Sớm cho nhiều bị cáo về với gia đình
Thẩm phán Vũ Phi Long, Phó Chánh tòa Hình sự TAND TP.HCM cho biết: Với án hình sự cuối năm, chúng tôi tranh thủ sắp xếp lịch xét xử trước ngày 13-1 (tức 20 âm lịch), đồng thời ưu tiên giải quyết những án có tính chất không quá nghiêm trọng mà bị cáo đang tại ngoại có khả năng được án treo. Những án mà bị cáo có thời gian tạm giam có thể gần bằng với án tù có thể bị phạt cũng được ưu tiên giải quyết. Làm điều này hằng năm, chúng tôi mong muốn có nhiều bị cáo sớm về với gia đình để đón một cái tết vui vẻ, ấm áp.
Đồng tình, phó chánh án TAND một quận tại TP.HCM kể lại niềm vui năm ngoái của mình khi tuyên phạt bị cáo THL sáu tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Dù trước đó, đại diện VKS giữ quyền công tố tại phiên tòa đã đề nghị tuyên phạt bị cáo từ một năm đến một năm sáu tháng tù. Đây là vụ án cuối cùng của năm 2010 mà ông ngồi xét xử chỉ cách tết đúng 10 ngày.
Bị cáo đã khóc nức nở và ôm chầm lấy mẹ khi được tuyên trả tự do ngay tại phiên tòa vì thời gian tạm giam đã bằng án phạt tù. Hai mẹ con mừng mừng tủi tủi. Người mẹ già nghèo chắt chiu ít tiền cuối năm đem quà lên thăm con. Bà đâu ngờ có niềm vui lớn hơn khi đứa con gái nhỏ trót dại lần đầu được về sớm với bà. Trên chuyến xe về quê, hai mẹ con bà còn có một món quà nhỏ nhưng đầy ý nghĩa. Đó chính là số tiền mà thẩm phán, thư ký, hội thẩm, luật sư chỉ định gom góp tặng cho người mẹ nghèo đơn thân cùng con gái sắm sửa đón tết.
Cười trong hạnh phúc, người thẩm phán cho biết những câu chuyện như vậy là niềm vui nho nhỏ mà ngành tòa có thể mang đến cho một vài gia đình. Thẩm phán Long tiếp lời: Với những vụ án mà mức án có thể cao, thậm chí có thể lên đến tử hình thì chúng tôi thường xếp lịch dời sang sau tết ít nhất cũng phải qua tháng Giêng.
Tranh thủ hòa giải thành án dân sự
Vừa bước chân vào phòng, nữ thẩm phán đã đón tiếp tôi bằng nụ cười rất tươi. Chị hạnh phúc vì vừa giúp cho một cặp vợ chồng trẻ đoàn tụ vào những ngày cuối năm. Hai năm nay, họ đã không có cái hạnh phúc cùng nhau đón năm mới.
Chị kể cặp vợ chồng này ra tòa ly hôn sau hai năm sống ly thân. Trước đó, họ đã nhiều lần đưa đơn xin ly hôn nhưng sau đó lại rút. Sau khi tiếp xúc từng người, nữ thẩm phán xác định mâu thuẫn của họ là có. Nhưng một cuộc hôn nhân chỉ trầm trọng khi tình cảm hai bên không còn dành cho nhau. Nếu tình yêu còn đó, chắc chắn họ sẽ vượt qua được tất cả.
Với niềm tin này, nữ thẩm phán xác định cần tìm cách để hòa giải theo hướng đoàn tụ cho đôi vợ chồng trẻ. Chị cố tình mời họ lên hòa giải lần cuối vào những ngày cận tết. Bởi không khí ngày cuối năm thường kéo người ta gần nhau hơn. Chị khéo léo cho đôi vợ chồng trẻ ngồi cùng nhau trải hết nỗi lòng mình, đồng thời giữ vai trò lắng nghe để hiểu và thuyết phục họ. Sau khi nghe hai bên nói, nữ thẩm phán bắt đầu nhỏ giọng: “Hai anh chị cũng đã trải lòng hết, tình cảm hai bên còn dành cho nhau rất nhiều. Sao hai anh chị không nghĩ lại vì tình yêu, vì con nhỏ mà chung tay tiếp tục xây dựng một gia đình hạnh phúc?”.
Người vợ trẻ đã bật khóc nghẹn ngào trước sự phân tích này. Nữ thẩm phán tiếp lời: “Nếu hạnh phúc, hai anh chị đã không phải đến đây. Cuộc sống hôn nhân nào cũng có những khúc mắc nên phải biết nhìn nhận và cùng nhau vượt qua. Ai cũng có lỗi lầm nhưng quan trọng là ngã ở đâu thì biết đứng lên ở đó. Bởi cuộc sống đôi khi không tròn trịa nhưng yêu nhau trăm sự cũng có thể cùng nhau vượt qua”.
Cuối cùng, hai vợ chồng đã nắm tay cùng ra về. “Cảm ơn chị đã giúp tụi em ngộ ra nhiều điều, giúp tụi em được đoàn tụ, tìm được hạnh phúc tưởng chừng đã mất” - đôi vợ chồng nghẹn lời.
Trở lại cuộc trò chuyện, nữ thẩm phán vui vẻ nói: “Lại có thêm một niềm vui nho nhỏ hạnh phúc rất đời thường giữa cuộc sống ngổn ngang này phải không em gái”.
Thẩm phán Trương Công Huấn, TAND quận 11 (TP.HCM) cũng tươi cười khi giải quyết được một vụ án đã kéo dài hơn 10 năm với ba lần xét xử nhưng khép lại thông qua con đường hòa giải giữa các đương sự. Thẩm phán Huấn kể vụ án này đã qua hai cấp tòa trước đó nhưng quan điểm xét xử lại trái ngược nhau. Vì thế, cấp giám đốc thẩm đã hủy án để giao về xét xử lại. Tuy nhiên, hậu quả của vụ án này sẽ thật khó lường nếu hai bên không tìm được tiếng nói chung. Bởi lẽ căn nhà tranh chấp giữa hai bên nguyên - bị đã được cho thuê và chuyển nhượng cho người khác...
Trăn trở rất nhiều khi đọc hồ sơ vụ án, cuối cùng Thẩm phán Huấn cùng ngồi lại với luật sư đại diện hai bên, phân tích và tìm ra một thỏa thuận hòa giải tốt đẹp cho cả hai phía và tìm được kết quả hòa giải thành. Thẩm phán Huấn tâm sự: Cuối năm, giải quyết hòa giải thành một vụ tranh chấp khó khăn trong lòng vui và nhẹ hẳn. Vui vì căng thẳng hai bên đương sự không còn. Vui vì có sự chân thành của luật sư các bên đôn vào giúp đương sự thấu hiểu và thiện chí vì lợi ích chung.
“Đừng nghĩ tòa vào những ngày cuối năm không làm việc” - Thẩm phán Huấn cười nói. Thật ra, chúng tôi luôn tranh thủ giải quyết những vụ án có thể mang lại niềm vui, hạnh phúc cho những người khác.
HOÀNG YẾN
(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM số 175)
