Phát biểu trong một buổi lễ nhỏ được tổ chức tại Marysville, California hôm 16-1, nhà sáng lập nhóm sáng kiến New California Robert Paul Preston khẳng định tuyên bố của mình “không phải là muốn thay đổi nước Mỹ, mà chỉ muốn tạo ra một phần mới cho đất nước”.
Bang "New California"
“Chúng tôi đang thành lập một tiểu bang mới. Chúng tôi muốn trở thành bang 51 của Mỹ” - ông Preston nói, khẳng định Hiến pháp Mỹ cho phép nhóm thành lập bang mới.
Nhóm sáng lập New Californina cũng cáo buộc chính quyền bang California sau nhiều năm đã không thể quản lý tốt 58 quận của bang, do sự suy giảm trong các dịch vụ cơ bản thiết yếu bao gồm giáo dục, hành pháp, cơ sở hạ tầng và bảo hiểm y tế.
Bản đồ chia tách bang California, theo nhóm sáng kiến New California.
“Rõ ràng là sai khi mà khu vực bạn ở lại là nông thôn, trong khi Quận Cam gần sát bên lại là một đô thị. Đây chính là vấn đề. Điều này xảy ra là do cách quản lý của chính quyền và vấn đề thuế” - ông Preston nói.
Đề xuất của nhóm sáng kiến là toàn bộ khu vực nông thôn của California hiện tại sẽ trở thành New California, trong khi các quận ở vùng đô thị ven biển vẫn sẽ thuộc về bang California như hiện tại.
Dự kiến nhóm sáng kiến New California sẽ làm việc nghiêm túc với bang California vào cuối năm nay hoặc đầu năm tới để thúc đẩy quy trình thành lập bang mới. Một thành viên sáng lập của New California Tom Reed chia sẻ với CBS rằng họ cần phải chứng minh được khả năng và thể hiện được rằng họ có thể nắm quyền. Đại diện các quận và một số ủy ban hy vọng mô hình của họ sẽ được chấp thuận giống như trường hợp của bang West Virginia vào năm 1863.
Khoản 3 Điều 4 của Hiến pháp Mỹ quy định rằng nếu muốn trở thành bang thứ 51 của Mỹ thì New California phải thuyết phục cơ quan lập pháp bang California đồng ý với đề xuất “độc lập” trước khi đệ trình lên Quốc hội Mỹ. Rõ ràng đây là một quá trình dài và tốn thời gian.
Cờ của bang California. Ảnh: GETTY IMAGES
Sáng kiến “Sáu California”
Nhóm của ông Preston với sáng kiến “New California” không phải là những người đầu tiên đề xuất chia tách bang California. Hồi năm 2014, một nhà đầu tư mạo hiểm California tên là Tim Draper đã đề xuất chia California thành sáu phần, bao gồm “tiểu bang thung lũng Silicon”. Các tiểu bang được đề xuất sẽ được đặt tên là Jefferson, Bắc California, Thung lũng Silicon, Trung tâm California, Tây California và Nam California.
Theo kế hoạch "Sáu California" của ông Tim Draper, mỗi tiểu bang sẽ có chính phủ riêng và sẽ có nghị sĩ, bao gồm nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ. Nhà đầu tư này đã chi trên 5 triệu USD để đạt được các điều kiện bắt đầu quy trình bỏ phiếu. Tuy nhiên, đề xuất này bị những người phản đối cho là lãng phí tiền bạc và nguồn lực nhằm chia rẽ California. Sáng kiến sau đó bị thất bại vào năm 2016, do không nhận được đủ chữ ký ủng hộ cần thiết.
Đến năm 2017, ông Draper tuyên bố tiếp tục nỗ lực “chia tách California” với sáng kiến chia California thành ba tiểu bang. Đề xuất này đã đủ điều kiện để bắt đầu quá trình thu thập chữ ký cần thiết vào năm 2018.
