Chuyện xưa chuyện nay: Vua Minh Thành Tổ tên là Chu Lệ

ANH PHÓ trả lời: Thưa bạn Hoài Nam,

Xin cám ơn bạn sẵn lòng chỉ ra chỗ “sai” của tôi. Nhưng trước khi viết chi tiết trên báo tôi đã tham khảo rất kỹ các tài liệu lịch sử Trung Quốc. Thí dụ như các sách sau đây tôi tham khảo được đều viết là “Chu Lệ” (như tôi đã viết) chứ không phải là “Chu Đệ” (như bạn nói): 1. Trung Quốc sử lược (Phan Khoang, Sài Gòn, 1958, trang 232); 2. Sử Trung Quốc (Nguyễn Hiến Lê, Tập II, NXB Văn hóa, 1997, trang 122); 3. Các đế vương Trung Hoa (Nguyễn Tôn Nhan, NXB Phụ nữ, 1997, trang 230); 4. Các hoàng đế Trung Hoa (Đặng Duy Phúc, NXB Hà Nội, 1999, trang 424); 5. Các triều đại Trung Hoa (Lê Giang, NXB Thanh niên, 1999, trang 305); 6. Các đời đế vương Trung Quốc (Nguyễn Khắc Thuần, NXB Giáo dục, 2005, trang 278); 7. Cải cách Hồ Quý Ly (Phan Đăng Thanh -Trương Thị Hòa, NXB Tổng hợp TP.HCM, 2011, trang 205)...

Tượng Minh Thành Tổ Chu Lệ.

Cũng cần nói thêm: Nhà Minh trị vì Trung Quốc cả thảy 276 năm (từ 1368 đến 1644) gồm tổng cộng 16 ông vua (17 đời vua) kể như sau: 1. MINH THÁI TỔ Chu Nguyên Chương (1368-1398); 2. MINH HUỆ ĐẾ Chu Doãn Văn (1398-1402); 3. MINH THÀNH TỔ Chu Lệ (1402-1424); 4. MINH NHÂN TÔNG Chu Cao Xí (1424-1425); 5. MINH TUYÊN TÔNG Chu Chiêm Cơ (1425-1435); 6. MINH ANH TÔNG Chu Kỳ Trấn (1435-1449); 7. MINH ĐẠI TÔNG Chu Kỳ Ngọc (1449-1457); 8. MINH ANH TÔNG Chu Kỳ Trấn (1457-1464); 9. MINH HIẾN TÔNG Chu Kiến Thêm (1447-1487); 10. MINH HIẾU TÔNG Chu Hựu Đường (1487-1505); 11. MINH VŨ TÔNG Chu Hậu Chiếu (1505- 1521); 12. MINH THẾ TÔNG Chu Hậu Thông (1521-1566); 13. MINH MỤC TÔNG Chu Tái Hậu (1566-1572); 14. MINH THẦN TÔNG Chu Dực Quân (1563-1620); 15. MINH QUANG TÔNG Chu Thường Lạc (1620); 16. MINH HI TÔNG Chu Do Hiệu (1620-1627); 17. MINH TƯ TÔNG Chu Do Kiểm (1627-1644).

Tôi e quyển sách mà bạn tham khảo làm căn cứ để góp ý cho tôi đã bị sai nhầm chăng? (Trong Hán văn, chữ “lệ” (棣) đôi khi mượn dùng như chữ “đệ” (弟) (bộ Cung). Bạn vui lòng xem lại! Mong nhận được sự phản hồi của bạn.

Thân mến!

(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM số 171)