy tờ 5.000 đồng, bé xìu mặt: “Sao mà ít vậy!” làm cả phụ huynh lẫn khách đều ngại ngần

Điều quan trọng trước tiên là phụ huynh cần nói với trẻ trước về ý nghĩa của tiền lì xì, có thể nói khi cha mẹ lì xì cho con cái. Mỗi năm, cha mẹ đều nên nhắc lại chuyện này để trẻ hiểu mình đang nhận được gì từ phong lì xì này chứ không đơn giản là tiền. Phụ huynh đừng ngại khi nói điều đó với trẻ dưới 5 tuổi. Kèm theo lời chúc may mắn, sức khoẻ, mau lớn, học giỏi..., trẻ sẽ dần hiểu được ý nghĩa của tiền lì xì.

Đối với trẻ nhỏ dưới 5 tuổi: Bạn có thể hướng dẫn trẻ nhận tiền, cám ơn và có những lời chúc đáp lại ngộ nghĩnh, đáng yêu. Những lời khen cho những lời chúc đáng yêu đó là một phần thưởng khuyến khích lớn đối với trẻ. Sau khi nhận tiền xì lì, phụ huynh có thể hướng dẫn con bỏ vào một cái ví riêng hoặc đưa cho ba mẹ giữ. Điều này tránh được việc trẻ để thất lạc tiền hoặc làm rách tiền.

Đối với trẻ 6-10 tuổi: Phụ huynh có thể hướng dẫn con em mình cách cho và nhận quà, tiền, phần thưởng như thế nào qua lời cảm ơn, khi nào mở quà là phù hợp...

Đối với trẻ vị thành niên: Các em đã ít nhiều tự biết cách cư xử nếu sống trong một nền giáo dục tốt của gia đình và nhà trường. Đây là lứa tuổi có sự nhạy cảm hơn. Vì vậy, những lời nhắc khéo léo sẽ có tác dụng hơn những lời mắng. Việc bạn làm gương cho trẻ là điều cần thiết trong cách ứng xử khi nhận và cho tiền, quà.

Sử dụng tiền lì xì

Phụ huynh cần dạy cho trẻ về tính tiết kiệm và dùng tiền đúng chỗ theo từng lứa tuổi. Việc trẻ dùng tiền lì xì như thế nào có liên quan việc hướng dẫn cách trẻ sử dụng tiền trước đó. Trở lại phụ huynh ở quận 3, TP.HCM mà chúng tôi vừa đề cập ở trên. Từ nhỏ, đứa con 7 tuổi của chị đã được nhận những số tiền lớn, món quà lớn từ người nhà trong những dịp sinh nhật, được điểm 10, là học sinh giỏi... Ví dụ mỗi lần đạt 10 điểm, bé được thưởng 10.000 đồng. Có ngày được ba điểm 10, bé được thưởng tới 30.000 đồng. Người mẹ này cho con tự do dùng số tiền đó để mua đồ ăn, đồ chơi. Còn vào dịp sinh nhật, có khi ông bà cho bé số tiền lên đến 500.000 đồng hoặc 1 triệu đồng. Dần dà, bé có thói quen sử dụng tiền với mệnh giá lớn nên khi nhận tiền xì lì mệnh giá 5.000 đồng, bé cảm thấy quá ít ỏi và tỏ ra không vui khi nhận nó.

Hướng dẫn trẻ cách sử dụng tiền lì xì ảnh 2

Cần hướng dẫn trẻ ứng xử đúng cách đối với tiền lì xì. Ảnh: ST

Cho nên, việc dạy cho trẻ tính tiết kiệm và dùng tiền đúng chỗ theo từng tuổi là điều quan trọng.

Đối với trẻ dưới 5 tuổi: Tập cho trẻ đếm với tiền thật, tiền mệnh giá thấp, tránh tiền xu.

Đối với trẻ từ 6-10 tuổi:

- Cùng với việc dạy trẻ lựa chọn, phụ huynh có thể nói với con: “Con có chừng này tiền. Hãy chọn thứ mà con định mua và giải thích cho mẹ vì sao con chọn nó”.

- Tránh sử dụng các từ ngữ như: “Nếu mình mua món đồ chơi này thì ba mẹ sẽ không có đủ tiền để mua thức ăn nữa”. Điều đó có thể rất hiệu nghiệm trước mắt, nhưng sẽ dễ gây ra một áp lực và cảm giác có lỗi cho trẻ, nhất là đối với trẻ nhạy cảm.

- Bắt đầu dạy trẻ tiết kiệm tiền bằng cách để dành một khoản nhỏ trong số tiền mình có.

Đối với trẻ từ 9 đến 12 tuổi:

- Hãy để con bạn trích một phần tiền tiêu vặt của mình để mua những món quà nhỏ cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt trong các dịp sinh nhật hoặc lễ tết. Nó có thể đơn giản là vài viên kẹo để chia sẻ với mọi người. Điều này có thể giúp bé học cách biết chia sẻ cũng như học cách sử dụng tiền có ích đối với khoản ngân sách của chính mình.

- Thỉnh thoảng, bạn có thể gọi bé đến ngồi cùng bạn khi bạn thanh toán các hóa đơn trong gia đình. Qua việc này, bé có thể hiểu được những khoản tiền trong tháng cần chi dùng cho gia đình là bao nhiêu so với thu nhập của cha mẹ.

Đối với trẻ vị thành niên lớn hơn 12 tuổi:

- Cùng con lập ra những kế hoạch lâu dài như: Dành dụm tiền cho con đi học đại học, mua xe máy mới khi con có việc làm... để giúp con biết tiết kiệm cho những mục đích dài lâu.

- Nếu con bạn đang làm thêm và biết cách tiêu tiền có trách nhiệm, hãy bàn bạc với con để sử dụng món tiền đó hợp lý. Bạn có thể đề nghị con bạn cùng chia sẻ những khoản chi phí trong gia đình như một người trưởng thành và có trách nhiệm thực sự.

Phong tục lì xì

Theo một số tài liệu tham khảo, “lì xì” có gốc là từ 利市 (lợi thị) trong tiếng Trung Quốc. Từ này phiên âm kiểu pinyin là lì shì. Nó có ba nghĩa như sau:

- Số lời thu được do mua bán mà ra.

- Tốt lành, có lợi. Tháng Chạp ngày 24, khắp thị tỉnh (nhà quê, kẻ chợ) đều làm lễ rước Na (để khu trừ quỷ dữ), trống (rước) Na đến khắp mọi nhà cầu xin “lợi thị” (Theo Đông-kinh mộng-hoa-lục). Khi người phụ nữ lấy chồng về đến cửa, mọi người đi theo cũng như người nhà đều xin “lợi thị” (hoặc đồ vật, hoặc là tiền).

- Vận tốt, vận may. Sách “Bắc-mộng-tỏa-ngôn” nêu rằng: “Khi Hạ-hầu Tư chưa gặp thời, còn luân lạc linh đinh, người ta gọi Tư là viên Tú-tài chẳng lợi thị”.

Trong cả ba trường hợp, “lợi thị” hay “lì-xì” đều có nghĩa là được lợi, được tiền, được may mắn. Cho nên tiền lì xì, mừng tuổi chính là thứ tiền đem lại cái hên, điều lành, điều tốt cho trẻ em dịp đầu xuân.



NGUYỄN THỊ DIỆU ANH (Chuyên viên tâm lý lâm sàng Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM)

(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM tháng 1-2011)

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm