Mỹ đòi LHQ thanh sát các cơ sở quân sự Iran

Mỹ muốn biết liệu các thanh sát viên nguyên tử của Liên Hiệp Quốc (LHQ) có kế hoạch thanh tra các cơ sở quân sự của Iran để chắc chắn về việc tuân thủ thỏa thuận hạt nhân của Iran hay không, Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley trả lời phỏng vấn Reuters ngày 22-8.

“Nếu quý vị nhìn vào hành xử của Iran trong quá khứ, cái mà quý vị thấy là việc Iran có hành động giấu giếm tại các cơ sở quân sự, các trường đại học…” - bà Haley nói với Reuters.

“Các địa điểm này có vấn đề. Liệu họ đã thanh tra các địa điểm này để chắc rằng các vấn đề này không còn tồn tại? Họ có quyền thanh tra các cơ sở quân đội. Họ có quyền thanh tra bất kỳ địa điểm nào đáng nghi, chỉ là họ có làm thế không?”.

Iran từng từ chối thẳng thừng chuyện cho thanh sát viên quốc tế tiếp cận các cơ sở quân sự của mình. Các quan chức Iran từng nói với Reuters rằng bất kỳ hành động nào dạng này sẽ kéo theo hậu quả nghiêm trọng.

“Tại sao họ nói thế nếu họ không có điều gì giấu giếm? Tại sao họ không cho Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA) đến đó?” - bà Haley đặt câu hỏi.

Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley trong cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện ngày 28-6. Ảnh: REUTERS

Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley trong cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện ngày 28-6. Ảnh: REUTERS

Bà Haley cho biết sẽ đến Áo gặp các quan chức IAEA trong ngày 23-8, một chuyến đi mà bà gọi là sứ mệnh tìm kiếm sự thật. Đây là một phần trong tiến trình rà soát việc thực thi thỏa thuận hạt nhân Iran của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông Trump ngay từ hồi tranh cử đã phản đối: "Đây là thỏa thuận tồi tệ nhất Mỹ từng thương lượng”. Hồi tháng 4, ông Trump đề nghị rà soát lại liệu việc ngưng trừng phạt Iran theo thỏa thuận hạt nhân - được ký dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama - có phục vụ quyền lợi quốc gia của Mỹ hay không.

Theo luật Mỹ, cứ mỗi 90 ngày Bộ Ngoại giao phải một lần báo cáo với Quốc hội về quá trình tuân thủ thỏa thuận của Iran. Hạn báo cáo tới là vào tháng 10 và ông Trump hy vọng chừng đó sẽ tuyên bố Iran không tuân thủ thỏa thuận.

Trái với ông Trump, ngày 22-8, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres tin thỏa thuận Iran là “một trong những thành tựu ngoại giao quan trọng nhất cho hòa bình và ổn định”, “mỗi người liên quan cần nỗ lực hết sức bảo vệ và ủng hộ thỏa thuận”. Theo thỏa thuận, LHQ và các nước phương Tây đã dỡ bỏ phần lớn các lệnh trừng phạt với Iran. Iran hiện còn chịu lệnh cấm vận vũ khí và một số hạn chế khác từ LHQ.

Mỹ tháng trước trừng phạt Iran nhưng tuyên bố không phải nhắm vào chương trình hạt nhân mà là chương trình tên lửa nước này. Tuần trước, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cảnh cáo Iran có thể bỏ thỏa thuận “trong vòng vài giờ” nếu Mỹ trừng phạt Iran thêm nữa.

Ngày 22-8, Giám đốc Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran Ali Akbar Salehi tuyên bố nước này có thể khôi phục sản xuất uranium làm giàu cao chỉ trong năm ngày nếu thỏa thuận hạt nhân bị phá hủy. 

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm