Không xét yêu cầu nên không thể buộc đóng án phí

Theo tòa, người bị hại đã yêu cầu bị cáo bồi thường một số tài sản bị mất nhưng không chứng minh được số tài sản này là có thật. Do đó, người bị hại phải nộp án phí dân sự tương ứng với tỉ lệ giá trị tài sản mà người bị hại đã yêu cầu bị cáo bồi thường nhưng bị tòa bác.

Qua hai số báo trước, các chuyên gia pháp luật đều chung nhận định không có quy định nào buộc người bị hại phải đóng án phí dân sự trong vụ án hình sự. Tòa đã máy móc, nhầm lẫn khi áp dụng luật. Chúng tôi tiếp tục trích đăng một vài ý kiến quanh vấn đề này

Ngoài nội dung cáo trạng, tòa không xét

Tòa án chỉ xét xử trong khuôn khổ nội dung mà cáo trạng truy tố. Trường hợp tại tòa, người bị hại yêu cầu bị cáo phải hoàn trả số tài sản trộm cắp (là một yếu tố phụ của vụ án) tòa sẽ không xét đến vì cáo trạng không đề cập. Giá trị tài sản trộm cắp được sẽ là căn cứ để tòa lượng hình khi tuyên án. Giả sử, nếu yêu cầu của người bị hại được tòa chấp nhận trong khi cáo trạng của VKS không đề cập đến thì sẽ tính thế nào? Vì vậy, không thể nói là tòa bác một phần yêu cầu của người bị hại được. Và như vậy càng không thể buộc người bị hại nộp án phí.

Thẩm phán LÊ THÀNH VĂN, Phó Chánh án TAND tỉnh Đồng Nai

Cần phân biệt đây là án hình sự

Trong vụ án này, người yêu cầu bồi thường chính là người bị hại. Vì vậy, tòa án cần nhìn nhận dưới góc độ bảo vệ quyền lợi cho người bị hại. Bên cạnh đó, khi tòa tiến hành xét xử đã không buộc người bị hại nộp tạm ứng án phí đầu vào thì không thể buộc nộp án phí đầu ra được. Trong thực tiễn xét xử từ trước đến nay, chưa hề có trường hợp nào tòa buộc người bị hại phải nộp án phí. Nếu buộc người bị hại nộp án phí và nếu tòa bác yêu cầu thì có thể sẽ gây thêm thiệt hại cho người bị hại.

Với trường hợp người bị hại đồng thời là nguyên đơn dân sự thì khi bác yêu cầu phần dân sự, tòa có quyền buộc người vừa là người bị hại vừa là nguyên đơn dân sự phải nộp án phí. Đây đơn thuần chỉ là vụ án hình sự và tòa không xác định người bị hại đồng thời là nguyên đơn dân sự. Tôi cho rằng tòa đã có sự nhầm lẫn khi tuyên như trên.

Luật sư NGUYỄN THANH LƯƠNG, Đoàn Luật sư tỉnh Bến Tre