Về tình trạng vì sao tòa án hai cấp ở Bạc Liêu hạn chế áp dụng án treo, ông Dương Công Lập (Chánh án TAND tỉnh Bạc Liêu) lý giải việc áp dụng án treo không có tác dụng răn đe, phòng ngừa tội phạm. Do đó theo quan điểm này, thà rằng áp dụng xử ba tháng tù chứ không xử ba năm tù treo.
Quan điểm của lãnh đạo TAND tỉnh Bạc Liêu xuất phát từ tình hình đấu tranh chống tội phạm có nhiều diễn biến phức tạp hiện nay. Nhất là ở không ít nơi có sự lạm dụng thái quá việc cho hưởng án treo đã gây ra những hậu quả pháp lý tiêu cực. Trong đó có những trường hợp đáng xử phạt tù thì lại cho hưởng án treo đã gây ra tâm lý coi thường pháp luật, ảnh hưởng đến tính nghiêm minh của pháp luật.
Tuy nhiên, chế định án treo là một chế định pháp luật tiến bộ, biểu hiện cụ thể nguyên tắc trừng trị kết hợp với khoan hồng, tính nhân đạo trong pháp luật hình sự của nước ta. BLHS 2015 đã tiếp tục duy trì điều luật quy định về án treo. Thực tiễn áp dụng qua nhiều thời kỳ đã chứng minh kết quả tích cực của án treo là tạo điều kiện cho những người trót lầm lỡ mà phạm tội, có bản chất tốt, phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, có nhân thân tốt có cơ hội cải sửa.
Chế định án treo cũng phù hợp với xu hướng hội nhập hiện nay, hạn chế những hình phạt mang tính chất giam giữ. Bởi việc áp dụng đúng đắn, chính xác chế định này sẽ tạo ra những hậu quả pháp lý tích cực, phát huy được mặt tiến bộ của chế định này mà không cần phải đưa người phạm tội vào tù đồng thời vẫn đạt được mục đích giáo dục, cải tạo người phạm tội.
Ông Nguyễn Mạnh Cường (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội) cho biết riêng với việc hạn chế áp dụng án treo của ngành tòa án Bạc Liêu, ông sẽ báo cáo vấn đề này lên Quốc hội. Ông Cường cũng cho biết về quan điểm chung, án treo là một chế định rất văn minh, việc pháp luật quy định án treo là một hướng mở đối với những trường hợp người phạm tội nhưng không nhất thiết phải giam giữ. Không thể vì sợ áp dụng sai mà hạn chế mà vấn đề quan trọng là việc các tòa án phải làm sao để áp dụng pháp luật cho đúng. Bởi khi hạn chế áp dụng chế định án treo ở một địa phương thì vô hình trung người phạm tội có đủ điều kiện mà không được hưởng án treo ở địa phương đó sẽ bị thiệt thòi hơn so với người phạm tội ở những địa phương khác trong cả nước.
| Nghị quyết số 49 ngày 2-6-2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đã nêu rõ định hướng hoàn thiện về pháp luật hình sự: “Coi trọng việc hoàn thiện chính sách hình sự và thủ tục tố tụng tư pháp, đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội. Giảm hình phạt tù, mở rộng áp dụng hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ đối với một số loại tội phạm. Hạn chế áp dụng hình phạt tử hình theo hướng chỉ áp dụng đối với một số ít loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Giảm bớt khung hình phạt tối đa quá cao trong một số loại tội phạm”. |
