Hôm 4-4, ông Lenin Moreno, ứng viên đảng cầm quyền PAIS Alliance, chính thức đắc cử tổng thống Ecuador sau khi giành được 51,12% số phiếu bầu. Điều đặc biệt nhất là ông Lenin Moreno sẽ trở thành một trong những nhà lãnh đạo hiếm hoi của thế giới khi điều hành đất nước trên… chiếc xe lăn.
Vị tổng thống mang tên “Lenin”
Ông Lenin Moreno đã từng là một doanh nhân giàu có và là một chính trị gia. Tuy nhiên, vào năm 1998, ông bị một nhóm cướp trấn lột xe và ví tiền rồi bắn ông từ phía sau. Vụ tấn công đã khiến ông liệt hai chân. Các biện pháp chữa trị không có tác dụng, ông Moreno phải sống trong tình trạng bán thân bất toại kể từ đó. Tuy nhiên, hoàn cảnh phải ngồi xe lăn và những cơn đau dữ dội dường như không ngăn cản ý chí tham gia chính trường cũng như phục vụ cộng đồng của chính trị gia mang cái tên đặc biệt “Lenin”, xuất phát từ sự ngưỡng mộ của cha ông - GS Servio Tulio Moreno dành cho lãnh tụ cách mạng vô sản Nga Vladimir Ilyich Lenin, theo AP.
Năm 2007, ông Moreno trở thành phó tổng thống ngồi xe lăn đầu tiên của Ecuador. Theo trang PRI, trước thời điểm đó Ecuador vẫn xem nhẹ vấn đề an sinh xã hội của khuyết tật. Chính phủ thậm chí không biết có bao nhiêu người khuyết tật đang sống ở Ecuador. Tuy nhiên, trong thời gian ông Lenin Moreno giữ cương vị phó tổng thống từ năm 2007 đến 2013, Ecuador trở thành một trong những quốc gia tiến bộ nhất ở khu vực Mỹ Latinh, trong công tác hỗ trợ cho người khuyết tật. Ông đã dành nhiều tâm huyết để thúc đẩy các chính sách hỗ trợ người khuyết tật, góp phần không nhỏ vào việc xây dựng cơ sở dữ liệu về người khuyết tật và cung cấp những hỗ trợ y tế cần thiết cho các gia đình có người khuyết tật. Ông còn lập ra chương trình vay vốn để những người kém may mắn ở Ecuador có cơ hội khởi nghiệp.
Những lối đi dành cho xe lăn được xây dựng lên trên khắp Ecuador. Những người bị khuyết tật nghiêm trọng sẽ được khoản trợ cấp 300 USD hằng tháng từ chính phủ. Các công ty Ecuador cũng bắt buộc phải dành ít nhất 4% việc làm cho người khuyết tật. Với các chính sách này, ông Moreno đã giúp đỡ cho hàng trăm ngàn người khuyết tật và yếu thế ở Ecuador. Chương trình của ông sau đó được lan rộng ra nhiều nước Mỹ Latinh khác như Paraguay, Peru, Guatemala, Chile, El Salvador và Colombia. Không những đấu tranh vì quyền lợi của những người yếu thế trong xã hội, tổng thống đắc cử Ecuador còn là một diễn giả truyền cảm hứng đến hàng triệu người thông qua những bài phát biểu và những cuốn sách do chính ông viết. Ông được nhiều người Ecuador xem như một vị anh hùng với những thành tích mà ông mang lại cho đất nước, nhất là khi ông phải ngồi trên chiếc xe lăn gần hai thập niên qua.
Nhờ quá trình đấu tranh không mệt mỏi này, ông Moreno năm 2012 đã nằm trong danh sách đề cử trao tặng giải Nobel Hòa bình. Tháng 12-2013, ông Moreno được Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon chọn làm phái viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc về người khuyết tật và khả năng tiếp cận. Ông tiếp tục sứ mệnh của mình trên chiếc xe lăn, đấu tranh không mệt mỏi cho những người cùng cảnh ngộ khắp thế giới.
Ông Lenin Moreno là một trong những nhà lãnh đạo đặc biệt nhất thế giới khi điều hành đất nước từ trên xe lăn. Ảnh: AFP
Cựu Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt được biết đến như một huyền thoại trong lịch sử khi lãnh đạo nhân dân Mỹ trải qua cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới trầm trọng và Thế chiến thứ hai. Ảnh: WIKI
Giấu xe lăn để lèo lái đất nước
Tổng thống đắc cử Ecuador Lenin Moreno không phải là chính trị gia duy nhất tham gia vào chính trường khi đang trong tình trạng buộc phải ngồi xe lăn. Lịch sử nước Mỹ từng có hai vị tổng thống cũng đã phải điều hành đất nước khi đang không thể đi lại bình thường.
Tổng thống thứ 28 của Mỹ là ông Woodrow Wilson (1856-1924) có sức khỏe yếu và nhiều lần bị đột quỵ. Cơn đột quỵ đầu tiên vào năm 1896 khiến ông không thể viết bình thường và tiếp tục bị suy yếu nửa người bên phải trong thời gian dài. Đến năm 1919, một cơn đột quỵ mạnh khác khiến ông bị liệt nửa người bên trái, phải ngồi xe lăn và bị mù vĩnh viễn mắt trái. Thời gian này, ông Wilson đã che giấu bệnh tình của mình và chủ yếu giao việc gặp gỡ lễ tân lại cho đệ nhất phu nhân Edith Wilson. Ông Woodrow Wilson là tổng thống có học vị cao nhất của Mỹ với một tấm bằng tiến sĩ dù ông không được học đọc cho tới khi tròn bảy tuổi. Khi lên nắm quyền tổng thống vào năm 1913, thời điểm Thế chiến thứ nhất bùng nổ, ông đã thành công lớn trong việc lãnh đạo Quốc hội với phe Dân chủ đa số để thông qua các đạo luật và các văn kiện pháp lý quan trọng.
Ông Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng thống Mỹ đời thứ 32, được xem như một huyền thoại trong lịch sử Mỹ khi lãnh đạo đất nước đi qua cuộc đại suy thoái và Thế chiến thứ hai. Ông là tổng thống duy nhất được bầu liên nhiệm bốn nhiệm kỳ liền, điều chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ. Từ năm 1921, khi mới 39 tuổi, ông Roosevelt đã mắc bệnh bại liệt. Căn bệnh quái ác khiến cơ thể ông suy yếu khả năng đi lại, song ông đã quyết luyện tập với nạng sắt và gậy để có thể đứng vững trước đám đông. Dù đau đớn nhưng ông luôn kiêu hãnh và hết sức kiên cường trước các công dân Mỹ, không bao giờ để họ nhìn thấy chiếc xe lăn của mình.
Đầu những năm 1930, nước Mỹ lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng. Chính Tổng thống Roosevelt đã đứng ra tiến hành cải cách, đề xuất một loạt biện pháp để khôi phục nền công nghiệp, tạo việc làm cho người dân thông qua việc xây dựng các công trình công cộng. Những chính sách mới này đã giúp nền kinh tế được phục hồi, xã hội được ổn định lại. Không những thế, ông Roosevelt còn quan tâm tới những người cùng cảnh ngộ với mình. Ông lập ra Quỹ quốc gia cho trẻ em bại liệt, nay là Quỹ March of Dimes (Cuộc tuần hành của 10 cent). Với vai trò của mình trong tổ chức này, hình ảnh của ông Roosevelt đã được khắc trên đồng 10 cent ở Mỹ.
Mặc dù trong người mang nhiều căn bệnh nhưng tổng thống thứ 32 của nước Mỹ vẫn lạc quan và năng nổ, đặc biệt là không nhiều người dân Mỹ biết đến việc ông phải ngồi xe lăn. Bà Eleanor, phu nhân của ông Roosevelt, đã viết trong tự truyện rằng nỗ lực vượt bệnh tật đã giúp ông tới đích chính trị, vượt lên chính mình, điều mà người thường khó vượt qua được.
| Những chính trị gia trên xe lăn Đương kim Phó Tổng thống Argentina Gabriela Michetti từng bị tai nạn xe hơi vào năm 1994 và bà gắn bó với chiếc xe lăn từ đó đến nay. Cùng với Tổng thống Mauricio Macri, bà Michetti và phe cánh hữu đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2015. Chiến thắng này đánh dấu sự chấm dứt lãnh đạo của chủ nghĩa cánh tả tại Argentina, đồng thời gây ảnh hưởng lớn đến các chính phủ cánh tả khác ở Nam Mỹ như Venezuela và Brazil. Hai quốc gia này cũng đang chật vật trong bối cảnh giá hàng hóa cơ bản giảm sâu và chính sách quản lý kinh tế sai lầm. Bộ trưởng Tài chính Đức Wolfgang Schauble cũng phải ngồi xe lăn suốt đời từ năm 1990 sau khi bị một tay súng ám sát và trúng hai phát đạn vào quai hàm và giữa sống lưng. Thời điểm đó, ông Schauble đã cho thấy nghị lực phi thường khi trở lại với chính trường chỉ sau ba tháng điều trị, ngay cả khi vẫn còn đang trong quá trình phục hồi chức năng và vận động phần dưới eo đã bị tê liệt. Ông Schauble đảm nhiệm chức vụ bộ trưởng Tài chính Đức kể từ năm 2009 và là một trong những phụ tá thân cận của Thủ tướng Đức Angela Merkel. Cùng với bà Angela Merkel, ông Schauble là người đang cố lèo lái con thuyền khối đồng tiền chung euro và giải bài toán khủng hoảng nợ Hy Lạp. |
