Bỏ qua một bên chuyện làm ăn, ngay cả với sức khỏe cũng thế, thầy thuốc khắp nơi ắt hẳn phải có lý do chính đáng khi đã từ lâu đồng lòng “nâng cấp” tình trạng béo phì thành bệnh hẳn hoi. Thậm chí có nhiều trường y mở thêm khoa “bệnh lý do béo phì” vì mèo nào chịu bỏ qua miếng mỡ ngon đến thế!
Thầy thuốc không gióng cao tiếng chuông báo động sao được khi béo phì rõ ràng đang “thò tay mặt, đặt tay trái” trong nhiều bệnh chứng nghiêm trọng, từ cao huyết áp bước qua tiểu đường cho đến ung thư! Đã béo phì tất nhiên phải chèn ép. Nói tóm tắt hơn, người càng béo phì càng dễ là miếng mồi ngon của bất cứ căn bệnh nào có liên quan đến tình trạng xơ vữa mạch máu và thiếu dưỡng khí cục bộ.
Càng phì càng giảm thọ
Ai không sợ bệnh? Vấn đề chỉ là sợ có lý do hay lo vô cớ mà thôi. Riêng trong trường hợp béo phì, quả thật có lý do chính đáng khi sợ mập hơn sợ thất nghiệp. Làm sao không sợ nếu nhiều nhà nghiên cứu đã quả quyết:
• Tỉ lệ tử vong vì nhồi máu cơ tim ở người có da có thịt cao gấp đôi nếu so sánh với người mình hạc xương mây, cho dù mập ốm đều bệnh.
• Người thừa cân dễ bị bệnh tiểu đường gấp ba lần người tuy cũng ăn ngọt nhưng may mắn thuộc nhóm mình dây.
• Thời gian hồi phục của người đau khớp, cụ thể là thoái hóa cột sống, kéo dài rất lâu ở người béo phì, nếu đối chiếu với người không dư cân.
• Bệnh ung thư rõ ràng dễ phát tán cũng như dễ di căn ở người ngại leo lên bàn cân vì mắc cỡ.
• Dấu hiệu béo phì xuất hiện càng sớm càng giảm tuổi thọ, thậm chí có thể giảm đến 20 năm tuổi đời nếu nạn nhân mới 20 tuổi mà đã quá mát da, mát thịt! Chính vì thế phải giảm cân cho bằng được nếu lỡ trên đường đồng hành với… sumo!
Nên linh động phối hợp các món ăn thường dùng để vừa dễ tìm nên không cháy túi nhưng gia giảm theo đúng nhu cầu năng lượng.
Tiền mất tật mang
Biết vậy nhưng hố nặng nếu tưởng hễ muốn sụt cân thì giảm! Đây chính là vấn đề “nổi cộm” vì nhiều người đã thử qua đủ kiểu ăn kiêng nhưng để rồi chỉ thất vọng vì trọng lượng hoặc vẫn trơ trơ, hoặc tuy có giảm trong lúc nhịn ăn nhưng rồi đâu lại vào đấy khi hết kiêng cữ, hay nhiều khi nặng hơn lúc trước mới đau lòng, xót của cho nạn nhân! Chẳng những thế, do thất thoát dưỡng chất trong quá trình kiêng cữ, từ sinh tố, khoáng tố cho đến chất đạm cần thiết cho cấu trúc khỏe mạnh của bắp thịt và thần kinh nên người kiêng khem lung tung cứ thế mà yếu dần trong khi trọng lượng cơ thể vẫn kiên trì trước sau như một!
Theo chuyên gia về bệnh nội tiết ở ĐH Boston, lý do thất bại của nhiều người muốn giảm cân là vì:
• Quá hấp tấp với chương trình kiêng cữ trong khi chưa chuẩn bị tinh thần để theo đuổi có bài bản.
• Áp dụng mô hình kiêng khem một cách cường điệu cho dù không phù hợp với khẩu vị và thói quen ăn uống xưa nay. Chế độ dinh dưỡng vì thế trở thành một thể dạng stress đối với cơ thể đã mệt nhoài vì đủ loại căng thẳng trong nghề nghiệp, gia đình...
• Vô tình sử dụng thuốc hay thực phẩm làm tăng trọng lượng trong thời gian kiêng cữ, nghĩa là tréo cẳng ngỗng với mục tiêu nhịn ăn làm ốm.
• Tìm cách giảm cân bằng mọi giá mà quên yếu tố cơ tạng di truyền thuộc loại dễ béo phì nên đằng nào cũng khó giảm cân quá nhanh. Hậu quả là thay đổi chế độ dinh dưỡng như chong chóng mà không ngờ tự mình gây rối loạn biến dưỡng mới trong khi trục trặc cũ vẫn trước sau là chuyện không thể “vượt lên chính mình”.
Cũng theo các nhà nghiên cứu bên Mỹ, đừng tưởng mô hình ăn kiêng là yếu tố quyết định. Trên thực tế, kiểu nào cũng được, miễn là được thực hiện sao cho nghiêm túc nhưng đừng căng thẳng. Bằng chứng là sau khi so sánh hiệu quả của ba mô hình ăn kiêng theo kiểu:
• Nhiều đạm nhưng ít đường (Atkins).
• Ít mỡ, ít đường (Weight Watcher).
• Chay trường ít đạm, ít mỡ.
Hình thức nào cũng hiệu quả với tỉ lệ ngang ngửa. Quan trọng là người muốn giảm cân cần chọn kiểu nào phù hợp nhất với nếp sinh hoạt cá biệt của chính mình hầu có thể áp dụng lâu dài mà không sợ bỏ cuộc giữa đường. Hay hơn nữa là đừng thiết kế khẩu phần bắt buộc phải kiêng món nào đó tuyệt đối để rồi có lúc phá giới vì... thèm.
Đôi bên cùng có lợi
Điều chỉnh cả chuỗi phản ứng biến dưỡng phức tạp không thể là chuyện ngày một ngày hai. Kiên trì vì thế là yếu tố quan trọng hàng đầu để giảm cân. Cái khó cho nhiều người là rất kiên trì trên đường tham sân si nhưng lại ít khi kiên nhẫn với liệu pháp. Dễ hiểu thôi vì mấy ai vui cho nổi khi phải đồng hành nhiều ngày cùng... thầy thuốc! Dù biết vậy nhưng cũng nên liệu cách mà giảm cân cho bằng được nếu lỡ dư nhiều ký. Đừng quên là thừa gì hầu như cũng tốt trừ thừa cân vì đã vướng hạn “béo phì” thì cung tài lộc khó tránh hao tốn do “Trông mặt mà bắt hình dong/ Con bệnh càng béo thì thầy càng vui”.
