Vừa xảy ra sự cố đối đầu giữa tàu hải quân Mỹ và tàu Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran tại vùng biển bắc vịnh Persian, hãng tin CNN (Mỹ) dẫn thông tin từ người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Elizabeth Trudeau.
Sự việc xảy ra ngày 24-8. Một tàu Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran đã đến rất gần hai tàu tuần tra hải quân Mỹ và một tàu hải quân Kuwait đang tuần tra bắc vịnh Persian.
Có thời điểm khoảng cách giữa tàu Iran và một trong hai tàu Mỹ chỉ khoảng 190 m. Tàu Mỹ bắn pháo sáng cảnh cáo nhưng tàu Iran vẫn không rời đi. Sau đó, tàu Mỹ đã bắn ba phát súng cảnh cáo xuống biển. Theo quy định hàng hải, một khi tàu phía bên kia bắn ba phát súng cảnh cáo xuống biển thì tàu bên này cần hiểu rằng phải lập tức rời khỏi khu vực.
Theo người phát ngôn Elizabeth Trudeau, sự cố này đã gây căng thẳng không cần thiết và Mỹ không biết hành động này của Iran có mục đích gì.
Trong khi đó, một quan chức hải quân Mỹ nói với CNN rằng ngày 23-8 bốn tàu lực lượng vệ binh cách mạng Iran đã “chặn đường với tốc độ cao” tàu khu trục tên lửa USS Nitze của Mỹ đang di chuyển trong vùng biển quốc tế gần eo biển Hormuz.
Bốn tàu Iran tiến về tàu khu trục tên lửa USS Nitze của Mỹ. Ảnh: REUTERS
Sự việc xảy ra khi tàu USS Nitze và tàu khu trục tên lửa USS Mason đang thực hiện chuyến hải trình thường lệ, đang hoạt động phù hợp luật pháp quốc tế trong vùng biền quốc tế gần eo biển Hormuz.
Nhận thấy các tàu Iran đang hướng về phía mình, tàu USS Nitze đã 12 lần cảnh báo qua hệ thống phát thanh nhưng không được phản hồi. hai trong bốn tàu Iran tiếp tục hướng về tàu USS Nitze với vận tốc cao, tàu USS Nitze đã cảnh báo thêm ba lần bằng tín hiệu nguy hiểm hàng hải được quốc tế công nhận và 10 lần bắn pháo sáng. Hai tàu Iran vẫn không phản hồi, cứ tiếp tục tiến tới.
Tàu USS Nitze buộc phải đổi hướng để tránh nguy cơ va chạm với hai tàu Iran. Hai tàu Iran đi chậm lại và đổi sang hướng khác khi còn cách tàu USS Nitze khoảng 270 km.
Video đối đầu giữa tàu USS Nitze của Mỹ và tàu Iran. Nguồn: YOUTUBE
Theo quan chức này, hành động này “không an toàn và không chuyên nghiệp”. Tàu USS Nitze và Bộ Tư lệnh Hải quân miền Trung của Mỹ xác định các tàu Iran đã vi phạm luật quốc tế và các tiêu chuẩn hàng hải, hành động nguy hiểm và không chuyên nghiệp.
Người phát ngôn hải quân Mỹ Bill Urban cho rằng các tàu Iran đã không tôn trọng các quy định giao thông hàng hải quy định trong Công ước quốc tế và quy định chống va chạm trên biển 1972. Việc các tàu Iran phớt lờ cảnh báo, tạo ra tình huống nguy hiểm có thể sẽ khiến tàu USS Nitze của Mỹ có hành động tự vệ khiến tình huống thêm căng thẳng và nguy hiểm.
Theo CNN, Bộ Tư lệnh hải quân miền Trung có quyền tuần tra hơn 4 triệu km2 vùng biển trải dài từ vịnh Ba Tư đến biển Đỏ, cả vịnh Oman, một số phần ở Ấn Độ Dương.
Về phía mình, Bộ trưởng Quốc phòng Iran Hosein Dehghan cảnh cáo Iran sẽ phản ứng với bất kỳ tàu nước ngoài nào xâm nhập lãnh hải của mình, theo trang tin quân sự Stars and Stripes (Mỹ).
“Chúng tôi có cảnh báo, bất kỳ tàu nước ngoài nào vào lãnh hải Iran, có bất cứ hành động gây hấn với Iran, Iran sẽ đối đầu.” Bộ trưởng Hosein Dehghan nói trong cuộc họp báo ngày 25-8.
Tàu Iran trong một lần tập trận ở vịnh Ba Tư. Ảnh: AFP
Iran lâu nay vẫn tuyên bố có quyền kiểm soát lối vào eo biển Hormuz, nằm ở phía nam vịnh Ba Tư.
Đây là những sự cố đối đầu mới nhất trong hàng loạt sự cố đối đầu giữa tàu Mỹ và tàu Iran trong khu vực từ tháng 12-2015 đến nay. Tháng 12-2015, tên lửa của Iran trong một cuộc tập trận đã bay ngang đầu tàu sân bay USS Harry Truman của Mỹ.
Tháng 1, Iran bắt 10 thủy thủ Mỹ khi hai tàu nhỏ chở họ đi vào vùng biển Iran kiểm soát ở đảo Farsi trong vịnh Ba Tư. Các thủy thủ được tự do sau đó. Cuối tháng 1, một máy bay không người lái của Iran bay ngang đầu một tàu chiến Mỹ.
Tháng 7, một số tàu Iran tiếp cận tàu USS New Orleans của Mỹ với khoảng cách gần, trong lúc Tướng Joseph Votel - Chỉ huy Bộ Tư lệnh hải quân miền Trung của Mỹ đang có mặt trên tàu này.
