Trong tuần qua, Nhà xuất bản Kim Đồng vừa phát hành quyển sách Nhấn Like cuộc sống ảo. Đây có thể xem là tác phẩm phổ quát nhất về mạng xã hội Facebook cũng như cách sử dụng mạng xã hội này tại Việt Nam.
Từ người sử dụng mà Facebook đã vượt xa tầm một nhật ký cá nhân và trở thành một khung tranh để mỗi người tự vẽ lên đó chân dung của chính mình. Ai khôn khéo, ai thông minh, ai vụng về, ai thành thật… có thể bộc lộ qua chính những chia sẻ tưởng như rất vụn vặt thường ngày. Nó cũng đã trở thành một sự kết nối, liên lạc, thậm chí là một nơi bày tỏ tình cảm của người này với người kia tự nhiên và dễ dàng.
Tỉnh táo công khai cảm xúc
Vốn là một người làm ở một tờ báo dành cho tuổi mới lớn và cũng là người sống với Facebook, tác giả Minh Châu (tên thật Đinh Nga) đã có những tìm hiểu các bạn trẻ sử dụng Facebook. Vì thế Minh Châu biên soạn Nhấn Like cuộc sống ảo nhằm tập hợp những câu chuyện, sự kiện, bình luận, nhằm hướng dẫn cho các bạn trẻ làm sao sử dụng Facebook như là một công cụ kết nối nhưng không làm tổn hại đến mình.
Theo Minh Châu, “trên Facebook, các bạn trẻ trong tuổi mới lớn rất dễ phô bày cảm xúc. Dạo một vòng dễ dàng bắt gặp cảnh các bạn chán đời, chửi bới, phát ngôn ngây thơ... tức các bạn thể hiện con người rõ quá trên Facebook”.
“Like” có ý thức cũng là một lời nhắc cho bạn sự xuất hiện của mình, đó cũng là tương tác tốt để bạn bè nhớ nhau.
Sách hướng dẫn cho bạn có cần công khai cảm xúc của mình trên các trang mạng xã hội hay không. Công khai cảm xúc, bạn sẽ dễ dàng được chia sẻ nhưng “hãy lựa chọn những gì bạn muốn cho cả thế giới xem. Không ai “quởn” đến mức theo dõi bạn cập nhật chi tiết cuộc chia tay của bạn hay những chuyện hoàn toàn riêng tư khác nhưng khi đã “quởn” để theo dõi tức là họ không chỉ muốn biết rồi để đó. Chế độ “công khai” này như một con dao hai lưỡi mà người khéo léo có thể làm được rất nhiều chuyện, còn kẻ vụng về chắc chắn sẽ khiến mình đứt tay”.
“Like” có ý thức
Quyển sách cũng chỉ ra rằng “dù chưa tròn ba năm tuổi, song nút like màu xanh bé nhỏ trên Facebook đã trở nên phổ biến trên trang mạng xã hội này và khuấy đảo thế giới mạng bằng việc xuất hiện dày đặc ở hàng loạt trang web trên thế giới. Thậm chí theo một nghiên cứu, nút like còn gây nghiện không thua gì… ma túy”.
Chính từ sự gây nghiện này mà rất nhiều người sử dụng Facebook đã không còn nhìn mặt nhau ngoài đời bởi sự like vô ý thức. “Like” nghĩa là “thích” nhưng từ lâu nó còn mang nghĩa “tôi đã đọc”, “tôi hiểu”, “tôi chia sẻ”, “tôi cũng tin như bạn”… Chính vì sự nhiều nghĩa của nút like này mà nhiều khi những chia sẻ đau buồn lại nhận cả đống “like”. Đôi khi người nhấn “like” hiểu nó là chia sẻ nhưng người viết những chia sẻ lại nghĩ đó là “mày thích tao buồn”!
Lời khuyên của quyển sách là “Nếu bạn nâng niu và xem Facebook như nhà riêng của mình, trước khi muốn người khác tôn trọng nó, bạn cũng nên học cách lịch sự khi đến thăm viếng nhà hàng xóm”. Tức người dùng phải hiểu và ý thức được mình đang nhấn “like” cái gì, đang “comment” (phản hồi) cái gì chứ không phải cái gì cũng “like” để trở thành một kẻ “like dạo”.
Minh Châu cũng cho rằng “Những chuyện buồn, chửi bới... người sử dụng Facebook nên đứng ngoài, nếu muốn nói thì gửi tin nhắn trong inbox nói riêng với nhau”.
Người sử dụng những trang mạng xã hội khôn ngoan là người làm sao để từ trang nhật ký cá nhân này có thể tìm được những người bạn đồng cảm với mình, tìm được niềm vui và thấy mình không còn đơn độc nữa chứ không phải bị nhận đủ thứ phiền toái từ mạng xã hội mang lại.
| Giữ hòa khí trên Facebook
Người ta hay có xu hướng thích nghe lời ngọt ngào và rất ghét bị chê bai. Dĩ nhiên bạn cũng vậy, chẳng muốn những gì mình đăng tải trên tường nhà mình, của mình, do mình thích tự nhiên bị nhảy vào phản hồi này nọ (...) Hãy biết rằng khi đã chấp nhận để nhà mình mở cửa thì cũng không thể ngăn được người đi qua ném đá vào. Nếu chịu hết xiết, bạn có thể đóng cửa, còn không cứ trồng bông trồng hoa cho đẹp thì những hòn đá kia cũng chỉ như ném vào mặt nước mà thôi. (Trích mục Đừng để Facebook xen vào đời bạn trong quyển Nhấn Like cuộc sống ảo). |
QUỲNH TRANG
