Cuối tháng 7-2014, cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ vui mừng xúc động vì một công ty gốc Việt đánh bại đối thủ là công ty bản địa, giành gói thầu trị giá 2,7 tỉ USD thu gom, tái chế, xử lý rác cho TP Oakland.
Hội ngộ người xưa
Câu chuyện bắt đầu từ năm 1992, Oakland lần đầu tiên đấu thầu gói thu gom xử lý phế liệu cho toàn TP. Thời điểm này Công ty California Waste Solutions (CWS) chỉ trúng thầu một nửa rác tái chế, phần còn lại bao gồm thu gom xử lý rác, cây xanh và rác thực phẩm do Waste Management (WM) nắm giữ.
Tất cả hợp đồng này hết hạn vào cuối tháng 6-2015. Để chuẩn bị cho giai đoạn mới, TP lại kêu gọi đấu thầu cho các hạng mục tiếp nhận rác bãi chôn lấp, thu gom xử lý rác, phế liệu, rác cây xanh, rác thực phẩm… Tổng cộng có bảy công ty đăng ký. Tuy nhiên, giờ chót số lượng công ty nộp hồ sơ rơi rụng dần, thế là WM gặp lại đối thủ năm xưa CWS. Nhiều người cho rằng CWS đang “liều mạng” đối đầu với đối thủ quá mạnh là WM. Họ là công ty lớn nhất tại Hoa Kỳ, có thể nói là mạnh nhất thế giới về lĩnh vực môi trường; đặt đại bản doanh tại Texas, chi nhánh trải rộng trên 50 tiểu bang Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác. Ông David Dương, Tổng Giám đốc CWS, cho biết: “Sau 22 năm thu gom phế liệu để tái chế, nay công ty phải đấu thầu hợp đồng mới. Nếu muốn phát triển hơn, được hợp đồng lớn hơn tức là ngoài công việc cũ là thu gom phế liệu tái chế, nay công ty phải đấu thêm ba công việc nữa là thu gom rác, cây xanh và compost”.
Ông David Dương đang thuyết minh tại phiên điều trần ngày 13-8 trước hội đồng. Ông David Dương bày tỏ niềm vui mừng cùng các cộng sự và nghị viên TP Oakland.
Năm 2012, Hội đồng TP yêu cầu Sở TN&MT thương thảo để xác định công ty nào cho giá rẻ nhất. Đến tháng 5-2014, Sở đề nghị giao tất cả hợp đồng cho WM vì cho rằng bên này có giá và phục vụ tốt hơn. CWS không chấp nhận yêu cầu trên bởi trên thực tế Sở đã đưa ra hai tiêu chuẩn khác nhau cho hai bên. Điều này rõ ràng chứng tỏ sự so sánh khập khiễng, không công bằng khi CWS phải thực hiện những tiêu chuẩn cao hơn WM. Như vậy hiển nhiên đẩy mức giá của công ty cao hơn. Ông David Dương chia sẻ: “Chúng tôi bảo đảm với Hội đồng TP tại cuộc họp này, nếu chúng tôi được bỏ giá theo những tiêu chuẩn mà WM có được thì chắc chắn sẽ có giá rẻ hơn khoảng 10 triệu USD/năm”. Sau khi lắng nghe phần tranh luận cùng những chứng cứ thuyết phục, hội đồng quyết định cho hai bên bỏ giá lại lần cuối theo cùng một bộ tiêu chuẩn.
Hạnh phúc vỡ òa
Ngày 30-7, Hội đồng TP Oakland mở buổi điều trần với sự tham dự của đại diện hai công ty. Đáp ứng lời kêu gọi của ông Trần Hồng Phúc, Chủ tịch Phòng Thương mại Oakland và vùng phụ cận, đông đảo đồng hương đã đến tham dự buổi điều trần kéo dài từ 6 giờ chiều đến 11 giờ khuya. Hội trường chính không đủ chỗ cho hơn 300 người tham dự. Một số người phải vào hai phòng phụ để theo dõi qua màn hình lớn.
Lần này Sở TN&MT báo cáo CWS cho giá rẻ hơn WM khoảng 10 triệu USD/năm. Tuy nhiên, một lần nữa họ lại yêu cầu giao hết hợp đồng các hạng mục cho WM. Lý do là chỉ còn 11 tháng nữa là hợp đồng mới phải thực hiện và CWS chưa đáp ứng được yêu cầu 140 xe tải rác chuyên dụng, bãi đậu xe, khoảng 400.000 thùng rác giao cho mỗi nhà, trạm trung chuyển rác. Sau năm tiếng đồng hồ tranh cãi với chứng cứ thuyết phục, cuối cùng TP đã chấp thuận giao toàn bộ hợp đồng cho CWS với số phiếu bầu đạt 8-8. Cả hội trường vỡ òa trong tiếng reo mừng.
Theo luật quy định, ngày 13-8, Hội đồng TP họp phiên tiếp theo để hai công ty điều trần và các cư dân phát biểu. Tại đây, WM lại trình một bản thầu mới với giá rẻ hơn giá của CWS không nhiều. Nhưng hội đồng cho rằng nếu nhận tiếp thêm giá mới có nghĩa là phải lại tiếp tục nhận thêm giá của CWS. Như vậy cuộc đấu thầu sẽ kéo dài thêm thời gian, ảnh hưởng đến việc chuẩn bị giai đoạn kế tiếp. Do vậy phán quyết cuối cùng là chấp thuận giao toàn bộ hợp đồng cho CWS trị giá 2,7 tỉ USD, thời hạn 20 năm, bắt đầu thực hiện từ tháng 7-2015.
Hãnh diện và tự hào
Chiến thắng không chỉ khiến cộng đồng người Việt vui mừng mà tiếng vang lan đến cộng đồng châu Á. Thậm chí báo giới Hoa Kỳ cũng một phen bất ngờ khi một công ty nhỏ bé lại đánh bại một ông lớn với chiến thắng lẫy lừng. David Dương cho biết ông có thể đề nghị một mức giá tốt hơn vì việc sử dụng bãi rác địa phương và phí quản lý chất thải thấp hơn. Đặc biệt mọi người lại cực kỳ ấn tượng với câu nói đầy ẩn ý của ông: “Chúng tôi không phải gửi lại lợi nhuận đến trụ sở chính ở Texas, văn phòng chính của chúng tôi là ở Oakland”. Thật vậy, 69% nhân viên đang làm việc tại CWS đều là người Oakland.
Thắng được hợp đồng giá trị lớn đồng nghĩa với việc đảm bảo cuộc sống, tương lai cho họ. Hơn nữa là góp phần giúp nền kinh tế địa phương phát triển. Nghị viên Rebecca Kaplan nói: “Tôi nghĩ lý do một phần tại sao mọi người đều vui mừng vì đây là một chiến thắng không ngờ mà chúng ta có thể đạt được. Điều này có nghĩa là chi phí thấp hơn, việc làm tại địa phương nhiều hơn và hàng tỉ USD sẽ luân chuyển ở Oakland”. Còn hội viên Hội đồng TP Larry Reid đã hết lời ca ngợi các đồng nghiệp vì quyết định đúng đắn trong việc bỏ phiếu bầu: “Tôi tự hào rằng chúng ta đã không quay lưng lại với công ty địa phương bởi nguồn gốc nó là ở đây, ở chính TP Oakland này”.
Nhân sự kiện trọng đại này, ông Nguyễn Bá Hùng, Tổng Lãnh sự Việt Nam tại San Francisco, Hoa Kỳ, gửi thư chúc mừng đến ông David Dương. Trong thư có đoạn viết: “Đây là một tin vui, một sự kiện có ý nghĩa lịch sử đối với một công ty nhỏ mang tính chất gia đình của người Việt Nam do ông làm chủ và quản lý hoạt động chuyên nghiệp trong lĩnh vực xử lý môi trường hơn 30 năm qua tại Hoa Kỳ. Lịch sử của TP Oakland từ nay đã ghi nhận sự kiện một hợp đồng có giá trị hàng tỉ đôla lần đầu tiên được trao cho một công ty gia đình do người Việt làm chủ thực hiện. Sự thành công của Công ty CWS là niềm hãnh diện của cá nhân ông và gia đình và là niềm tự hào của cộng đồng người Việt cũng như người gốc châu Á tại Hoa Kỳ”.
Với ông David Dương, chiến thắng ấy không chỉ mang ý nghĩa giá trị vật chất mà còn là niềm tự hào thổn thức trong trái tim người con đất Việt. Ấy là điều phi thường ông đã làm được không chỉ cho cá nhân mình mà còn cho cả đại gia đình Việt kiều tại Hoa Kỳ. Tuy rằng giai đoạn mới vất vả lo toan sẽ còn nhiều hơn nữa nhưng vị tổng giám đốc CWS luôn tin tưởng: “Thành công sẽ luôn mỉm cười với những ai biết kiên trì cố gắng”.
NGỌC CHÂU
