Nga chuẩn bị hồi kết mỹ mãn tại Syria

Tổng thống Nga Vladimir Putin đang bận rộn chuẩn bị cho tương lai Syria, bắt đầu bằng cuộc gặp với Tổng thống Bashar al-Assad. Cuộc gặp diễn ra tại TP Sochi (Nga) ngày 20-11 nhưng chỉ được công khai ngày 21-11. Tại cuộc gặp diễn ra gần ba giờ, ông Assad đã cám ơn Nga can thiệp quân sự để “cứu đất nước Syria”. Về phần mình, ông Putin khẳng định “chiến dịch quân sự đang đi đến điểm kết thúc” và đã đến lúc các bên bắt tay tìm một giải pháp chính trị lâu dài.

Ngoại giao con thoi

Sau hai năm can thiệp quân sự, Nga đang là yếu tố nước ngoài có sức ảnh hưởng lớn nhất với tình hình Syria. Ngay sau cuộc làm việc tại Sochi, ông Putin dành phần lớn thời gian trong ngày 21-11 cho các cuộc điện đàm với các lãnh đạo khu vực và thế giới, tìm kiếm sự ủng hộ cho chiến lược của Nga tại Syria.

Cuộc điện đàm gần một tiếng rưỡi đồng hồ giữa ông Putin với Tổng thống Mỹ Donald Trump chủ yếu về giải pháp chính trị cho Syria. Theo tuyên bố của điện Kremlin về cuộc hội đàm, “cả hai thể hiện sự hài lòng với cuộc đàm thoại thực chất và nhiều thông tin”. Ông Trump đã không đề cập vấn đề chuyển tiếp chính trị, thay vào đó hai nhà lãnh đạo thống nhất tầm quan trọng của sự ổn định tại Syria, chấm dứt nội chiến, chống khủng bố và tạo điều kiện cho người tị nạn quay về nước.

Sau cuộc điện đàm này, ông Putin lại gọi cho vua Salman của Saudi Arabia bàn hướng đi sắp đến cho vùng chiến sự. Ông Putin sau đó còn điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah el-Sissi để lên kế hoạch cuộc gặp ba bên về Syria. Các cuộc điện đàm này diễn ra chỉ một ngày trước cuộc gặp tay ba giữa ông Putin với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 22-11 cũng tại Sochi cũng về cùng một vấn đề.

Ngày 28-11, Liên Hiệp Quốc dự kiến sẽ mở vòng hòa đàm thứ tám về Syria ở Geneva (Thụy Sĩ) giữa chính phủ và phe nổi dậy Syria. Đến ngày 2-12, Nga dự kiến sẽ tổ chức Đại hội đối thoại quốc gia Syria. Tham dự sẽ có khoảng 1.300 người Syria đại diện phe nổi dậy, phe chính phủ, cũng như các nhóm khác ở Syria để bàn về hiến pháp mới. Bước cuối cùng sẽ là một cuộc bầu cử toàn quốc.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) đón Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong cuộc gặp tại Sochi (Nga) ngày 20-11. Ảnh: AP

Chặng cuối của Syria

Việc ông Putin chạy đua tiếp đón, điện đàm cũng như chương trình nghị sự dày đặc sắp tới về Syria đặt ra câu hỏi liệu có phải vấn đề Syria đã sắp đến hồi kết. Điện Kremlin ngày 21-11 cho biết Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran đang chuẩn bị giảm hiện diện quân sự ở Syria. Hãng RBC (Nga) tiết lộ Nga sẽ kết thúc chiến dịch quân sự ở Syria cuối năm nay, chỉ để lại vừa đủ quân cho một sân bay và một căn cứ hải quân ở Syria.

Cựu Đại sứ Anh tại Syria Peter Ford dự đoán với bối cảnh quân chính phủ đang thắng thế ở các chiến trường thì phe nổi dậy sẽ có sự nhượng bộ và mở đường cho hiến pháp mới. Tuy nhiên, bên cạnh sự lạc quan vẫn có ý kiến hoài nghi về khả năng xung đột kết thúc. Theo nhiều quan chức Mỹ và cả nhiều chuyên gia, nội chiến Syria kết thúc có thể mở đường cho một cuộc tranh giành ảnh hưởng của các cường quốc khu vực tại đất nước Syria còn chưa ổn định.

Ẩn số nước Mỹ

Tờ New York Times nhận định cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ là một dấu hiệu cho thấy chính phủ Tổng thống Trump không còn ưu tiên mục tiêu thay đổi chính phủ Syria. Khi còn tranh cử, ông Trump không hứa hẹn gì về việc can thiệp quân sự vào Syria, thậm chí còn cảnh báo chính phủ ông Assad sụp đổ đồng nghĩa với việc khủng bố giành chiến thắng.

Sáu tháng trước, khi ông Trump chỉ đạo nã tên lửa vào căn cứ không quân Syria, đã có nhiều suy đoán Washington muốn giữ vai trò tích cực hơn ở Syria so với nhiệm kỳ Tổng thống Barack Obama. Nhưng theo chuyên gia về Trung Đông Ilan Goldenberg, từng làm việc tại Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Trump đã buông phần thắng ở Syria cho ông Putin.

Theo các chuyên gia khu vực, ông Putin sẽ vẫn cần đến Mỹ cho công cuộc tìm kiếm hòa bình Syria. Nga sẽ không muốn phải một mình nhận lãnh các trách nhiệm kinh tế, chính trị, an ninh hậu khủng hoảng. Điều này có thể là một cơ hội ngoại giao cho ông Trump. Điểm quan trọng là tổng thống Mỹ có đủ khả năng thuyết phục ông Putin thỏa hiệp hay không.

Ông Assad có mặt ở Nga để chuẩn bị cho Đại hội đối thoại quốc gia Syria sẽ diễn ra vào đầu tháng 12. Đây là chuyến sang Nga thứ hai của ông Assad kể từ khi Syria bắt đầu nội chiến năm 2011. Ông Assad từng có chuyến sang Nga năm 2015, không lâu trước khi Nga bắt đầu tham gia không kích ở Syria. Chỉ có hai lần này ông Assad công du nước ngoài trong hơn sáu năm nội chiến.

_____________________________

Tôi nghĩ những điều ông Putin đang thể hiện không khác gì một người nhạc trưởng.

Ông PETER FORDcựu Đại sứ Anh tại Syria, trả lời đài Sputnik (Nga)

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm