Nhiều bậc cha mẹ sẵn sàng chi tiền ra nước ngoài để thụ tinh nhân tạo, kiếm con trai năm rồng. Ảnh minh họa: AFP
"Tôi thực sự không thể chịu đựng được nếu một ngày anh ấy bỏ tôi đi theo người phụ nữ khác", cô giáo 36 tuổi nói. "Nhiều lúc nhà chồng còn bóng gió rằng tôi không phải là một người vợ tốt, tôi là trở ngại cho cuộc sống của chồng tôi".
Đã có với nhau hai cô con gái, Hải đề nghị chồng cho cô đi thụ tinh ống nghiệm. Ở Việt Nam, thụ tinh nhân tạo để sinh con trai là bất hợp pháp nên hai vợ chồng quyết định làm một chuyến sang Thái Lan. Đôi vợ chồng đi cùng hai cặp nữa, cũng sang Thái thụ tinh nhân tạo với ước nguyện sinh được "rồng con" trong năm nay. Chuyến đi này đã tiêu tốn của họ 20.000 USD và mất cả tháng 11 vừa rồi trong bệnh viện. Và bây giờ, Hải đang mang thai đôi.
Thời điểm đứa bé chào đời cũng quan trọng không kém. Con trai của vợ chồng cô sẽ cầm tinh con rồng, con giáp may mắn nhất trong tử vi. Điều này được cho là chỉ xảy ra 60 năm một lần. Nhiều người tin rằng đứa trẻ tuổi rồng bao giờ cũng giàu có hơn, thành đạt hơn.
"Quan niệm này đã tác động rất lớn đến cuộc sống của mọi người", giáo sư Vũ Dung, giám đốc Viện Tâm lý học ở Hà Nội nói.
Hải làm viên chức nhà nước và theo chính sách hai con của Việt Nam, cô có nguy cơ bị mất việc nếu sinh thêm. Tuy nhiên, vợ chồng cô chẳng hề lo ngại gì. Anh Trung, chồng cô, bảo anh sẽ tìm việc cho vợ ở trường khác không mấy khó khăn.
Khao khát có con trai đối với nhiều gia đình trong xã hội Việt Nam quá mạnh mẽ, đến mức tỷ lệ nam nữ hiện giờ là 111 bé trai trên 100 bé gái. Ở một số tỉnh thành, số lượng bé trai cao hơn số bé gái 20%. Nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn thì đến năm 2030 sẽ có đến 3 triệu nam giới Việt Nam không thể kết hôn.
Chính phủ đã có nhiều biện pháp để giải quyết vấn đề nghiêm trọng này. Các bác sĩ bị cấm tiết lộ giới tính của thai nhi và các trang web hay quảng cáo giới thiệu về dịch vụ chọn giới tính thai nhi đều bị cấm hoạt động. Tuy nhiên, trước nhu cầu ngày càng cao từ các cặp vợ chồng, nhiều phòng khám vẫn tìm cách lách luật. Số đôi vợ chồng tìm đến xin tư vấn cách có "rồng con" đã tăng lên đáng kể trong ba tháng qua, một bác sĩ của một phòng khám tư tại Hà Nội cho biết.
"Luật pháp cấm chúng tôi cung cấp dịch vụ lựa chọn giới tính, nhưng nhiều ông bố bà mẹ quá sốt sắng và năn nỉ ỉ ôi các bác sĩ giúp họ, vì thế chúng tôi đành phải tư vấn", ông nói. "Nhiều chị em chọn cách phá thai nhi giới tính nữ. Tôi nói với họ là biện pháp này rất nguy hiểm và khó có con lại nhưng họ vẫn khăng khăng phá thai".
Với những đôi khá giả hơn, có ít nhất 5 hãng du lịch ở Hà Nội hoạt động như chi nhánh cho các bệnh viện nước ngoài, nhất là Thái Lan, để họ lựa chọn. Một đại diện của bệnh viện ở Bangkok, cung cấp dịch vụ thụ tinh nhân tạo cho các khách hàng Việt Nam, cho hay trong những tháng gần đây, số người tìm đến bệnh viện để sinh quý tử năm rồng đã tăng lên 20% so với thời điểm này năm ngoái.
"Cứ 10 cặp thì có 9 cặp muốn sinh con trai", cô nói.
Những người chịu chi cho các dịch vụ ở nước ngoài thường là các gia đình giàu có, một cựu quan chức phụ trách kế hoạch hóa dân số cho hay. "Ở Việt Nam, nhiều quan chức nhà nước khá giả muốn có con trai. Càng giàu, họ càng muốn có con trai để thừa kế gia sản".
Vấn đề thừa kế chính là chìa khóa cho khát khao sinh con trai. Theo truyền thống, con trai trong nhà bao giờ cũng là người chăm nom phụng dưỡng bố mẹ khi về già nên được thừa kế tài sản. Việc trông coi bàn thờ tổ tiên cũng là bổn phận của con trai chứ không phải con gái. Con gái khi đã lấy chồng sẽ có bổn phận thờ phụng tổ tiên nhà chồng.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng sự can thiệp của chính phủ đã tạo ra một sự thay đổi rõ rệt trong vấn đề này. Năm 2009, tỉnh Hưng Yên có tỷ lệ chênh lệch giới tính lớn nhất nước, với 130,7 nam so với 100 nữ. Tỷ lệ này hiện đã giảm xuống còn 120 nam.
"Sự chênh lệch tỷ lệ nam nữ đã được thu hẹp nhờ các biện pháp của chính quyền địa phương như các chiến dịch tuyên truyền cho người dân về nguy cơ mất cân bằng giới tính. Chúng tôi cũng xử lý mạnh tay các phòng khám và trung tâm y tế siêu âm giới tính thai nhi và yêu cầu họ ký cam kết không tái phạm", chủ tịch Ủy ban dân số và kế hoạch hóa gia đình tỉnh Hưng Yên cho biết.
"Việc xử lý các điểm dịch vụ lựa chọn giới tính chỉ mới là một phần của cuộc chiến bình đẳng giới. Nữ giới thực tế vẫn bị xem nhẹ", ông Bruce Campell, đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam nói. "Dù biện pháp của một số cấp chính quyền Việt Nam đã thu được hiệu quả nhưng vấn đề này sẽ còn kéo dài, thậm chí còn trở nên nghiêm trọng hơn trước khi được cải thiện".
"Lý do thứ nhất là không thể thay đổi quan niệm chỉ trong một sớm một chiều. Thứ hai là sự can thiệp của chính quyền chỉ có hiệu quả ở một số địa phương, và lý do thứ ba là người dân chịu tác động của những yếu tố như năm rồng", ông Campell nói.
Anh Trung, chồng chị Hải, đồng tình rằng quan điểm trọng nam khinh nữ đã không còn gay gắt như xưa nhưng anh nghĩ rằng sẽ mất khoảng 50 năm nữa thì nam nữ mới được đánh giá ngang nhau. Hải cũng đồng tình với quan điểm của chồng cô.
"Nhiều khi tôi ước tôi là đàn ông để cuộc đời tôi khác đi", cô nói.
Theo Anh Ngọc (VNE / Guardian)
