| Người dân sống gần các khu rừng của huyện Thanh Chương, Nghệ An quen thuộc với hình ảnh một người đàn ông gầy gò ốm yếu trên lưng một chú voi khổng lồ rong ruổi mọi ngả đường rừng. Đó là ông Nguyễn Văn Tân, còn con voi có tên là Ma. Voi Ma đến với ông Tân từ năm 1988, khi đó Ma 27 tuổi, còn ông Tân cũng bước vào tuổi 28 và họ đã làm bạn với nhau hơn 20 năm rồi.Kỷ niệm ông Tân nhớ nhất là lần voi Ma cứu ông thoát chết. Ấy là ngày voi kéo hai cây gỗ lớn về lâm trường đi qua con dốc ở Thác Lụa thì dây cáp đứt, ông Tân rơi từ trên mình voi xuống đập người vào cây gỗ. Thấy chủ rơi xuống Ma đột ngột đứng im để hai cây gỗ không đè lên người chủ rồi quay lại dùng vòi đỡ ông Tân dậy. Cách đây ba tháng, người ta cho voi Ma ra Hà Nội và chú đã chết trên đường đi. Ông Tân buồn, nói trong ngậm ngùi: “Có lẽ Ma là chú voi đầu tiên và cuối cùng mà đời tôi được gắn bó...”. |
Y Vin kể: “Lần đầu tiên sờ vào người voi Y Tú em sợ lắm, Y Tú tỏ ra ghét trẻ con nên phải mất vài tháng làm quen em mới gần được Y Tú”. Bài học đầu tiên mà Y Ben Niê - cha của Y Vin - dạy con trai mình là cách làm quen với voi. Là một người từng theo chân các gru trong nhiều chuyến đi săn, Y Ben Niê muốn con trai trở thành một gru thực thụ: “Muốn điều khiển được voi thì phải là bạn của voi trước, voi thích sự đối xử chân thành.
Mỗi con voi thường chỉ chọn lựa cho mình một người chủ và nó chỉ nghe theo lời của chủ mà thôi”. Những ngày đầu Y Vin chỉ sờ vào mình voi để voi quen hơi người, tiếp đến là ngồi lên lưng voi cùng với cha vào rừng sâu.
Những ngày rong ruổi cùng voi giữa đại ngàn, Y Vin đã hiểu nhiều hơn về người bạn khổng lồ này.Lần đầu tiên một mình Y Vin cưỡi voi đi ăn, bất ngờ Y Tú chạy ầm ầm về phía rừng. Cậu bé Y Vin vẫn lì lợm nằm rạp xuống bám chặt lưng voi, đó là lần đầu Y Vin dùng ka-reo (cây gậy của quản tượng) móc vào tai để điều khiển Y Tú. Sự dũng cảm của cậu bé đã làm anh bạn khổng lồ đến từ rừng xanh dường như bị chinh phục. Những tháng ngày sau đó Y Vin và voi Y Tú gắn với nhau như hai người bạn, ngày ngày Y Vin dẫn Y Tú vào rừng ăn rồi xuống suối uống nước, bơi lội. Cả voi và người cứ như đôi bạn quấn quýt bên nhau...T
ình bạn cứ thế được sáu năm, đến một chiều mưa dông Y Tú đi ăn ở rừng rồi mãi mãi không trở về làng với Y Vin nữa. Người ta phát hiện xác Y Tú bên cạnh một con suối, mọi người trong làng cho rằng con voi 46 tuổi này bị bệnh mà chết. Từ đó Y Vin thơ thẩn trong mỗi buổi chiều, cậu bé quá đau lòng khi người bạn khổng lồ của mình ra đi mãi mãi.
Nhắc lại chuyện cũ Y Vin buồn nói: “Suốt sáu năm trời làm bạn với Y Tú, em quý nó như một người bạn trong lớp học. Y Tú lúc đó mới 46 tuổi thôi, em cũng không biết vì sao nó chết trẻ thế. Chết mà em cũng không được gặp nó lần cuối...”. Sau khi làm lễ cúng và chôn cất Y Tú giữa rừng sâu, Y Vin trở về làng. Đó là lần đầu tiên người ta thấy cậu bé từ rừng trở về một mình.
Y Dók và giấc mơ đại ngàn
Một thời gian sau, bố Y Vin ký hợp đồng với một công ty du lịch để được chăm sóc voi Y Dók. Đó là cách khỏa lấp khoảng trống trong lòng cậu bé khi voi Y Tú chết.
Giờ Y Dók là niềm an ủi lớn với Y Vin. Ngày nào Y Vin cũng vào rừng đưa Y Dók đi tắm dưới lòng hồ lớn. Y Vin thoăn thoắt leo dốc, luồn qua khu rừng rậm để tới chỗ voi ăn. “Tính thời gian thì em và Y Dók đã gắn với nhau được ba năm, em quý Y Dók như voi Y Tú vậy. Cũng lạ là Y Dók có nhiều nết giống hệt Y Tú, mặc dù ngang bướng hơn một chút”, Y Vin đung đưa trên chiếc vòi của Y Dók và kể.Y Vin tỏ ra rất hiểu tính tình của Y Dók, em kể vanh vách: “Y Dók ghét những thứ màu đỏ, ghét trẻ con. Nó ghét cả con gái.
Để cột voi phải chọn chỗ nhiều cỏ và có cây to”. Y Vin biết khi phân voi toàn nước thì nó đang đau bụng, phải lấy vải thổ cẩm buộc trái bắp cho nó ăn. Y Dók to lớn nhưng rất nghe lời Y Vin, nghe tiếng “trum” đầy âm điệu của em, Y Dók liền khuỵu gối chân trước xuống để em trèo lên. Lễ hội đua voi vừa rồi là mùa lễ hội thứ hai bộ đôi Y Vin và Y Dók cùng tham gia. Y Vin hãnh diện bảo với chúng tôi: “Con Y Dók dữ, không chịu người lạ đâu. Nhưng nó quen em rồi nên chỉ cần nghe tiếng từ xa là nó đã nhận ra”.
Một phần tuổi thơ của cậu bé sống giữa đại ngàn này có hình bóng của những chú voi rừng, những người bạn thật sự của Y Vin. Giờ đây mỗi mùa tháng 3 về Y Vin lại cùng voi Y Dók tranh tài trong lễ hội đua voi truyền thống. Giấc mơ đại ngàn sống dậy trong cả hai, nhưng với Y Vin không còn là giấc mơ trở thành dũng sĩ săn voi nữa!
| Phê duyệt dự án bảo tồn voi Đắk Lắk kinh phí 61 tỉ đồngTS Cao Thị Lý - thành viên dự án bảo tồn voi, chuyên gia về động vật rừng - cho biết: “Một trong những mục tiêu của dự án là quản lý giám sát bảo tồn voi hoang dã với tổng diện tích đề xuất quy hoạch cho bảo tồn voi hoang dã là 139.803ha. Trong đó 109.544ha thuộc vườn quốc gia Yok Đôn sẽ do vườn quản lý và phối hợp với trung tâm giám sát đàn voi trong vườn. Trong số đó, 30.260ha rừng thuộc hai công ty lâm nghiệp Ya Lốp và Ea H’Mơ (Ea Súp) sẽ lựa chọn chuyển đổi thành khu vực bảo tồn sinh cảnh cho voi hoang dã (trực thuộc Trung tâm Bảo tồn voi Đắk Lắk) hoặc vẫn duy trì công ty nhưng áp dụng chế độ khai thác, sử dụng tài nguyên rừng có tác động thấp, quy hoạch bảo vệ nghiêm ngặt các vùng sinh sống thường xuyên của voi trong lâm phận, giảm xung đột voi - người”.TRUNG TÂN |
