Bầu cử ở Đại hội XI: Dân chủ và cởi mở

Trên cơ sở đó, hôm nay 18-1, Ban Chấp hành Trung ương khóa mới sẽ bầu những vị trí cao nhất của Đảng, đảm bảo lãnh đạo Đảng sẽ là những người ưu tú nhất.

Chiều 17-1, trước khi bước vào hội trường bỏ phiếu bầu chọn nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, đại biểu Đặng Văn Xướng, đoàn Long An, chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM những cảm nhận của mình về không khí thảo luận nhân sự tại Đại hội Đảng những ngày qua. Ông nói:

Mấy ngày thảo luận nội dung nhân sự vừa qua, Đoàn Chủ tịch đã tạo điều kiện thuận lợi để mọi đại biểu phát huy dân chủ. Điều này thể hiện ở chỗ thời gian dành cho nghiên cứu hồ sơ ứng viên thỏa đáng. Danh sách, hồ sơ, tài liệu về các ứng viên do Trung ương giới thiệu, kể cả trường hợp tự ứng cử trước đại hội là đồng chí Nguyễn Xuân Kiên, Ban Tuyên giáo Trung ương, rất chi tiết, đầy đủ. Thời gian để các đại biểu trao đổi, suy nghĩ việc tự ứng cử hoặc đề cử người khác ngoài danh sách giới thiệu trước của Trung ương cũng đủ dài để có quyết định chín chắn.

Không áp đặt hay định hướng việc lựa chọn

. Hồ sơ chi tiết đến mức nào, thưa ông?

+ Rất chi tiết, ai muốn tìm hiểu gì cũng được. Thông tin thì có sơ yếu lý lịch, quá trình công tác, học vấn, chuyên môn, bản kê khai tài sản, bản tự kiểm… Bản kê khai tài sản được lập theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng nên khá bài bản.

. Thảo luận, góp ý về các nội dung nhân sự đều được thực hiện tại đoàn đại biểu, chứ không có cơ hội trao đổi rộng rãi tại hội trường. Các trưởng đoàn có vai trò rất quan trọng là tổng hợp ý kiến, báo cáo lên Đoàn Chủ tịch. Ông thấy các trưởng đoàn đã thể hiện trách nhiệm của mình như thế nào?

+ Tôi thấy họ tạo điều kiện. Trong thảo luận, họ cũng bình đẳng như các đại biểu khác; không thấy ai áp đặt chính kiến và cũng không cảm thấy Đoàn Chủ tịch thông qua trưởng đoàn định hướng việc lựa chọn. Như thế là dân chủ, cởi mở. Cho nên các đại biểu đề cử bổ sung rất nhiều. Như đoàn Long An chúng tôi cũng có đại biểu đề cử thêm.

. Vậy còn phiên họp chốt danh sách bầu cử chính thức? Việc giữ hoặc xin rút đề cử, ứng cử diễn ra thế nào?

+ Tôi thấy dân chủ, thoải mái. Việc rút thì diễn ra từ hôm trước, tức vừa có đề cử thì đã có người rút rồi. Chủ yếu họ tự thấy mình chưa đủ năng lực đảm đương, chưa đủ uy tín, thiếu tự tin hoặc không mong muốn ứng cử thôi, chứ tôi nghĩ không có áp lực nào cả.

Phiếu bầu Ban Chấp hành Trung ương khóa XI là một tờ bìa, gập xếp lại dạng lò xo. Đại biểu thể hiện ý chí bằng cách gạch tên những ứng viên mình không tán thành. Ảnh: HK

Đề cử, ứng cử không phải theo cảm hứng nhất thời

. Như ông theo dõi, những trường hợp tự ứng cử, được đề cử có sự chuẩn bị trước không? Liệu có trường hợp nào bị loại vì chưa chuẩn bị đầy đủ hồ sơ ứng cử, hồ sơ không hợp lệ?

+ Tôi nghĩ đa số trường hợp không rút là có chuẩn bị trước, kỹ lưỡng. Không phải cảm hứng nhất thời mà đề cử, ứng cử. Nhưng trong số bổ sung này, theo tôi biết thì không có ai tự ứng cử. Đều là do người khác đề cử.

Nói chung, rất thú vị! Như bạn thấy, danh sách bầu cử chính thức có số dư rất nhiều!

. Vấn đề mà công chúng quan tâm là việc thể hiện trong danh sách bầu cử chính thức có phân biệt người được Trung ương giới thiệu với người ứng cử, đề cử bổ sung không?

+ Vào phiếu bầu chính thức thì không có sự phân biệt đó. Tất cả đều được xếp theo thứ tự ABC.

Tất nhiên, trong quá trình nghiên cứu hồ sơ, thảo luận nhân sự thì các đại biểu đều biết ai được Trung ương hậu thuẫn, ai tự ứng cử hay được đề cử. Và danh sách được Trung ương giới thiệu lại xuất hiện sớm hơn, được thảo luận sớm hơn so với danh sách bổ sung về sau...

Bầu trước, phân công công tác sau

. Thông thường trong công tác chuẩn bị nhân sự, khi giới thiệu người nào thì đều có dự kiến sắp xếp một công việc, vị trí công tác nào đó cho người ấy. Vậy trong hồ sơ các ứng viên do Trung ương giới thiệu, có nội dung dự kiến đó không?

+ Không. Hồ sơ chỉ nói là “sẽ phân công công tác sau” thôi. Vì còn phải chờ bầu cử Quốc hội, HĐND các cấp rồi mới bố trí chính thức được chứ. Tất nhiên, với các đồng chí đã được đại hội đảng bộ các cấp bầu, phân công công việc trong cấp ủy rồi thì có thể vị trí công tác đã được xác định.

. Mỗi bước tiến của cách mạng Việt Nam thường được thể hiện qua các kỳ đại hội Đảng. Ông có thể so sánh gì về Đại hội XI này với các đại hội trước?

+ Đây là lần đầu tiên tôi dự đại hội Đảng và có lẽ là lần cuối cùng. Nhưng trao đổi với một số đại biểu từng tham dự các kỳ đại hội trước đây thì họ nhận xét là lần này, về công tác nhân sự cũng như thảo luận văn kiện là khá cởi mở, dân chủ. Biết đâu Đại hội XI phát đi được tín hiệu tốt cho những đổi mới trong thời gian tới.

. Xin chia sẻ với ông.

NGHĨA NHÂN