Ông Trump và canh bạc tại Afghanistan

Tối 21-8 (giờ địa phương), phát biểu tại căn cứ quân sự Myer-Henderson Hall, bang Virginia trước sóng truyền hình trực tiếp, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chiến lược mới với Afghanistan.

Hy vọng kéo Taliban vào đàm phán

Tuyên bố chiến lược của Mỹ với Afghanistan và Nam Á sẽ “thay đổi đáng kể”, ông Trump cho biết sẽ không rút quân về nước như người tiền nhiệm Barack Obama từng làm, tránh gây ra lỗ hổng quyền lực nghiêm trọng dễ biến Afghanistan trở thành một thiên đường cho khủng bố.

Thay vào đó, tổng thống Mỹ quyết định sẽ tăng quân, quyết thắng được cuộc chiến tại Afghanistan, ngăn chặn viễn cảnh đất nước Trung Á trở thành “vùng an toàn” để khủng bố dùng làm bàn đạp tấn công nước Mỹ. Theo chiến lược mới được ông Trump công bố, Washington cũng không theo đuổi cải cách chính quyền Kabul đi theo dân chủ “kiểu phương Tây” mà chỉ muốn đảm bảo Afghanistan không trở thành nơi ẩn náu của khủng bố và chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan.

Ông Trump không đề cập số quân Mỹ sẽ được đưa thêm đến Afghanistan, tuy nhiên Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis có kế hoạch sẽ gửi khoảng 4.000 quân, theo CNN. Dẫn một nguồn tin quan chức Mỹ cấp cao, hãng tin Fox News cũng cho biết ông Trump đã ký kế hoạch gửi 4.000 quân. Chiến lược mới của Mỹ cũng được thiết kế nhằm đưa phiến quân Taliban đến bàn đàm phán, có thể trở thành một phần của chính phủ Afghanistan. Theo ông Trump, muốn giải quyết tình hình Afghanistan sẽ cần đến sự tích hợp của các giải pháp ngoại giao, kinh tế, quân sự.

Theo tờ The Hill, thực ra ông Trump đã chần chừ đưa ra quyết định cuối cùng trong nhiều tháng qua vì bản thân nhận thấy Afghanistan là bài toán quá khó. Tổng thống Mỹ đã có rất nhiều cuộc họp kín về chiến lược và to tiếng với các tư lệnh quân đội về tình trạng xung đột Afghanistan, tờ báo cho biết. Sự thiếu quyết đoán của ông đã khiến các nhân vật cứng rắn về an ninh quốc gia trong đảng Cộng hòa mất kiên nhẫn, trong đó có nghị sĩ John McCain. Nhóm cứng rắn này cho rằng Mỹ đang lãng phí thời gian quý báu, còn phe Taliban đang ngày càng lấn lướt chính phủ Kabul.

Lính Mỹ canh gác gần xác một chiếc xe của họ bị Taliban đánh bom tự sát ở Kandahar (Afghanistan) đầu tháng 8. Ảnh: AFP

Tổng thống Mỹ Trump thông báo chính sách với Afghanistan tại căn cứ Myer- Henderson Hall, Virginia (Mỹ) đêm 21-8. Ảnh: REUTERS

Nguy cơ sa lầy

Ông Trump công bố tăng quân đến Afghanistan chỉ vài ngày sau khi ông sa thải chiến lược gia trưởng Nhà Trắng Steve Bannon vốn vẫn thúc giục ông rút hết quân về vì không phục vụ quyền lợi của Mỹ. Chiến lược mới này có thể được xem là một thắng lợi với Bộ trưởng Mattis và Cố vấn an ninh quốc gia H.R. McMaster vốn lâu nay thúc giục ông Trump quyết liệt hơn với Afghanistan để tiêu diệt khủng bố. Theo họ, quân Afghanistan quá yếu để đánh Taliban và nếu Mỹ không can thiệp, nước này có khả năng sẽ trở thành bàn đạp để Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), al-Qaeda đánh Mỹ.

The New York Times dẫn ý kiến một số tướng quân đội và chuyên gia quân sự Mỹ nhận định chiến lược của ông Trump có thể có lợi cho Afghanistan nhưng ít cơ hội đưa Mỹ đến chiến thắng. Thậm chí những người ủng hộ chiến lược của ông Trump cũng lo ngại nguy cơ sa lầy. Viễn cảnh tốt nhất là sẽ giúp quân Afghanistan áp đảo hơn trên chiến trường trong vài năm tới; nhưng cũng không giải quyết tận gốc được các vấn đề Mỹ đã không thể xử lý được trong 16 năm qua. “Tôi không nghĩ sẽ có nhiều người tin vào một chiến thắng” - theo chuyên gia Michael O’Hanlon tại Viện Brookings (Mỹ), từng ủng hộ đưa thêm quân đến Afghanistan.

Cuộc chiến Afghanistan của Mỹ qua các con số

16 năm: Chỉ một tháng sau vụ khủng bố 11-9-2001, ngày 7-10-2001, Tổng thống George W. Bush ra lệnh tấn công vào Afghanistan. Năm 2014, Tổng thống Barack Obama chấm dứt sứ mệnh chiến đấu trực tiếp của quân Mỹ tại Afghanistan. Quân Mỹ và NATO vẫn hiện diện tại Afghanistan với vai trò huấn luyện, hỗ trợ quân địa phương.

3 đời tổng thống Mỹ trải dài trong suốt cuộc chiến: George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump. Tổng thống Bush phát động cuộc chiến. Tổng thống Obama thu nhỏ quy mô cuộc chiến. Và Tổng thống Trump một lần nữa tăng quy mô cuộc chiến.

2.403 quân Mỹ đã thiệt mạng tại Afghanistan trong 16 năm. 2010 là năm chết chóc nhất với 499 quân Mỹ thiệt mạng. Thương vong tại Afghanistan của Mỹ vẫn thua tại Iraq với 4.523 quân chết, từ khi bắt đầu cuộc chiến năm 2003.

Gần 2.000 tỉ USD đã tiêu tốn trong 16 năm.

__________________________________

Tôi chia sẻ sự thất vọng của người Mỹ. Bản năng của tôi là rút quân và như trước giờ thì tôi thích làm theo bản năng của mình hơn. Nhưng khi vào Nhà Trắng thì không dễ quyết định theo bản năng của mình.

Tổng thống Mỹ DONALD TRUMP

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm