Viện Hàn lâm Thụy Điển, một hội đồng bao gồm nhiều học giả danh tiếng, sáng 4-5 (giờ địa phương) đã ra thông báo sẽ không trao giải Nobel Văn học 2018 do viện đang phải đối mặt với vụ bê bối lạm dụng tình dục liên quan đến nhiếp ảnh gia Jean-Claude Arnault, chồng của một nữ thành viên của viện là nhà văn Katarina Frostenson, theo BBC.
Huy chương giải Nobel Văn học. Ảnh: BBC
Quyết định trên được đưa ra sau cuộc họp của Viện Hàn lâm Thụy Điển với chỉ 10 thành viên tham dự. Theo truyền thống, phải có 12 thành viên có mặt thì cuộc họp mới có hiệu lực.
Hiếm khi các giải thưởng Nobel bị hủy hoặc trì hoãn công bố. Lần cuối cùng giải Nobel Văn học không được trao là vào năm 1943 do Chiến tranh thế giới lần 2. Ngày công bố giải Nobel Văn học vẫn chưa được ấn định mặc dù thường diễn ra vào giữa tháng 10 hằng năm.
Có 6 trong số 18 thành viên Viện Hàn lâm Thụy Điển đã từ chức sau khi vụ bê bối bị phanh phui hồi cuối năm 2017. Còn hai thành viên khác không tham gia công việc của viện vì lý do khác, theo CNN.
Jean-Claude Arnault, nhiếp ảnh gia, nhà chỉ đạo nghệ thuật nổi tiếng và đồng thời là chồng của Katarina Frostenson, một thành viên của viện, bị 18 phụ nữ lên tiếng tố cáo hàng loạt hành vi xâm hại tình dục từ năm 1996 đến năm 2017.
Ngay sau đó, thư ký thường trực của viện, bà Sara Danius nói rằng viện đã cắt đứt tất cả liên hệ với ông Arnault sau khi biết tin về các cáo buộc. Viện Hàn lâm Thụy Điển cũng cho biết thêm một số nhân viên và người thân của thành viên cũng từng trải qua việc “thân mật không mong muốn” dưới bàn tay của ông Arnault, theo CNN.
Không những vậy, Viện Hàn lâm còn dính vào bê bối về xung đột lợi ích tài trợ cho Diễn đàn Kulturplats, một trung tâm văn hóa do vợ chồng Arnault và Frostenson điều hành. Ông Arnault đã phủ nhận tất cả cáo buộc.
Trụ sở Viện Hàn lâm Thụy Điển ở Stockholm là cơ quan chịu trách nhiệm trao giải Nobel Văn học thường niên. Ảnh: CNN
Cuộc điều tra độc lập do một hãng luật Thụy Điển tiến hành sau đó cho thấy các quy định về tài chính đã bị vi phạm khi viện tài trợ cho diễn đàn văn hóa của vợ chồng ông Arnault. Báo cáo điều tra cũng nói rằng “các hành vi không thể chấp nhận được (của ông Arnault) dưới dạng thân mật không mong muốn đã diễn ra, nhưng không nhiều người trong viện biết”.
Công ty luật này cũng phát hiện ra việc Viện Hàn lâm từng nhận được một lá thư từ năm 1996 thông báo việc tấn công tình dục ở diễn đàn văn hóa của ông Arnault. Việc này cho thấy sự kiện gần đây không phải lần đầu tiên một số thành viên của viện nghe được việc này.
Trong thông cáo hồi tháng 4, Viện Hàn lâm Thụy Điển thừa nhận họ đang trải qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng và lòng tin trong viện đã bị xói mòn. Viện cũng bày tỏ “sự nuối tiếc sâu sắc rằng lá thư đã bị xếp xó và không có biện pháp nào được tiến hành để điều tra các cáo buộc”.
Giải Nobel Văn học là một trong sáu nhóm giải thưởng của Giải Nobel, giải được trao hàng năm cho một tác giả từ bất cứ quốc gia nào có, theo cách dùng từ trong di chúc của người sáng lập ra giải Alfred Nobel. Giải Nobel Văn học đã từng bảy lần bị hoãn, sáu trong những lần đó rơi vào Chiến tranh thế giới 1 và 2. Các chủ nhân của Nobel Văn học gần đây gồm tác giả người Anh gốc Nhật Bản Kazuo Ishiguro, ca nhạc sĩ người Mỹ Bob Dylan.
