Tuy nhiên, nếu thắng mà không cần ra tòa, không cần phải trải qua gần hai năm thương lượng mệt mỏi, cái thắng ấy tốt đẹp hơn nhiều. Tiếc thay, việc này đã không diễn ra.
Bởi vì ở một sự kiện tương tự, khi sự cố tràn dầu xảy ra, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên tiếng gây áp lực buộc BP phải bồi thường đầy đủ cho cộng đồng bị ảnh hưởng. Ông Obama tuyên bố: “Chúng ta sẽ đấu với BP trong vụ này bằng tất cả những gì chúng ta có, dùng hết mọi phương tiện để có kết quả”. Kết quả: BP đã phải nhận hoàn toàn trách nhiệm và đáp ứng gần như những yêu cầu mà ông Obama đã đưa ra...
Nên nhớ, Mỹ là một nước có nền tố tụng văn minh, bài bản, người dân Mỹ lại càng thích lôi nhau ra tòa cho dù đó chỉ là một tranh chấp vặt vãnh. Nhưng trong sự cố tràn dầu, chính quyền nước họ đã không để người dân tự bơi mà ngay lập tức, họ đã ra tay can thiệp.
Đương nhiên, tính chất, mức độ của sự cố tràn dầu bên Mỹ khác với vụ Vedan, bởi một bên là sơ ý, một bên là cố tình. Nhưng nếu nhìn ở góc độ ảnh hưởng đến cộng đồng, có lẽ có nét tương đồng ở hai sự kiện.
Vì thế nếu ngay từ khi phát hiện Vedan tàn hại môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến một bộ phận lớn cộng đồng dân cư mà chính quyền gây sức ép mạnh, buộc Vedan phải bồi thường thì nhanh chóng biết bao.
Ai cũng biết kiện ra tòa là cách hành xử bình đẳng, tiến bộ trong một nhà nước pháp quyền. Nhưng những vụ gây thiệt hại trên diện rộng cho người dân như vụ Vedan thì lại khác, bởi sự ra tay của nhà nước sẽ buộc phía cố ý gây hại phải có trách nhiệm bồi thường ngay lập tức mà không phải kỳ nèo, mặc cả từng đồng từng cắc như bây giờ. Bởi xét cho cùng, trong vụ này, người dân là phía yếu, cần được bảo vệ hơn cả. Đó là chưa nói trong việc để Vedan trong một thời gian dài làm trái pháp luật cũng có phần sơ sót của chính quyền (cụ thể và trước hết là Đồng Nai - nơi Vedan đóng trụ sở). Ấy là không phát hiện ra sai phạm của Vedan dù theo quy định, chức năng, công vụ buộc phải phát hiện ra điều đó.
Can thiệp, bảo vệ người dân kịp thời, đúng lúc cũng chính là nghĩa vụ cao cả của chính quyền nhân dân.
THÁI BÌNH
