Cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) vừa được tổ chức lại thành hệ thống theo chiều dọc. Ở trung ương là Tổng cục THADS, dưới tỉnh, huyện là các cục, chi cục - đứng độc lập với sở Tư pháp địa phương, chịu sự chỉ đạo chuyên môn, nghiệp vụ từ trên xuống theo hệ thống cơ quan THADS. Hy vọng với sự kiện toàn này, những bất cập trong công tác THADS, đặc biệt là tỉ lệ án tồn đọng sẽ được kéo giảm.
Tâm sự với đại diện cơ quan THADS các tỉnh phía Bắc trong hội nghị chuyên đề về THADS ngày 12-1, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường nói: Hình thành lên bộ máy như trên là cả quá trình thai nghén vất vả. 16 năm trước, khi Bộ Tư pháp mới tiếp nhận, bộ phận THADS ở địa phương chỉ là các phòng, đội do sở Tư pháp quản lý. Đảm đương khâu cuối cùng của hoạt động tư pháp và cũng là khâu “xương” nhất, va chạm trực tiếp tới túi tiền, tài sản của đương sự, mà làm gì cũng phải núp bóng sở nên thời gian dài, THADS cứ lẹt đẹt. Án có hiệu lực tồn đọng, không thi thành chiếm tỉ lệ lớn, tăng dày theo năm tháng.
Tổ chức, bộ máy thiếu hiệu lực, hiệu quả được xác định là nguyên nhân chính nên từ năm 2004, cơ quan thi hành án bắt đầu được quy định lại theo mô hình ngành dọc: ở trung ương là Cục Thi hành án thuộc Bộ Tư pháp, xuống địa phương là “Thi hành án dân sự tỉnh…”. Nhưng không được chính danh là “cục”, “chi cục” nên các cơ quan THADS địa phương dù công việc vất vả nhất, khó khăn nhất vẫn không được chính quyền quan tâm. “Nhiều nơi vẫn coi THA chỉ là đơn vị thuộc sở Tư pháp. Tuyển chọn, bổ nhiệm chấp hành viên, trưởng thi hành án cũng không được chú ý nhiều mà gần như giao phó cho giám đốc sở Tư pháp” - Bộ trưởng Hà Hùng Cường kể.
Với cơ cấu tổ chức thi hành án mới, tỷ lệ án tồn đọng chưa thi hành sẽ giảm. Trong ảnh: Cán bộ thi hành án đang bàn thảo thi hành một vụ án. Ảnh: HTD
Luật THADS được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ 1-7-2009. Tiếp đó, Chính phủ ban hành Nghị định 74 nêu rõ cơ cấu tổ chức của cơ quan THADS gồm Tổng cục ở trung ương và các cục, chi cục ở tỉnh, huyện. THADS được “trả lại tên cho em”. Trong lúc cả nước đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh giản bộ máy… thì việc kiện toàn cơ quan THA nâng lên cấp Tổng cục gặp không ít phản ứng trái chiều. Thậm chí, khi Chính phủ đã bỏ phiếu thống nhất mô hình cơ quan THADS như Nghị định 74, Bộ Nội vụ vẫn ra công văn băn khoăn.
Cho nên vui mừng có bộ máy mới được nâng cấp sẽ chóng qua. Thay vào đó, như lời Bộ trưởng Hà Hùng Cường, là món nợ với dân trước con số tồn đọng án phải thi hành, là đâu đó cán bộ THA vi phạm, là đơn khiếu nại liên quan đến THADS vẫn chiếm tỉ lệ lớn trong khiếu nại tư pháp.
“Lo hơn mừng, tổ chức bộ máy được thế này mà không chuyển biến thì chết, đổ lỗi đâu được nữa” - Bộ trưởng Hà Hùng Cường thành thực. Vì vậy, ông yêu cầu Tổng cục THADS cần khẩn trương kiện toàn bộ máy các cục, chi cục địa phương; sớm triển khai chế độ báo cáo công tác THADS theo tháng, tiến tới hằng tuần. Bộ Tư pháp sẽ hỗ trợ để tin học hóa quản lý THADS, tiến tới các cục THA địa phương phải có website để người dân ngồi nhà bấm máy cũng biết được việc của mình được thực hiện đến đâu…
NGHĨA NHÂN
