Trong dịp Tết, nên chi tiêu xông xênh một chút bởi xét theo thuyết Âm Dương, chi tiền là dương, cất tiền là âm. Ngày Tết cứ rộng rãi một chút thì sẽ mang lại nhiều may mắn trong năm và đồng tiền mới có điều kiện sinh sôi nảy nở.
Ngày Tết, nên chú ý mặc những trang phục màu dương như đỏ, hồng, vàng, xanh, cam,… hạn chế những màu sắc có tính âm như trắng, đen, xám, nâu.
Đồng thời, nên bỏ bớt những đồ cũ và hạn chế dùng đồ cũ trong ngày Tết, vì đồ cũ có tính âm. Trong trường hợp sử dụng cần làm mới lại món đồ, chẳng hạn đánh bóng lư đồng để tăng tính dương.
1. Mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả có nguồn gốc xuất phát từ triết lý Ngũ Hành. Người ta tìm kiếm 5 loại trái cây ngon nhất, những tinh túy của bốn phương đem cúng cho tổ tiên để mong sự hanh thông.
Trong ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), có sự tương sinh (Thủy sinh Mộc, Mộc sinh Hỏa, Hỏa sinh Thổ, Thổ sinh Kim, Kim sinh Thủy), khi ngũ hành tương sinh và vận chuyển thông suốt thì đó chính là sự hanh thông, phát triển đi lên.
Ngoài ra, ngũ hành cũng có sự tương khắc (Thủy khắc Hỏa, Hỏa khắc Kim, Kim khắc Mộc, Mộc khắc Thổ, Thổ khắc Thủy), để tạo động lực cho phát triển. Ngũ hành tương khắc dạy con người phương Đông biết chấp nhận sự khó khăn, khác biệt và cả sự phá hủy.
Sự xuất hiện của mâm ngũ quả trong ngày Tết nói rằng ngày Tết không phải tất cả đều hạnh phúc, mà trong hạnh phúc cũng tiềm ẩn bất hạnh, song người ta sẽ hướng đến yếu tố hạnh phúc nhiều hơn.
Trên mâm ngũ quả nên bày nhiều màu sắc dương (xanh, đỏ, vàng). Các màu âm (trắng, đen, xám, nâu) không được nổi trội. Những trái măng cụt, hồng xiêm, lê, nho, chỉ nên là chấm phá.
Các mâm ngũ quả ngày Tết cũng có sự khác nhau tùy văn hóa vùng miền. Mâm ngũ quả của người miền Bắc và miền Trung luôn có nải chuối giống cánh tay phúc hậu như tay Phật nâng đỡ tất cả những cái khác bên trên. Nải chuối màu xanh cũng là màu dương.
Bên cạnh đó, một quả không thể thiếu nữa là quả bưởi. Quả chuối và quả bưởi đều tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Với những người sùng đạo thì có thể thay bưởi bằng phật thủ.
Còn người miền Nam vốn là dân di cư nên họ cúng những trái cây miền Nam đã nuôi sống mình trong ngày đầu đặt chân đến vùng mới như dừa, xoài,… Mâm ngũ quả của người miền Nam thường là một cách đọc chệch tên của các loại quả như: Cầu (mãng cầu) xài (xoài) vừa (dừa) đủ (đu đủ) no (nho), hay Cầu xài vừa đủ sung (sung).
Dân miền Nam không thích các quả như: Chuối (bởi nói chệch thành chúi), cam (nghe như cam chịu), quýt (cùng vần với quỵt).
Mâm ngũ quả của người Nam Bộ là biến thể cả về ý nghĩa, cả về âm từ của cây trái, phù hợp với đời sống thực của người miền Nam. Văn hóa Nam Bộ giải thiêng và mở luôn cả triết lý chứ không có gì cầu kỳ, giống như chính những con người miền Nam bộc trực phóng khoáng.
2. Bánh chưng, bánh tét
Bánh chưng bánh tét chính là một biểu hiện của triết lý Âm Dương, Ngũ Hành. Nguyên liệu để làm nên những chiếc bánh này có cả tính nóng (nếp, tiêu...) và tính hàn (mỡ, đậu xanh).
Trong mỗi chiếc bánh có đầy đủ các màu sắc âm - dương: Màu xanh của gạo, hồng của thịt, vàng của đậu, đen của tiêu, trắng của mỡ,…
3. Hoa và cây cảnh
Theo quan niệm của người xưa: Xuân sinh (muôn loài sinh sôi), Hạ trưởng (cây cối đến giai đoạn trưởng thành), Thu thu (cây cối hoa màu đến giai đoạn thu hoạch) và Đông tàng (cây cối khẳng khiu trơ trọi lá như tàng hình để chờ đợi đến mùa xuân nảy lộc sinh sôi).
Bởi Xuân sinh nên người ta thường trưng cây (mai, đào, quất...) hoặc ít ra cũng có một lọ hoa bày trong nhà trong ngày Tết.
Khi cắm hoa ngày Tết (dù bày phòng khách trên bàn thờ) theo đúng phong thủy thì nên cắm nhiều loại hoa và hoa nhiều màu sắc. Lọ hoa ngày Tết nên hạn chế màu trắng vì màu trắng có tính âm. Nên tăng cường các màu có tính dương như xanh, vàng, đỏ.
Hầu hết người ta thường cắm hoa theo ba tầng thấp, vừa và cao, nhằm thể hiện theo nguyên lý Tam tài. Cắm bông nhỏ, bông to như một sự cân bằng âm dương.
4. Phủ vải đỏ trên những vật thiêng
Những vật thiêng, bài vị, di ảnh, gia phả vốn thuộc về thế giới Âm và không thuộc thế giới này nên ta phải phủ kín những vật đó. Nhưng chúng ta không được dùng vải trắng hay đen để phủ mà phải dùng vải đỏ.
Vì cái thiêng không thuộc thế giới này nhưng tồn tại trong thế giới này trong màu đỏ, như hiển hiện trong đời sống tâm linh vẫn đang sống (dương) trong giá trị tinh thần của người Việt.
5. Bàn thờ
Tại khu vực này, bạn không nên dùng giẻ lau, hạn chế di chuyển ảnh, tượng. Nên dùng khăn giấy ướt lau sạch bụi bặm cho các tượng (thổ địa, thần tài) hoặc ảnh trên bàn thờ.
Kê gọn bàn thờ cho hợp lý theo nguyên tắc: Bát nhang lúc nào cũng đặt là gần với người thắp nhang nhất, nghĩa là đặt xa tượng/ảnh nhất. Khoảng ở giữa dùng để bày rượu, trà, nước, mâm trái cây hoặc là bình hoa khi cúng.
Những nhà thắp nhang nhiều, khi cúng vào ngày 30 tháng Chạp nên đốt hết phần chân nhang của năm cũ, chú ý là không được vứt vào sọt rác.
Theo phong thủy trang trí nhà, thì thật ra là việc đánh bóng bát nhang, lư đồng vào dịp lễ, Tết vừa thể hiện sự trang trọng vừa giúp “tống cựu nghinh tân”. Về quan điểm kỵ di chuyển bát nhang trên bàn thờ là không đúng.
3. Trang trí khoảng trống
Phần Trung Cung, thường là khoảng trống giữa các phòng, những khu vực đi lại, trục cầu thang hoặc giếng trời. Chính những vùng không sinh hoạt thường xuyên này lại là điểm thu hút sinh khí và dẫn dắt tầm nhìn cho nội thất tươi mới.
Do đó, bạn nên dọn sạch gầm thang, tăng cường chiếu sáng và có thể đặt thêm chậu hoa nhỏ, vật dụng trang trí như tượng đá cho các khu vực này.
Đối với căn hộ chung cư, Trung Cung thường là phần giao điểm qua lại các phòng, bạn có thể tạo điểm nhấn như dùng thảm hoặc tranh ảnh, bình gốm (thuộc thổ, có tính trung hòa) chậu cây cảnh bề thế… để tạo nên một Trung Cung sinh động và sáng sủa vào năm mới.
6. Không gian giao tiếp
Không gian giao tiếp trong ngôi nhà ngày tết là không thể thiếu để liên kết các thành viên cũng như tạo dựng các mối quan hệ xã hội, Trong những dịp lễ tết có đông khách khứa cũng là khi tác động của ngoại khí nhiều hơn.
Do vậy cần bố trí không gian đệm như tiền sảnh hoặc một khoảng sân nhỏ, có cây xanh, kết hợp làm nơi đón và tiễn khách, điều này sẽ giúp giảm hung khí trực tiếp từ ngoài vào.
Đối với chức năng đối nội thì không gian giao tiếp có thể được sử dụng khá linh động chẳng hạn như việc sử dụng phòng ăn, phòng nghe nhìn làm nơi tiếp khách thân mật hoặc thư giãn.
Vì trong không gian giao tiếp cũng khá phong phú và linh động, không theo một khuôn mẫu nhất định, tùy sinh hoạt của từng nhà mà bài trí nhà ở mức độ phù hợp cho gia chủ.
Nếu nhà phố có nhiều thế hệ chung sống thì mỗi tầng có thể làm một góc sinh hoạt, tiếp khách mà không cần phải tập trung vào một tầng trệt để đảm bảo tính độc lập.
