Vụ án oan Nguyễn Ngọc Mỹ Linh cuối cùng đã khép lại bằng việc cô nhận tiền, đồng thời rút đơn yêu cầu bồi thường và xin lỗi oan. Phía TAND quận Tân Bình, TP.HCM thì đã nhanh chóng đền cô 400 triệu đồng mà không cần phải qua các bước thụ lý, thương lượng, gửi hồ sơ yêu cầu lên TAND Tối cao để cơ quan này gửi hồ sơ qua Bộ Tài chính cấp kinh phí để tòa thực hiện việc chi trả khoản tiền bồi thường oan.
Vụ án này được nhìn nhận là một bài học cho các cơ quan tố tụng khi chưa nghiên cứu đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến các tội phạm về ma túy.
Theo Thông tư liên tịch 17/2007 của Bộ Công an, VKSND Tối cao, TAND Tối cao và Bộ Tư pháp hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Chương XVIII Các tội phạm về ma túy của BLHS 1999 thì người nào cất giữ từ 1 g ma túy tổng hợp hoặc 0,1 g heroin thì mới phải chịu trách nhiệm hình sự.
Việc tàng trữ ma túy của Linh chưa đủ định lượng truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 194 BLHS 1999. Tuy nhiên, CQĐT đã áp dụng sai cách tính về trọng lượng các chất ma túy. Trong khi các chất ma túy thu giữ tại khách sạn và đem đi giám định đều không vượt quá "1 g ma túy tổng hợp hoặc 0,1 g heroin" như điều luật quy định thì CQĐT đã quy đổi trọng lượng giữa các chất ma túy rồi cộng chúng lại để làm căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự.
Luật sư Trần Ngọc Nữ (trái) đang giải thích các quy định pháp luật liên quan đến vụ án cho Mỹ Linh.
Cụ thể là CQĐT đã quy đổi 100 g heroin tương đương 300 g ma túy thể rắn (MA), từ đó suy ra 0,1735 g MA thu giữ tại khách sạn tương đương 0,0578 g heroin rồi cộng hai chất ma túy lại với nhau để định lượng truy cứu trách nhiệm hình sự là áp dụng sai quy định của pháp luật.
VKSND quận Tân Bình khi kiểm sát hồ sơ đã không phát hiện cách áp dụng sai quy định pháp luật này của CQĐT.
Như đã thông tin, tháng 1-2013, Linh cùng bạn bè tụ tập tại một khách sạn ở đường Phan Huy Ích, phường 15, quận Tân Bình thì bị công an quận và công an phường đến kiểm tra, thu giữ một gói mang đi.
Qua giám định, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an TP.HCM xác định những chất đã thu được tại khách sạn, bao gồm chất Methamphetamine (MA) có trọng lượng 0,1735 g và chế phẩm heroin có trọng lượng 0,0623 g.
Tháng 5-2013, TAND quận Tân Bình xử sơ thẩm đã phạt Linh hai năm sáu tháng tù về tội danh trên. Sau đó viện trưởng VKSND TP.HCM kháng nghị, cho rằng việc tòa sơ thẩm kết án Linh là không đúng quy định của pháp luật. Xử phúc thẩm, TAND TP cũng đồng quan điểm với VKS TP là các chất ma túy mà Linh tàng trữ đều dưới mức để xử lý hình sự. Tuy nhiên, thay vì tuyên bố luôn rằng Linh không phạm tội, tòa phúc thẩm lại tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Sau khi Pháp Luật TP.HCM phản ánh về vụ hình sự hóa vi phạm hành chính này, tháng 6-2017, Cơ quan CSĐT Công an quận Tân Bình, VKSND quận Tân Bình thống nhất đình chỉ đối với Linh với lý do do chuyển biến của tình hình mà hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội. Tuy nhiên, VKSND TP đã yêu cầu cấp dưới hủy bỏ quyết định đình chỉ không đúng này, thay vào đó phải đình chỉ vì hành vi của Linh không cấu thành tội phạm. Tháng 8-2017, Linh đã chính thức được các cơ quan tố tụng xác định bị oan. Thang 9-2018, tòa đền cho Linh 400 triệu đồng và Linh đã rút đơn yêu cầu xin lỗi và bồi thường oan.
