Cho nghe lén điện thoại để tóm quan tham

Đáng chú ý, BLTTHS (sửa đổi) đã cho phép cơ quan điều tra (CQĐT) áp dụng các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt để điều tra các tội phạm về tham nhũng, khủng bố, có tổ chức và đặc biệt nguy hiểm. Đồng thời, bộ luật này cũng quy định hoạt động hỏi cung bị can phải được ghi âm, ghi hình…

Nghe lén điện thoại, ghi âm, ghi hình bí mật

Cụ thể, BLTTHS (sửa đổi) đã dành hẳn một chương (Chương XVI) để quy định về các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt (từ Điều 223 đến Điều 228) nhằm tạo điều kiện cho CQĐT chủ động thu thập chứng cứ, đấu tranh hiệu quả với tội phạm có tổ chức, phức tạp trong tình hình hiện nay. Các biện pháp này gồm ghi âm, ghi hình bí mật; nghe điện thoại bí mật; thu thập bí mật dữ liệu điện tử..., áp dụng đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia, tội phạm về ma túy, tội phạm về tham nhũng, tội khủng bố, tội rửa tiền và các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác có tổ chức.

Trước đó, trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình về dự án BLHS (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho hay: “Nhiều đại biểu quốc hội (ĐBQH) tán thành việc quy định biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt như dự thảo nhưng cũng có những ý kiến không tán thành. Ủy ban Thường vụ QH (UBTV) đã lấy phiếu xin ý kiến các vị ĐBQH và kết quả là có 66,39% ý kiến tán thành quy định này, 12,55 % ý kiến không tán thành”.

Tiếp thu đa số ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã đề nghị QH cho giữ các quy định của dự thảo về các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt. Theo UBTVQH, các quy định này vừa tạo điều kiện cho CQĐT chủ động thu thập chứng cứ, đấu tranh hiệu quả với tội phạm có tổ chức, phức tạp về ma túy, rửa tiền, tham nhũng, khủng bố, vừa bảo đảm thực hiện tốt quyền con người, quyền công dân, tránh lạm dụng trong thực tiễn áp dụng.


Các đại biểu bấm nút thông qua BLTTHS (sửa đổi) sáng 27-11. Ảnh: T.PHÚ

Cụ thể, BLTTHS (sửa đổi) quy định chỉ có thủ trưởng CQĐT cấp tỉnh, viện trưởng VKS cấp tỉnh mới có quyền ra quyết định áp dụng các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt. Quyết định áp dụng các biện pháp này phải ghi rõ thông tin cần thiết về người bị áp dụng, tên biện pháp được áp dụng, thời hạn, địa điểm áp dụng, cơ quan tiến hành. Đồng thời, quyết định trên phải được viện trưởng VKS cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành (trong trường hợp thủ trưởng CQĐT cấp tỉnh ra quyết định). Thủ trưởng CQĐT, viện trưởng VKS có thẩm quyền và người thi hành quyết định áp dụng các biện pháp này phải giữ bí mật.

Thời hạn áp dụng các biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt không quá hai tháng kể từ ngày viện trưởng VKS phê chuẩn. Trường hợp phức tạp có thể gia hạn nhưng không quá thời hạn điều tra theo quy định của BLTTHS (sửa đổi). Đáng chú ý, thông tin, tài liệu thu thập được bằng việc áp dụng các biện pháp này chỉ được sử dụng vào việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự và không được sử dụng vào mục đích khác, đồng thời thông tin, tài liệu không liên quan đến vụ án phải tiêu hủy kịp thời.

Ghi âm, ghi hình khi hỏi cung

Một điểm mới đáng chú ý nữa của BLTTHS (sửa đổi) là quy định về ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can. Cụ thể, khoản 6 Điều 183 ghi rõ: “Việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Việc hỏi cung bị can tại địa điểm khác được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng”.

Về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho hay: Trước đây nhiều ý kiến ĐBQH tán thành với quy định này nhưng cũng có những ý kiến không tán thành, đề nghị chỉ áp dụng trong các trường hợp hỏi cung bị can về tội đặc biệt nghiêm trọng, bị can kêu oan, không nhận tội hoặc đối với vụ án phức tạp mà dư luận quan tâm. Qua thăm dò thì có 45,95% ĐBQH tán thành quy định như dự thảo, 34% ý kiến không tán thành và đề nghị thu hẹp phạm vi ghi âm, ghi hình.

“UBTVQH nhận thấy việc ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung nhằm bảo đảm minh bạch quá trình hỏi cung, bảo vệ bị can, chống bức cung, dùng nhục hình, bảo vệ quyền con người, quyền công dân theo yêu cầu của Hiến pháp, đồng thời bảo vệ người hỏi cung, tránh bị vu cáo là cần thiết” - ông Hiện nói.

Theo ông Hiện, để bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tránh lãng phí, phù hợp với điều kiện nước ta, BLTTHS (sửa đổi) quy định chỉ bắt buộc ghi âm, ghi hình việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở CQĐT, trụ sở cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra là phù hợp. Còn tại các địa điểm tiến hành điều tra khác thì chỉ ghi âm, ghi hình theo yêu cầu của bị can, của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Cũng theo ông Hiện, để có thời gian đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo đội ngũ cán bộ thực hiện ghi âm, ghi hình, hướng dẫn về trình tự, thủ tục, lưu trữ kết quả ghi âm, ghi hình..., UBTVQH đề nghị QH khi thông qua nghị quyết về thi hành BLTTHS (sửa đổi) phải giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành liên quan. “Trong đó, giao bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể nơi có điều kiện để thực hiện việc ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung kể từ ngày 1-1-2017. Chậm nhất đến ngày 1-1-2019 sẽ thực hiện thống nhất việc ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can trên phạm vi toàn quốc” - ông Hiện nói.

Quan tham nộp 3/4 tài sản tham ô được thoát án tử

Trong BLHS (sửa đổi) được QH thông qua sáng cùng ngày có quy định mới đáng chú ý là người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ nếu kịp thời khắc phục hậu quả thì sẽ thoát án tử.

Cụ thể, theo BLHS (sửa đổi), không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn… (điểm c khoản 3 Điều 40).

Ngoài ra, bộ luật cũng quy định không áp dụng hình phạt tử hình đối với người dưới 18 tuổi khi phạm tội, phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi hoặc người từ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử. Những người phạm tội thuộc các trường hợp này thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.

Bên cạnh đó, bộ luật đã bỏ hình phạt tử hình đối với bảy tội danh: Cướp tài sản; phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người, tội phạm chiến tranh, tội vận chuyển trái phép chất ma túy.

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

Hôm nay, chủ tịch Tân Hoàng Minh hầu tòa

Hôm nay, chủ tịch Tân Hoàng Minh hầu tòa

(PLO)- Cáo trạng xác định có hơn 6.600 khách hàng đã ký hợp đồng đầu tư trái phiếu, hợp đồng chuyển nhượng và bị Tập đoàn Tân Hoàng Minh chiếm đoạt 8.600 tỉ đồng.