TP đang lên kế hoạch xây dựng 1.000 NVSCC hiện đại, miễn phí cho người dân và du khách. Nhìn lại lịch sử xây dựng NVSCC của TP không thể không nhớ đến ông HV, nguyên giám đốc Sở Giao thông Công chánh.
Những năm 1990, sau những lần bị chất vấn ở HĐND TP, trở về Sở ông HV đều đau đầu để tìm những giải pháp hữu hiệu nhất cho các dự án cầu, đường, cống, rãnh cho tới chuyện toilet công cộng.
Ở ngay vị trí này của Công viên Lê Văn Tám (góc ngã tư Võ Thị Sáu - Hai Bà Trưng) năm 1991 có toilet công cộng đầu tiên của TP. Khi đó dù rất đơn sơ nhưng có hẳn một buồng có gắn chữ VIP trên cửa. Ngày khánh thành, một quan chức TP cắc cớ hỏi: "NVSCC là để cho dân đi, sao lại để chữ VIP ở đây? Các quan VIP thì "đi" chỗ khác chớ!".
Ông HV sau này về hưu đã "sinh ra" loại toilet công cộng làm bằng nhựa compisite có thể đem đi đặt ở mọi nơi. Ăn nên làm ra từ toilet, ông HV lập ra công ty chuyên sản xuất loại sản phẩm này với logo hình con rồng bay và người Sài Gòn quen gọi là toilet Con Rồng.
Toilet Con Rồng có mặt ở khắp vỉa hè, từ gần công viên đến bên hông bệnh viên và luôn tấp nập "người đi, kẻ đến".
Ông HV còn cho ra đời loại toilet lưu động để ở đâu có lễ khánh thành, khởi công công trình... thì "mang tới rồi lại mang về".
Nhà vệ sinh lưu động INHONA.
Ở TP còn có loại NVSCC "gắn chết" trên vỉa hè, các dải phân cách của nhiều tuyến đường và do lực lượng thanh niên xung phong quản lý. Loại NVSCC này kết hợp giữa sạp báo với hai buồng vệ sinh và có thu phí.
Toilet hai buồng trên dải phân cách, cây xanh ở đường Nguyễn Văn Cừ.
Do đặt ở vỉa hè, dải phân cách và nước cấp luôn thiếu nên nhiều NVSCC có "sáng kiến" thay vì thu phí thì bán giấy vệ sinh cho khách. 3.000 đồng một xấp giấy mỏng te.
Khách mua giấy đi vệ sinh ở NVSCC góc đường Huyền Trân Công Chúa, quận 1.
Nhiều NVSCC đặt trên vỉa hè quá hẹp, người xe đi lại đông, kẹt xe liên tục nên NVSCC không thể dùng được, người quản lý buộc phải khóa lại và chỉ còn ô bán hàng là mở cửa.
Còn nhớ, hồi tháng 5-2012, Thanh tra Bộ GTVT vào thanh tra việc sử dụng vỉa hè ở TP.HCM. Nhiều NVSCC sợ bị Thanh tra Bộ ghé thăm hỏi nên đóng cửa cả tuần. Chỉ khổ cho... những người có nhu cầu chỉ con nước thét lên: "Nhà vệ sinh ơi! Mở cửa ra!".
Một NVSCC "tự" đóng cửa hồi tháng 5-2012.
Tháng 5-2015, lần đầu tiên TP có NVSCC năm sao nằm ngầm dưới quảng trường phố đi bộ Nguyễn Huệ. Nhưng đáng lưu ý hơn cả là ở đây có buồng dành riêng cho người khuyết tật.
Trong NVSCC năm sao có cả máy lạnh.
Tháng 1-2014, Sở GTVT công bố hoàn thành và đưa vào sử dụng hệ thống NVSCC miễn phí.
Sau đó, UBND quận mở hẳn một cuộc thi kiến trúc, thiết kế NVSCC với giải nhất lên tới 50 triệu đồng.
Bây giờ đến các công viên thấy rất nhiều NVSCC miễn phí hiện đại, sạch sẽ với nước non đầy đủ.
Hy vọng tới đây TP sẽ có thêm nhiều NVSCC cho người dân và du khách. Quan niệm TP "văn minh, hiện đại" có lẽ cũng không thể quên chuyện nhỏ mà không nhỏ là hệ thống NVSCC.
