Tổng kim ngạch giao dịch giữa hai bên năm 2008 lên tới 130 triệu USD, trong đó tổng kim ngạch xuất khẩu của Đài Loan sang Trung Quốc gần 100 triệu USD. Tuy vậy, trở ngại lớn nhất trong giao dịch là về mặt kỹ thuật như quy cách tiêu chuẩn, quá trình kiểm nghiệm... Trở ngại này phần nào đã được khai thông. Ngày 22-12 tại Đài Trung (lãnh thổ Đài Loan), Chủ tịch Hội quỹ giao lưu hai bờ eo biển Đài Loan (Đài Loan) Giang Bính Khôn và Chủ tịch Hiệp hội Quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan (Trung Quốc) Trần Vân Lâm đã nhất trí ký kết ba hiệp nghị. Hai bên cũng thống nhất văn kiện ý kiến trao đổi mang tính nguyên tắc về hiệp nghị khung hợp tác kinh tế giữa hai bên bờ eo biển (ECFA).
Ba hiệp nghị đã ký kết gồm: 1/ Hiệp nghị hợp tác về chứng nhận, kiểm nghiệm, đo lường, tiêu chuẩn hai bên bờ eo biển; 2/ Hiệp nghị hợp tác lao động thuyền viên đánh cá hai bên bờ eo biển; 3/ Hiệp định kiểm nghiệm, kiểm dịch nông sản hai bên bờ eo biển.
Hiệp nghị đầu tiên quy định hai bên sẽ hợp tác, hiệp thương và trao đổi thông tin giữa các ngành nghề và ban ngành chủ quản của hai bên về tiêu chuẩn, đo lường, kiểm nghiệm và chứng nhận liên quan đến an toàn hàng tiêu dùng. Hiệp nghị thứ hai quy định hai bên tự cấp phát chứng nhận cho các thuyền viên và tàu thuyền đánh cá được phép hoạt động tại vùng biển giữa hai bên, đồng thời xác định hải cảng của bên mình cho phép tàu thuyền đánh cá của bên kia neo đậu. Hiệp nghị cuối cùng chỉ ra hai bên cùng hợp tác về kiểm nghiệm, kiểm dịch nông sản, điều tiết chênh lệch tiêu chuẩn, văn bản chứng nhận kiểm tra giữa hai bên.
Trong hơn một năm qua, Trung Quốc và lãnh thổ Đài Loan đã ký kết tổng cộng chín bản hiệp nghị và một thỏa thuận chung. Tất cả đều nhằm cải thiện quan hệ, tăng cường giao lưu và hợp tác, đặc biệt tăng cường gắn kết giữa đồng bào hai bờ eo biển. Dù vậy, nhìn lại các hiệp nghị đã ký kết và có hiệu lực lại nảy sinh khá nhiều vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện. Đơn cử như vấn đề số chuyến bay vận tải hàng hóa trong hiệp nghị hàng không ký kết ngày 4-11-2008. Có người nhận định cần phải tăng số chuyến như tuyến từ Đài Loan đến Bắc Kinh, Thượng Hải. Người khác lại cho rằng chưa cần thiết.
Hai bên thống nhất lần tọa đàm kế tiếp sẽ được tổ chức vào giữa năm 2010. Trọng điểm thương thảo sẽ là hiệp định khung hợp tác kinh tế. Mối quan hệ hai bên bờ eo biển phát triển hòa bình đã đi vào quỹ đạo. Trong một năm qua, hai bên đã đạt được những vấn đề được kỳ vọng trong suốt 10 năm, 20 năm qua, thậm chí cả đời người.
HOÀNG HẠNH
