Thuế TNCN đối với hoạt động xổ số: Người trúng số rất dễ... lách thuế!

Luật Thuế thu nhập cá nhân được triển khai khoảng hai tuần. Song theo ý kiến của nhiều chuyên gia, việc thu thuế đối với hoạt động xổ số theo quy định mới không thuận lợi như quy định cũ.

Người trúng số dễ lách luật

Ông Đỗ Quang Vinh, Giám đốc Công ty Xổ số kiến thiết TP.HCM, giải thích: Lúc trước, người trúng số phải nộp thuế nếu trúng giải trên 15 triệu đồng (tính theo mỗi tờ vé số) với thuế suất 10% trên toàn bộ số tiền trúng thưởng. Ví dụ, ông A trúng bốn tờ độc đắc, tổng giải thưởng trị giá 500 triệu đồng thì số thuế ông A phải nộp là 50 triệu đồng.

Nay Luật Thuế thu nhập cá nhân quy định nếu mỗi lần trúng thưởng (một vé hoặc nhiều vé) mà trên 10 triệu đồng thì người trúng thưởng được trừ 10 triệu đồng không phải nộp thuế, còn lại nộp thuế theo thuế suất 10%. Từ đó, những người như ông A có thể chia các tờ vé số trúng giải ra để giảm thuế.

Giả sử ông A một mình đến công ty nhận giải, số thuế ông A phải nộp là (500 triệu đồng – 10 triệu đồng) x 10% = 49 triệu đồng. Còn nếu ông A “vận động” anh em, bè bạn đi nhận giải giùm, mỗi người chỉ cầm một tờ đến công ty nhận giải thì mỗi người sẽ nộp số thuế là (125 triệu đồng – 10 triệu đồng) x 10% = 11,5 triệu đồng. Tổng số thuế của bốn người đi lãnh là 11,5 triệu đồng x 4 = 46 triệu đồng (thấp hơn ba triệu đồng so với một mình ông A đi lãnh thưởng).

Như vậy, cách tính thuế này dễ dẫn đến thất thu cho ngân sách. Ngoài ra, công ty xổ số lại phải gánh nhiều việc hơn. Ông Vinh cho biết: “Lúc trước, một cuốn biên lai thuế gồm 50 tờ, công ty xài cả tháng mới hết. Còn nay, chỉ trong một tuần đầu năm mới mà công ty tôi đã xài hết bốn cuốn rồi. Biết rằng người trúng thưởng chia vé cho nhiều người cùng đi lãnh để né thuế nhưng trước khi đến tay công ty, vé trúng thưởng được lưu thông giữa các đại lý như một dạng chứng từ thanh toán nên việc xác định ai là chủ thực sự của tờ vé trúng thưởng rất phức tạp”.

Công ty xổ số khó quản lý

Theo Thông tư 65 ngày 18-6-2007 của Bộ Tài chính, các đại lý vé số được thay mặt công ty để thu hộ các tờ vé số trúng thưởng có giá trị từ năm triệu đồng trở xuống. Từ đây cũng nảy sinh vấn đề khiến các công ty xổ số đau đầu. Ví dụ ông A trúng thưởng 10 vé, mỗi vé năm triệu đồng. Nếu ông A một mình đến công ty nhận thưởng một lần, thuế phải nộp là (50 triệu đồng – 10 triệu đồng) x 10% = 4 triệu đồng.

Còn nếu ông A nhờ người quen đến công ty nhận thưởng, mỗi người chỉ lãnh hai vé (10 triệu đồng) thì ông A không phải nộp thuế. Hoặc giả sử, ông A đến nhiều đại lý khác nhau để đổi vé, ở mỗi nơi ông chỉ đổi hai tờ (điều này rất dễ dàng vì tại TP.HCM có đến 82 đại lý cấp một). Các đại lý không thể khấu trừ thuế của ông A vì chưa vượt 10 triệu đồng. Nhưng khi các đại lý đem các vé này về công ty, phải xử lý ra sao nếu ông A bị phát hiện phải nộp thuế? Hiện Công ty Xổ số kiến thiết TP.HCM đang chờ xin ý kiến của Cục Thuế TP.HCM.