Nhờ nhiều nghiên cứu trong thời gian gần đây, hiện không còn ai nghi ngờ về ảnh hưởng của thần kinh khứu giác và vị giác trên chất lượng của cuộc sống. Bằng chứng là nhiều người sinh bệnh dễ dàng chỉ vì ăn không ngon miệng, vì thèm mà không được ăn, hay tệ hơn nữa vì phải ăn món nuốt không vô, chẳng hạn người bị kiêng cữ thái quá. Bằng chứng là nhiều căn bệnh nghiêm trọng như cao huyết áp, tiểu đường… tiến triển khả quan thấy rõ nếu thầy thuốc mát tay trong việc dùng thuốc và nhờ đó nới tay trong chuyện bắt bệnh nhân kiêng khem đủ điều.
Bệnh vì buồn khi đến bữa ăn
Phương pháp của bà “tổng quản” không sai trên nguyên tắc nếu như tất cả đồng nghiệp của bà đều bị cao huyết áp, đều mắc bệnh tim mạch vì muối ăn giữ nước trong cơ thể và tạo thêm gánh nặng cho trái tim. Trật chỉ ở chỗ thực khách của bà vì thế mà huyết áp thấp, dễ mỏi cơ, khó tập trung tư tưởng… vì thiếu muối dù đủ ăn! Không chỉ riêng bà nấu bếp vừa kể, nhiều người hiện nay cũng có khuynh hướng ăn lạt như thế do ảnh hưởng của nhiều bản tin y học đổ tội đủ điều cho muối ăn. Bằng chứng cụ thể là không ít món ăn ngay cả trong nhiều nhà hàng cũng không được nêm nếm “mạnh tay”. Tốt đến thế nào về sức khỏe chưa dám chắc nhưng điều rõ ràng trước mắt là món ăn mất đi khẩu vị độc đáo. Không cần dông dài thì ai cũng hiểu món bún mắm còn gì là “mắm” nếu nước lèo không... mặn, món thịt kho không thể là kho nếu nước thịt có thể dùng để thay... canh! Lầm to nếu tưởng khẩu vị không quan trọng. Nấu một món ăn gọi là phục vụ sức khỏe để làm gì khi thực khách nuốt không trôi?!
Món ăn quá lạt nuốt không trôi có thể khiến người ăn bị huyết áp thấp, dễ mỏi cơ, khó tập trung tư tưởng.
Lẽ nào trời sinh muối chỉ để bỏ biển?
Gác qua một bên chuyện khẩu vị, nếu chỉ xét về cơ sở khoa học thì quan điểm ăn quá lạt để ngừa, để chống bệnh tim mạch đã từ nhiều năm không còn đứng vững sau khi người ta chứng minh qua nhiều công trình nghiên cứu trong thời gian gần đây:
- Người có nếp sinh hoạt quá căng thẳng dù nén lòng ăn quá lạt ngay khi còn trẻ cũng không phòng ngừa bệnh tim mạch được bao nhiêu nếu so sánh với người hiểu cách nêm muối vừa phải lại thêm có cuộc sống thanh thản.
- Chế độ dinh dưỡng gọi là ăn lạt tuyệt đối không hẳn là yếu tố quyết định cho người đang được điều trị cao huyết áp, suy tim... Trái lại, người bệnh vẫn có thể yên tâm nêm thêm chút muối nếu “đúng thầy, đúng thuốc”.
- Người sau cơn nhồi máu cơ tim nếu có chút muối trong khẩu phần dễ hồi phục và ít bị tái phát hơn bạn đồng môn bị bắt ăn lạt tối đa.
- Số người cao niên mắc bệnh “quên ráo” Alzheimer thuộc nhóm có chế độ dinh dưỡng kiêng muối lúc còn trẻ cao gấp ba lần số đối tượng thuộc nhóm “không mặn không về”.
- Tỉ lệ điều trị bệnh trầm uất được cải thiện thấy rõ khi tăng lượng muối ăn trong khẩu phần của người gặp chuyện gì cũng buồn vì cuộc đời quá nhạt.
Mặn mà khác xa mặn chát!
Các dẫn chứng kể trên không có gì khó hiểu. Nếu natri là một trong các nhân tố giữ vai trò quyết định trong dẫn truyền thần kinh và biến dưỡng tế bào thì không lạ gì nếu nhiều bệnh chứng nghiêm trọng thành hình chỉ vì khẩu phần quá thiếu muối ăn. Thực trạng đó càng đáng được lưu tâm hơn nữa ở xứ mình, nơi người dân phải đổ mồ hôi rất thường dưới khí hậu oi bức. Ăn mặn, nói chính xác hơn là ăn vừa đủ muối trong bữa cơm, nếu có hại cho sức khỏe chẳng qua là vì nhiều người vô tình tiếp tay nâng cao lượng muối ăn thu nhập qua thói quen quên uống nước cho đủ trong bữa ăn, sau bữa ăn và nhất là trong suốt buổi làm việc. Đừng mang muối vào cơ thể mà quên đổ nước pha loãng rồi sau đó đổ tội một cách oan uổng cho món ăn mặn mòi. Cũng không nhất thiết phải là muối natri chi cho khổ thân. Thiếu gì cách để món ăn đủ muối, đủ mặn nếu biết cách dùng gia vị, thay vì vớ ngay chai muối rắc lia lịa như một phản xạ trên bàn ăn cho dù chưa nếm món ăn.
Cá không ăn muối còn ươn
Chuyện gì cũng cần ở mức trung dung. Tất nhiên không nên ăn quá mặn làm chi để chưa kịp đến đời con đã khát nước. Nhưng nếu đến cá còn ươn vì thiếu muối thì người khỏe sao nổi nếu cơ thể thèm muối triền miên. Không nhất thiết lúc nào cũng phải “thêm mắm dặm muối” trong bữa ăn để rồi thêm phần béo bở cho… thầy thuốc nhưng thử hỏi làm sao hợp lý nếu người ăn lạt vì muốn bảo vệ sức khỏe lại nuốt không trôi món ăn có mùi vị lãng nhách do khử hết... muối?! Cần gì phải dẫn chứng đến món ăn nhạt nhẽo, ngay cả tình người xưa nay cũng thế. Hễ nhạt sớm muộn cũng phai!
BS LƯƠNG LỄ HOÀNG
