Ông Trump làm tổng thống và nguy cơ xung đột lợi ích

Việc kinh doanh của tỉ phú Donald Trump sẽ thế nào và liệu có xung đột lợi ích gì không sau khi ông làm tổng thống đang được nhiều người quan tâm.

Tỉ phú Donald Trump sở hữu hơn 500 công ty khắp toàn cầu, trong đó có hơn 250 công ty mang tên Trump.

Khi còn tranh cử, ông Trump từng hứa rằng một khi thắng cử sẽ cắt đứt liên quan với công việc kinh doanh, chuyển giao cho các con điều hành.

“Tôi sẽ không bàn chuyện làm ăn với con. Chuyện đó không quan trọng nếu so với chuyện làm nước Mỹ vĩ đại trở lại. Tôi sẽ không quan tâm chuyện đó” - ông Trump từng khẳng định.

Hồi tháng 9, khi được hỏi về vấn đề này, cô Ivanka Trump, con gái ông Trump, từng nói với ABC News rằng cô và các anh em trai sẽ nỗ lực hết sức thực hiện trách nhiệm, tránh xung đột lợi ích khi cha mình lên làm tổng thống.

“Là một doanh nghiệp tư nhân, chúng tôi hoàn toàn có thể chọn lựa giao dịch kinh doanh nào có thể làm hoặc không để không phải xảy ra xung đột lợi ích với công việc tổng thống của cha mình”.

Khách sạn Trump International Hotel ở thủ đô Washington (Mỹ).

Khách sạn Trump International Hotel ở thủ đô Washington (Mỹ). Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, theo luật sư Kenneth Gross, chuyên về luật pháp chính trị và là một cựu quan chức bầu cử, chiến lược chuyển giao kinh doanh cho con của ông Trump và lời cam kết của cô Ivanka không loại bỏ được nguy cơ xung đột lợi ích.

“Còn quá sớm để nói chắc điều gì” - luật sư Gross nói với ABC News. Luật sư Gross từng cố vấn cho tỉ phú Michael Bloomberg thu xếp thành công tài sản của mình trước khi trở thành thị trưởng New York, tránh khỏi xung đột lợi ích.

Nguy cơ còn có vẻ phức tạp hơn khi ba người con của ông Trump là Donald Jr., Eric và Ivanka đều được đưa vào Ủy ban Điều hành chuyển tiếp tổng thống. Thêm nữa, với tư cách tổng thống ông Trump sẽ có cơ hội biết trước chính sách nào có hay không có lợi cho các công ty gia đình mình.

Trang web tranh cử của ông Trump cả năm nay vẫn đề cập đến hàng chục bất động sản, tài sản nổi tiếng của ông, như cao ốc Trump Tower ở New York, khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Palm Beach (Florida), câu lạc bộ Golf Turnberry (Scotland), khách sạn Trump International Hotel ở thủ đô Washington.

Theo luật sư Gross, thực tế này cho thấy ông Trump sẽ không nỗ lực để tách bạch quyền lợi kinh doanh ra khỏi công việc chính phủ.

Các tổng thống và các phó tổng thống được miễn trừ bổn phận tuân thủ nhiều đạo luật về đạo đức hành xử, dù các thành viên nội các và quan chức chính phủ khác không được miễn trừ. Các tổng thống Mỹ trước đây nhìn chung trước khi nhậm chức thường thu xếp không để xảy ra tình trạng bị nghi ngờ xung đột lợi ích, tuy nhiên vẫn có trường hợp ngoại lệ.

Cựu Tổng thống Lyndon Johnson vẫn điều hành tổ chức truyền thông của mình dù trước đó công khai rằng ông đã chấm dứt mọi liên quan, theo tác giả Robert Caro, người viết tiểu sử của ông.

Ông Dick Cheney, Phó Tổng thống dưới thời Tổng thống George W. Bush, từng bị chỉ trích nặng nề vì dù làm phó tổng thống nhưng vẫn giữ liên can đến công ty năng lượng Halliburton của mình. Công ty Halliburton đã nhận được nhiều hợp đồng trong thời gian xảy ra chiến tranh Iraq.

Tổng thống Obama cũng có đầu tư nhưng các khoản đầu tư của ông chủ yếu là vào trái phiếu chính phủ nên không có xung đột lợi ích.

Khách sạn trong khu đánh Golf Turnberry (Scotland) của gia đình ông Trump.

Khách sạn trong khu đánh Golf Turnberry (Scotland) của gia đình ông Trump. Ảnh: REUTERS

Theo luật sư Gross, không ai chắc ông Trump sẽ thu xếp không để xảy ra xung đột lợi ích vì theo luật pháp thì không có gì buộc được ông Trump tách bạch bản thân khỏi công việc kinh doanh.

“Quyền lực của tổng thống rất rộng, cả trong nước và quốc tế, do đó gần như không thể hoặc là rất khó kiểm soát được nó” - luật sư Gross nhận định.

Nhiều công ty của ông Trump đang trong tình trạng khó giải ngân và khó bán trong vòng 70 ngày trước khi ông Trump nhậm chức. Giờ, theo luật sư Gross, nếu ông Trump muốn hạn chế nguy cơ xung đột lợi ích thì nên tập trung giải quyết các tài sản thuộc hàng có vấn đề nhất, chẳng hạn những công ty ở các nước Mỹ không có quan hệ tốt. Nếu không bán được các công ty này thì ông Trump sẽ không có cách nào nhắm mắt làm ngơ với quyền lợi của các công ty này, đặc biệt khi các con mình vẫn còn liên quan.

GS luật Richard Painter ở ĐH Minnesota và là cố vấn đạo đức hành xử của cựu Tổng thống Bush cũng đồng tình với giải pháp của luật sư Gross, rằng việc cho phép một chính phủ nước ngoài hay một tổ chức nước ngoài gây ảnh hưởng lên tổng thống Mỹ dựa vào giao dịch tài chính với gia đình ông ta là không thể chấp nhận được.

Đừng bỏ lỡ

Đọc thêm

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) và Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy. Ảnh: NEWSWEEK

Vấn đề nợ trần đang chia rẽ người Mỹ như thế nào?

(PLO)- Nước Mỹ đang đối mặt với nguy cơ vỡ nợ vào cuối tháng này nếu mức trần nợ không được nâng lên, nợ trần hiện là vấn đề không chỉ gây chia rẽ giới cầm quyền ở Washington mà còn chia rẽ người dân Mỹ.