Nhân ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã dành cho Báo điện tử Tổ Quốc một buổi trò chuyện thú vị về phụ nữ và văn chương.
+ Có bao nhiêu phần trăm người phụ nữ là nguyên mẫu trong tác phẩm của anh?
- Trong hầu hết tác phẩm văn xuôi và cả thơ thì những người phụ nữ tôi đã gặp, đã nghe đến trở thành nhân vật của tôi. Có thể nhiều người phụ nữ ngoài đời thực cộng lại trở thành một nhân vật trong tác phẩm. Nhưng dù cho nhà văn không có ý định sử dụng những người phụ nữ ngoài đời mà họ biết thì trong tác phẩm của họ, những người phụ nữ đó cũng sẽ vô tình hiện lên.
+ Những yếu tố nào để phụ nữ trở thành nguyên mẫu và làm cảm hứng cho anh thai nghén tác phẩm?
- Một người phụ nữ có nhan sắc không phải là cảm hứng chính cho tôi thai nghén tác phẩm. Trong tác phẩm của tôi, bạn đọc ít thấy được việc miêu tả nhan sắc của người phụ nữ mà chỉ là tâm hồn và số phận của họ.
+ Đã bao giờ đứng trước một người phụ nữ có đầy đủ những yếu tổ để trở thành nguyên mẫu mà anh chưa, hay không thể đưa vào tác phẩm của mình? Vì sao?
- Một nhân vật hay trong tác phẩm nghệ thuật không phải là một nhân vật được tạo thành bởi tất cả những điều tốt đẹp. Có những người phụ nữ thật tốt, thật đầy đủ lại không thể trở thành nhân vật của tác phẩm. Văn học là thế. Nó chứa đựng một cái gì bất trắc, một cái gì đó hoang mang, một cái gì đó đôi khi như bi kịch. Chính thế mà chỉ một điều gì đó thật ấn tượng của một người phụ nữ trong đời thường lại mở ra toàn bộ cảm hứng và ý tưởng cho một tác phẩm.
+ Khi viết xong một tác phẩm, có bao giờ nhà văn chia sẻ tác phẩm ấy đầu tiên cho vợ của mình không?
- Khi đang yêu nhau thì viết xong một cái gì đó tôi đều đưa cho người đàn bà ấy xem. Nhưng khi người đàn bà ấy trở thành vợ mình thì chuyện đó lại không xẩy ra nữa. Vì sao? Thật khó trả lời một cách ràng mạch. Hình như, đưa cho ai đọc tác phẩm của mình vừa viết xong nó giống như một sự chia sẻ. Nhưng với vợ, có lẽ chỉ có bàn luận chứ không phải là sự chia sẻ. Hình như hôn nhân là thế.
+ Anh thường nhận được những chia sẻ như thế nào từ những người phụ nữ từng là độc giả của mình ?
- Tôi có nhiều bạn đọc yêu quí tác phẩm của mình. Có khá nhiều sinh viên nữ làm luận văn tốt nghiệp ra trường về tác phẩm của tôi. Có ba bạn đọc là phụ nữ làm Thạc sỹ về thơ tôi. Đó là những bạn đọc tuyệt vời. Chúng tôi đã chia sẻ những vấn đề trong tác phẩm của tôi.
+ “Đàn ông yêu bằng mắt, đàn bà yêu bằng tai”, nhưng với các nhà văn thì hình như phụ nữ còn “yêu” từ tác phẩm. Anh nghĩ sao về điều này?
- Đúng. Bởi trong cuộc sống đời thường có khi giữa một nhà văn và một người đàn bà không có cơ hội nói được nhiều điều. Tác phẩm của nhà văn dù thế nào cũng hé lộ những điều kín đáo và bí mật trong tâm hồn nhà văn. Với cá nhân tôi, họ chỉ yêu những câu văn chứ không yêu con người thật của tôi. Có một nữ bạn đọc đã gửi thư cho tôi nói câu nói của Mị Nương với Trương Chi đại ý nghe tiếng hát của chàng thì lòng em mê đắm nhưng nhìn thấy chàng em lại thất vọng.
+ Đứng trước một tác phẩm hay và một người phụ nữ đẹp, anh chọn cái gì và vì sao?
- Tôi chọn người đàn bà đẹp. Vì không có tác phẩm nào quyến rũ hơn hiện thực của đời sống này.
+ Anh sẽ gửi lời chúc gì tới những người phụ nữ yêu thích văn chương trong ngày 8-3 sắp tới?
- Hãy trở thành nhân vật trong tác phẩm của nhà văn và trong cuộc đời của anh ta.
+ Xin cảm ơn anh!
HIỀN NGUYỄN - (Theo Tổ quốc)
