Dịch vụ chia sẻ xe không chỉ dừng lại ở vai trò tạo công ăn việc làm mà còn góp phần thay đổi thói quen di chuyển của người dân đô thị.
Cách đây hơn bốn năm, khi những ứng dụng giúp người lái xe trên đường kết nối với những người có nhu cầu đi nhờ và nhận được một ít thù lao mới chỉ là một bản tin trên truyền hình thì khái niệm “Kinh tế chia sẻ” được đề cập, với Kim Thanh, dường như vẫn còn là một điều rất vĩ mô.
Cuộc sống của cô gái trẻ Kim Thanh, 22 tuổi, độc thân và vừa nhận một công việc đầu tiên sau khi ra trường vẫn trôi đi với hàng loạt bản tin tương tự, tràn lan trên các phương tiện thông tin đại chúng. Và chính cô cũng chẳng ngờ rằng sẽ “chia tay” với chiếc Honda Wave S gắn bó một thời sinh viên để đi Grab.
“Đi Grab” - Thói quen tạo nên lợi ích
Sự ra đời của các công ty công nghệ tạo ra nhiều tiện ích cho xã hội.
Đó là khoảng tháng 2-2014, khi Grab xuất hiện tại Việt Nam. Những ngày đầu, Kim Thanh dùng Grab, Uber vì lý do đơn giản là khuyến mãi “khủng”. Nhưng như hàng triệu hành khách thân thiết sau đó của các dịch vụ chia sẻ xe, cô gái trẻ yêu thích tính thuận tiện, nhanh chóng và cũng chẳng mấy tốn kém hơn nếu so với việc tự di chuyển bằng xe riêng.
“Lúc đầu có đồng nghiệp bảo tôi chơi sang nhưng đó là vì họ chưa rõ các dịch vụ có giá hợp lý nếu so sánh với taxi hay xe ôm truyền thống. Còn so với việc tự đi xe máy, tôi cũng thấy không quá tốn kém, nếu mình quy đổi cặn kẽ thời gian, công sức dành cho xe ngoài các khoản tiền xăng, bãi gửi, sửa chữa…” - Thanh nói.
Đặng Thắng sống tại TP.HCM cũng từng quen gọi “đi Uber” và nay là “đi Grab” khi bất kỳ ai hỏi anh đến điểm hẹn bằng cách nào. Khác với Kim Thanh, Thắng chưa từng mua xe máy kể từ ngày chuyển vào TP này. Anh yêu thích công nghệ, hiểu về kinh tế chia sẻ cũng cặn kẽ hơn Thanh và thấy mình nên hưởng lợi từ nó.
“Không phải ai cũng nhận ra nhờ công nghệ mà sự an toàn cho hành khách được đảm bảo hơn nhiều. Trước đó, sẽ không có công nghệ nào hỗ trợ hành khách để có thể chia sẻ chuyến đi với những người thân của họ. Cũng không có nút SOS để gọi giúp đỡ trong trường hợp khẩn cấp. Hành khách leo lên xe mà không hề biết tên tuổi, danh tính tài xế, đặc biệt là xe ôm…” - Thắng phân tích.
Gần đây, khi được hỏi dịch vụ chia sẻ xe đã thay đổi cuộc sống người Việt Nam thế nào, ông Jerry Lim - Giám đốc Grab Việt Nam đưa ví dụ về hiệu quả của những chuyến xe hợp đồng điện tử GrabCar. Hiệu suất vận hành của GrabCar luôn đạt tỉ lệ hơn 75%, tức là xe chạy trên đường hơn bảy tiếng đồng hồ sẽ có khách ở trong xe. Grab cũng góp phần giúp người dùng tiết kiệm tối đa thời gian di chuyển khi giảm thiểu 51% so với các hình thức di chuyển khác như xe ôm truyền thống hay taxi truyền thống thông thường.
Bên cạnh việc thay đổi thói quen đi lại của hàng triệu người dân đô thị thì những dịch vụ chia sẻ xe như Grab cũng mang đến hàng trăm ngàn cơ hội việc làm cho người dân tại đây. “Các đối tác tài xế của Grab có thu nhập cao hơn 25% so với thu nhập trung bình của toàn quốc và hiện nay” - ông Jerry Lim nói và cho biết hiện Grab có hơn 175.000 đối tác tài xế đang tham gia.
Bốn năm mang “kinh tế chia sẻ” đến gần người Việt
Grab mang đến cho nhiều người cơ hội việc làm và tiết giảm chi phí cho xã hội.
Mặc dù chưa có một nghiên cứu đủ phổ quát về hiệu quả mà dịch vụ chia sẻ xe mang lại cho nền kinh tế nhưng những gì mà Grab mang đến cho người tiêu dùng và đối tác của mình tại Việt Nam cũng khá đủ để hình dung về tác động tích cực mà mô hình kinh tế chia sẻ mang đến.
Số liệu thống kê từ tháng 3 và tháng 7-2018 của Grab cho biết trung bình khách hàng hiện nay có thể bắt đầu chuyến đi Grab trong vòng 2,5 phút, thời gian chờ xe đã giảm 5% đối với khách hàng đặt GrabBike và giảm 9% đối với GrabCar.
Hiệu suất sử dụng phương tiện giao thông tại Việt Nam tăng 11% đối với tất cả tài xế Grab, điều này có nghĩa là giảm tỉ lệ xe trống hơn trên đường, tăng tỉ lệ đặt xe và ít ùn tắc hơn.
Ngoài việc mang đến giải pháp hữu ích trong câu chuyện đi lại, Grab còn cung cấp nhiều dịch vụ thiết yếu khác trong đời sống hằng ngày mà điển hình là vận chuyển hàng hóa và giao nhận thức ăn. Mới đây nhất, công ty công nghệ cũng đã ra mắt phương thức thanh toán mới, qua đó có thể cung cấp nhiều dịch vụ tiện lợi trên cùng một ứng dụng và hướng người dùng tại Việt Nam đến những lợi ích mà phương thức thanh toán không tiền mặt mang đến.
