Vì vậy, khi được đoàn LS phân công bào chữa vụ án dưới đây, tôi hình dung can phạm sẽ có khuôn mặt lạnh lẽo, bất cần như những bị can trong các vụ ma túy trước đây mà tôi đã từng bào chữa chỉ định. Thế nhưng hôm tham gia buổi lấy cung đầu tiên, tôi hơi bất ngờ...
Ngồi trước mặt tôi là một phụ nữ gầy gò, khuôn mặt khắc khổ, cam chịu, rất hợp tác để trả lời thẩm vấn. Thỉnh thoảng, chị lại lấy bàn tay đen đúa thô sần để lau vội những dòng nước mắt tuôn ra từ đôi mắt đầy nếp chân chim… Người phụ nữ bị khởi tố tội mua bán trái phép chất ma túy với khung hình phạt lên đến tử hình là đây sao?
Nhà nghèo, không được học hành tử tế, chị chỉ biết đọc, biết viết đủ để dò kết quả sổ xố và hiểu được mấy cái phơi ghi đề, mấy cái giấy của tiệm cầm đồ quanh khu vực chợ Xóm Củi (quận 8, TP.HCM). Lớn lên lấy chồng, đẻ con xong chồng bỏ, chị đi giúp việc cho nhà người ta để nuôi hai đứa con nheo nhóc. Một ngày, biết chị sống trong xóm nhà lá ở gần cầu Nhị Thiên Đường, chủ nhà bảo chị đi mua cho ông vài tép heroin.
Một góc cầu Nhị Thiên Đường. Ảnh minh họa: sggp
Đã mấy tháng chưa về thăm nhà nên khi nghe chủ đặt vấn đề, chị bèn đồng ý, vừa làm đẹp lòng chủ, vừa nhân tiện tạt qua thăm con. Rồi thì mua, chị chẳng nghĩ gì cả, mua giùm chứ có xài đâu. Mua 180.000 đồng, chị nghĩ tiền xe ôm hết 10.000 đồng rồi, lỡ chủ không cho lại thì sao, vậy là chị “bẻ cò” lên 200.000 đồng, đi xe 10.000 đồng, 10.000 đồng bỏ túi, lòng phơi phới nghĩ đến chùm bong bóng nhiều màu mà con bé út nó thèm từ lâu.
Cứ như thế, ở thuê nhà chủ hai năm thì chị đi mua giùm ông chủ ròng rã hai năm, người bán này bị bắt thì chị mua của người khác, miễn sao chủ vui, tăng lương thưởng đều, miễn sao tụi nhỏ có tấm bánh, cuốn sách, mảnh áo đi học…
Cho đến một ngày, chị bị bắt. Lý do: Cái đứa bán ma túy khai ra đã bán cho chị. Ngày chị bị còng tay dẫn đi, cả xóm ngơ ngác nhìn theo, hai đứa nhỏ sợ hãi nhìn mẹ bị đưa lên xe bít bùng. Chị phạm tội với tình tiết tăng nặng là nhiều lần và tổng cộng lượng ma túy chị mua bán đã chạm đến ngưỡng của khung hình phạt cao nhất: Tử hình.
Quả thật chị đã có thu lợi bất chính từ việc mua bán ma túy và quả thật chị hoàn toàn biết rõ việc mua bán ma túy là không được phép. Chị bị khởi tố là đúng luật.
Chị run run nói với tôi: “LS ơi, tui có mua bán gì đâu, chỉ là mua giùm ông chủ và ăn chặn chút đỉnh tiền nuôi con thôi mà. Tính đến giờ, tiền lời tui ăn chặn của ổng chưa đến 10 triệu đồng nữa. Sau hôm bị bắt, em tui mượn nóng tiền để nộp đủ rồi. Nghe nói tội tui nặng lắm, LS cứu giùm tui đi…”.
Rồi chị khóc nấc thành tiếng. Tôi nhìn sang bên cạnh, anh điều tra viên cũng ngậm ngùi…
điều tra viên cho phép tôi mang lời nhắn của chị về đến gia đình, rằng thằng Tèo, con Tí ráng xin đi học bổ túc, mai mốt mẹ về sẽ đi làm mướn cho tụi bây học tiếp. Rằng dì út ráng giúp chị nuôi hai đứa nhỏ, đừng gửi vô trại mồ côi. Rằng cậu Hai đừng lo tiền mướn LS nữa, chị có LS bào chữa rồi…
Phải chi chị hiểu rằng nói không với ma túy là bao gồm không xài, không thử, không mua bán dù là mua giùm ai đó chứ không phải chỉ đơn giản là không xài ma túy. Phải chi chị biết rằng cái mớ tiền nhỏ nhoi mà chị kiếm thêm được là những đồng tiền oan nghiệt khiến chị phải vào chốn lao tù…
Tôi rời nhà chị với đôi mắt mở to đầy dấu hỏi của bé gái nhỏ con chị: “Cô ơi, mẹ con đi tù có lâu không, chừng nào về héng cô? Cô có gặp mẹ con nói là con nghỉ học rồi vì không có tiền đóng, mẹ con mau về cho con đi học lại nhen cô!”.
Con gái ơi, cô không biết nói sao với con đây. Mẹ con đi chuyến này chắc là sẽ lâu lắm mới về với con và anh con. Có khi lúc mẹ con về thì con đã lấy chồng rồi. Con có buồn không, có sợ không?
Những tình tiết giảm nhẹ cùng hoàn cảnh, nguyên nhân phạm tội của bị cáo mà tôi đưa ra tại tòa cũng chỉ giúp tòa giảm nhẹ hình phạt đến mức nào đó mà thôi. Khi nghe mức án 20 năm tù mà tòa tuyên phạt, lòng tôi nhói đau khi nhớ đến lời nhắn gửi của đứa con gái bé bỏng của chị. Hy vọng trong tù chị cải tạo tốt để được giảm án, sớm trở về với hai đứa con tội nghiệp của mình.
