Tổng thống Obama hủy gặp 'người không bình thường' Duterte

Trong cuộc họp báo sáng 6-9 tại Lào, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố hủy gặp Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN và các hội nghị cấp cao liên quan tại Lào. Theo kế hoạch, cuộc gặp sẽ diễn ra vào hôm nay (6-9). Thay vào đó, Tổng thống Obama sẽ gặp Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye.

“Tôi luôn muốn đảm bảo tôi sẽ có một cuộc gặp có hiệu quả và tôi sẽ làm được điều gì đó. Một khi cuộc gặp diễn ra chắc chắn sẽ có vấn đề gì đó được đưa ra” - Tổng thống Obama nói, ám chỉ đến cuộc truy quét tội phạm ma túy của Philippines.

“Rõ ràng ông ta là một người không bình thường, khó đoán. Tôi đã chỉ thị cấp dưới nói chuyện với phía Philippines xem thử liệu đây có đúng là thời điểm chúng tôi có thể có cuộc đối thoại mang tính xây dựng và hiệu quả hay không” -  hãng tin AP (Mỹ) dẫn lời Tổng thống Obama tại cuộc họp báo.

Theo AP, chuyện tổng thống một nước nói tổng thống một nước khác nên nói và không nói cái gì là chuyện không bình thường, mà còn gọi một tổng thống khác là “đồ con hoang” thì càng không bình thường. Vậy mà Tổng thống Duterte đã làm cả hai điều không bình thường này ngay trước khi sang Lào và trước cuộc gặp dự kiến với Tổng thống Obama.

Tổng thống Duterte đang hứng nhiều chỉ trích từ cả trong và ngoài nước vì giết người không qua xét xử trong cuộc chiến truy quét tội phạm ma túy. Hơn 2.000 người đã chết trong hơn hai tháng thực hiện chiến dịch này kể từ khi ông Duterte lên làm tổng thống.

Ông Duterte (giữa) từng nói ông thích ông Putin (phải) hơn ông Obama, và được ví như là Trump (trái)-ứng viên tổng thống Mỹ-của châu Á.

Ông Duterte (giữa) từng nói ông thích ông Putin (phải) hơn ông Obama và được ví như là Trump (trái)- ứng viên tổng thống Mỹ của châu Á. Ảnh: CNN

Trước đó, Tổng thống Obama có kế hoạch sẽ đưa vấn đề này ra nói với ông Duterte trong cuộc gặp đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước đồng minh này. Tuy nhiên, Tổng thống Duterte tuyên bố ông chỉ có trách nhiệm nghe và giải trình vấn đề này với người dân Philippines.

“Ông ta nghĩ ông ta là ai? Tôi không phải là bù nhìn của Mỹ. Tôi là tổng thống của một nước có chủ quyền và tôi không có bổn phận phải trả lời ai ngoại trừ người dân Philippines”.

“Ông cần tỏ ra tôn trọng. Đừng đưa ra câu hỏi. Nếu không thì đồ con hoang, tôi sẽ chửi thẳng ông tại cuộc gặp” - ông Duterte nói trong cuộc họp báo tại Manila ngày 5-9.

Tháng trước, Tổng thống Duterte cũng từng gọi đại sứ Mỹ tại Philippines là “đồ con hoang”, làm ông bực mình.

Đối phó với Tổng thống Duterte là sự đau đầu với Tổng thống Obama, đặc biệt khi ông Duterte tuyên bố sẽ điều chỉnh chính sách đối ngoại độc lập hơn với Mỹ, thân thiết hơn với Trung Quốc.

Theo AP, quan hệ với Philippines một khi xấu đi sẽ đưa Tổng thống Obama vào thế khó vì Philippines là đồng minh lâu dài của Mỹ ở Đông Nam Á. Chính phủ Mỹ cố gắng tránh tổn hại bằng tuyên bố hợp tác quân sự cũng như các hợp tác khác giữa hai nước sẽ không bị hủy hoại dù Mỹ có bất bình với thái độ của Tổng thống Duterte.

AP nhận định mâu thuẫn mới nhất với lãnh đạo đồng minh Philippines là ví dụ rõ ràng nhất thể hiện sự nhân nhượng của Tổng thống Obama với nhiều nước và nhiều lãnh đạo nước ngoài.

Hai điểm đến đầu tiên trong chuyến công du châu Á của Tổng thống Obama - Trung Quốc và Lào - đều là những nước mà Mỹ từ lâu vẫn cáo buộc vi phạm nhân quyền.

Trong cuộc hội đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại Hàng Châu, Tổng thống Obama không đề cập gì tới việc chính phủ ông Erdogan bắt giữ 35.000 người sau cuộc đảo chính thất bại giữa tháng 7. Thay vào đó, ông Obama trấn an nước đồng minh NATO Thổ Nhĩ Kỳ rằng Mỹ sẽ giúp Thổ Nhĩ Kỳ điều tra và truy tố kẻ có trách nhiệm trong cuộc đảo chính.

Trong 90 phút hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, dù bất đồng về nhiều vấn đề nhưng Tổng thống Obama cũng quyết định cố gắng tìm kiếm thỏa thuận giải quyết cuộc nội chiến Syria, thậm chí làm đối tác quân sự của nhau ở Syria.

“Dù sao Tổng thống Putin ít bất thường hơn” - Tổng thống Obama so sánh ông Putin với ông Duterte. “Nhưng tinh thần cuộc gặp của chúng tôi cũng rất bộc trực và thẳng thừng”.

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm