Theo Reuters, IS ban hành quy định này nhằm hạn chế cái mà tổ chức này tự gọi là "vi phạm trong đối xử với nữ tù nhân".
Một học giả hàng đầu về IS cho biết quy định này hay còn gọi là "fatwa", có hiệu lực pháp lý và làm rõ hơn những quy định trước đó của IS về vấn đề này. Nó làm sáng tỏ cách thức tổ chức này bóp méo lời dạy của tiền nhân để biện minh cho chế độ coi phụ nữ là nô lệ tình dục tại những khu vực IS kiểm soát ở Syria và Iraq.
Tài liệu fatwa này nằm trong số nhiều tài liệu mà lực lượng đặc nhiệm Mỹ thu được trong cuộc đột kích nhằm vào một thủ lĩnh hàng đầu của IS ở Syria hồi tháng 5 nhưng nay mới được công bố.
Theo đó, IS cấm cha và con trai cùng quan hệ với một nữ nô lệ; chủ nhân của mẹ và con gái không được phép quan hệ với cả hai. Những người đồng sở hữu của một nữ nô lệ có thể cùng quan hệ với cô này - được coi như "một phần sở hữu chung".
Quan hệ tình dục qua đường hậu môn cũng bị cấm và fatwa quy định bất kỳ nô lệ nào mang thai với chủ nhân phải được trả tự do nếu chủ chết.
Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức nhân quyền cáo buộc IS bắt cóc và hãm hiếp hàng ngàn phụ nữ và trẻ gái mới 12 tuổi, đặc biệt đối tượng chủ yếu là người dân tộc thiểu số Yazidi ở miền Bắc Iraq. Nhiều người được tặng cho các chiến binh IS như phần thưởng hoặc mua bán làm nô lệ tình dục.
Thay vì cố che giấu việc này, IS luôn lấy làm tự hào về điều đó và đã thành lập một bộ phận là "chiến lợi phẩm" để quản lý các nô lệ.
Trong một báo cáo hồi tháng 4, tổ chức Quan sát Nhân quyền đã phỏng vấn 20 phụ nữ trốn thoát khỏi IS, kể lại cách tổ chức này chia tách các cô gái, phụ nữ trẻ ra khỏi đàn ông, trai trẻ và phụ nữ lớn tuổi. Họ được chuyển tới "nhiều nơi khác nhau ở Iraq và Syria một cách có tổ chức". Sau đó, họ được bán đi hoặc dùng làm quà tặng, bị hãm hiếp nhiều lần hoặc chịu bạo lực tình dục.
Diễn giải sai về Hồi giáo
Fatwa số 64, ngày 29-1-2015 do Ủy ban nghiên cứu Fatwa của IS ban hành, lần đầu tiên hệ thống hóa những mối quan hệ tình dục giữa chiến binh IS và nữ tù nhân, rõ ràng hơn bản quy định nhỏ năm 2014 về cách đối xử với nô lệ.
Fatwa bắt đầu bằng câu hỏi: "Một vài anh em đã vi phạm cách đối xử với nô lệ nữ. Luật Sharia cấm những vi phạm này vì những điều luật trong đó không quy định rõ ràng về lứa tuổi. Có cảnh báo nào liên quan đến chuyện này không?"
Một nhóm phụ nữ thuộc dân tộc thiểu số Yazidi bị IS bắt làm nô lệ
Sau đó, bản fatwa liệt kê 15 điều răn, trong đó một số đi vào chi tiết như:
"Nếu một nữ tù có con gái thích hợp để giao phối, người chủ quan hệ tình dục với con gái, thì không được phép quan hệ với mẹ của cô ta và mẹ cô ta cũng không được phép quan hệ với người này. Nếu anh ta có quan hệ với bà mẹ, thì không được phép quan hệ với con gái và cô này cũng không được phép quan hệ với anh ta".
Những hành vi lạm dụng tình dục của IS với tù nhân nữ từ lâu đã được ghi nhận nhưng Cole Bunzel-chuyên gia hàng đầu về IS ở ĐH Princeton - đánh giá tài liệu này còn đi xa hơn cả những gì IS từng ban bố trước đó về cách đối xử với nữ nô lệ.
"Nó cho thấy những quan tâm thực sự về chủ nô IS" - Bunzel nói.
Tuy nhiên, ông cảnh báo không phải cứ quy định trong fatwa cũng được tuân thủ. Tuy cấm cha con cùng quan hệ với nữ nô nhưng ông cho rằng chắc chắn việc này vẫn xảy ra.
Fatwa cũng hướng dẫn chủ nô "thể hiện tình thương, lòng tốt, không hạ nhục nữ nô, cũng như không được giao những việc mà cô không đủ sức làm". Một chủ nô cũng không được bán nô lệ cho người mà ông ta biết là sẽ ngược đãi cô.
Giáo sư Abdel Fattah Alawari, trưởng khoa Thần học Hồi giáo thuộc ĐH Al-Azhar - một trung tâm chuyên về Hồi giáo học ở Ai Cập hơn 1.000 năm - nói rằng IS "không hề liên quan tới Hồi giáo" và cố tình hiểu sai những lời răn dạy của tiền nhân vốn nói chấm dứt chứ không phải khuyến khích chế độ nô lệ.
Hồi tháng 9-2014, hơn 120 học giả Hồi giáo từ khắp nơi trên thế giới đã chuyển thư ngỏ tới Abu Bakr al-Baghdadi - người cầm đầu IS, bác bỏ luận thuyết tôn giáo biện minh cho những hành động của tổ chức này. Các học giả nhấn mạnh "đạo Hồi cấm tái áp dụng chế độ nô lệ".
