Anh chị em chúng tôi có sáu người là đồng sở hữu của một ngôi nhà gồm hai gian, mỗi gian có 3 tầng (tầng trệt, tầng 1 và 2). Do có ba người muốn chuyển nhượng phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mình nên chúng tôi đã đồng ý và thỏa thuận như sau:
- Gian nhà phía bên trái được chia cho ba đồng sở hữu muốn chuyển nhượng.
- Gian nhà bên phải thuộc về ba anh chị em còn lại, mỗi người được sở hữu một tầng, đất vẫn thuộc quyền sử dụng chung.
Trong số ba anh chị em còn lại này, có một người đòi phải ghi vào bản thỏa thuận quyền được tự do tách thửa như sau: "Các đồng sở hữu có quyền tự xin tách thửa, tách chủ quyền phần nhà được chia nếu đủ điều kiện theo qui định pháp luật mà không cần có sự đồng ý bằng văn bản của từng đồng sở hữu".
Tôi xin được hỏi, việc đòi hỏi của người đồng sử hữu này có hợp pháp không? Văn bản thỏa thuận như vậy có thể công chứng không?
Phạm Văn Trang (trangphamvan2751@gmail.com)
Luật sư DƯƠNG VĂN MAI, Đoàn luật sư TP.Hà Nội trả lời:
Theo như nội dung bạn phản ánh thì đây là trường hợp sở hữu chung (đồng sở hữu) của sáu anh em trong gia đình. Vì nhiều lý do khác nhau như diện tích của mỗi phần không đủ điều kiện để tách thành các thửa riêng biệt để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà nên đăng ký quản lý tài sản dưới hình thức đồng sở hữu.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 219 Bộ luật Dân sự năm 2015 về Chia tài sản thuộc sở hữu chung thì:“Trường hợp sở hữu chung có thể phân chia thì mỗi chủ sở hữu chung đều có quyền yêu cầu chia tài sản chung; nếu tình trạng sở hữu chung phải được duy trì trong một thời hạn theo thỏa thuận của các chủ sở hữu chung hoặc theo quy định của luật thì mỗi chủ sở hữu chung chỉ có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi hết thời hạn đó; khi tài sản chung không thể chia được bằng hiện vật thì chủ sở hữu chung có yêu cầu chia có quyền bán phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp các chủ sở hữu chung có thỏa thuận khác”.
Tài sản thuộc quyền sở hữu chung ở đây là nhà và đất nên việc phân chia quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà phải được lập văn bản công chứng mới có hiệu lực pháp luật. Các đồng sở hữu có quyền lập văn bản này để xác định diện tích cụ thể mỗi người được sử dụng, sở hữu.
Về nội dung tách thửa thì phải theo quy định của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định về diện tích tối thiểu của ngôi nhà, diện tích tối thiểu của thửa đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng.
