Tổng kết năm năm thi hành Luật Luật sư: Bỏ chế định bào chữa viên?

Ngày 9-12, Bộ Tư pháp tổ chức hội nghị tổng kết năm năm thực hiện Luật Luật sư cho khu vực các tỉnh phía Nam (từ TP Đà Nẵng trở vào). Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính cho biết qua thời gian trên đội ngũ luật sư đã phát triển nhanh về số lượng và chất lượng... Tuy nhiên, hoạt động của luật sư vẫn còn nhiều hạn chế.

Người dân ít nhờ luật sư

Ông Lê Văn Nga (Trưởng phòng Nghiệp vụ Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM) tiếp ý kiến, tuy số lượng phát triển nhanh nhưng tỉ lệ luật sư trên số lượng người dân còn rất thấp (1/14.000). Dù tỉ lệ thấp như vậy nhưng số luật sư có việc làm thường xuyên, có thu nhập ổn định lại không nhiều. Nhiều luật sư thu nhập không đủ trang trải cho cuộc sống bởi nhu cầu cần luật sư của người dân còn thấp.

Ông Nga đề nghị nên tìm cách nào đó làm cho người dân khi có vướng mắc về pháp luật thì nhớ đến luật sư, phải làm cho xã hội nhận thức được đầy đủ về vị trí, vai trò của giới luật sư.

Luật sư Vũ Bá Thanh (Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) cho biết thêm, hiện nay ai cũng nhận thấy các quy định của chúng ta rất tiến bộ, rất thuận lợi cho hoạt động hành nghề của luật sư nhưng khi áp dụng vào thực tiễn thì lại hoàn toàn khác. Việc quy định và thực thi còn có sự vênh nhau. Do vậy, sửa đổi Luật Luật sư lần này, các nhà làm luật cần tạo ra môi trường pháp lý thích hợp để nghề luật sư phát triển.

Luật sư đang làm nhiệm vụ tại một phiên tòa ở TAND TP.HCM. Ảnh: HTD

Đồng tình, luật sư Trần Mỹ Thoa (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM) nhìn nhận việc một số cơ quan tố tụng, cán bộ tố tụng trong quá trình làm nhiệm vụ cố tình gây khó khăn, cản trở  hoạt động của luật sư là có thật. Tình trạng này phải sớm được khắc phục…

Bỏ chế định bào chữa viên?

Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh (Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam) nêu ra một sự khập khiễng, để trở thành luật sư, một người phải trải qua rất nhiều giai đoạn với những thủ tục chặt chẽ như phải là cử nhân luật, phải qua khóa đào tạo nghề luật sư, phải tập sự hành nghề luật sư… Thế nhưng BLTTHS lại đặt quyền bào chữa của luật sư chung với bào chữa viên nhân dân và người đại diện hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo - những người không qua đào tạo như luật sư. So sánh hai chế định này thấy rằng chưa phù hợp.

Ông Lê Văn Nga đồng tình và đề xuất trong lần sửa đổi sắp tới nên bỏ hẳn chế định giao quyền bào chữa cho bào chữa viên nhân dân; người đại diện hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo…

Luật sư Trần Mỹ Thoa nêu thêm một bất hợp lý khác. Luật cho phép một số người có thể chuyển sang làm luật sư mà không qua đào tạo. Do vậy có thực trạng là những cán bộ tố tụng bị kỷ luật chuyển sang làm luật sư khiến không ít người bảo nghề luật sư như là một “thùng rác”. Ban chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM thống nhất không nhận bất kỳ người nào vì bị kỷ luật mà chuyển sang làm luật sư. Tăng số lượng luật sư là một yêu cầu chính đáng nhưng số lượng phải đồng bộ với chất lượng. Không thể vì chỉ tiêu đã đặt ra mà tăng ồ ạt, bởi nếu như vậy thà không tăng còn hơn…

HỒNG TÚ