Mộng Điệp và ký ức về cựu hoàng Bảo Đại

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân, một trong những nhà sử học từng tiếp xúc và còn lưu giữ nhiều tư liệu liên quan đến cuộc đời thứ phi Mộng Điệp.

Chuyện tình buồn của người đàn bà đẹp

Về cơ duyên của bà Mộng Điệp với cựu hoàng Bảo Đại, nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân nói: Năm 1945, sau khi cựu hoàng Bảo Đại thoái vị, hai người gặp nhau tại Hà Nội và phải lòng nhau. Trong thời gian chung sống, bà nhận thấy có nhiều chuyện trước đây đã nghĩ không đúng về ông.

Bà là thứ phi phương Bắc và cũng được Đức Từ Cung ban áo mũ để thay mặt hoàng hậu Nam Phương trong các cuộc tế lễ. Năm 1953, bà được vua Bảo Đại giao nhiệm vụ mang cặp ấn kiếm và một số báu vật triều Nguyễn qua Pháp giao cho hoàng hậu Nam Phương. Vì hoàn cảnh, bà ở lại luôn bên Pháp. Bà có ba người con với vua Bảo Đại là hoàng nữ Phương Thảo và hai hoàng nam Bảo Hoàng, Bảo Sơn. Năm 1987, hoàng nam Bảo Sơn tử nạn. Từ đó, bà Mộng Điệp đau khổ sống ẩn mình trong một căn hộ nhỏ ở Paris.

Về sau, cựu hoàng Bảo Đại đã đi theo những người đàn bà khác và sống cùng bà Monique Baudot cho đến lúc mất. Những năm cuối đời, thứ phi Mộng Điệp vẫn giữ tất cả tư liệu về cựu hoàng Bảo Đại và mong một ngày nào đó được gửi về một bảo tàng tại VN.

. Dường như trước đó sử sách không lưu lại nhiều tư liệu về cuộc đời bà? Ông đã gặp thứ phi trong hoàn cảnh nào?

+ Khi nghiên cứu về triều Nguyễn, tôi biết được cựu hoàng Bảo Đại có một bà vợ thứ hai là Mộng Điệp. Tuy nhiên, đến thời điểm đó vẫn chưa có ai nghiên cứu và tiếp xúc riêng với bà. Tôi rất muốn gặp bà, bởi bà là người khá quan trọng với cuộc đời cựu hoàng Bảo Đại, lại là người được bà Từ Cung rất yêu thương.

Mộng Điệp và ký ức về cựu hoàng Bảo Đại ảnh 1

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân hỏi chuyện thứ phi Mộng Điệp vào những năm 1990. (Ảnh do nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân cung cấp)

Năm 1996, tôi đi Pháp để gặp bà Mộng Điệp. Ở Pháp, tôi gặp được phu nhân GS Hoàng Xuân Hãn và được biết bà Mộng Điệp không tiếp bất cứ người Việt nào ở Paris. Tuy nhiên, tôi vẫn quyết đến thẳng nhà bà và giới thiệu mình là một nhà nghiên cứu, có nghiên cứu về ông Bảo Đại và rất mong được gặp bà nói chuyện. Bà liền hỏi quan niệm của tôi về Bảo Đại. Sau đó, bà tỏ ý mừng và nói bà tin rằng tôi là người có cùng quan điểm với bà về cựu hoàng.

Những cuộc trò chuyện và 52 cuốn băng

. Quan điểm đó như thế nào lại được bà thứ phi vui và đồng tình như vậy, thưa ông?

+ Theo tôi, Bảo Đại là người tốt, ông có hành động đúng là thoái vị. Trong nhiều ghi chép của lịch sử có nhiều điều chưa chính xác về ông. Thứ phi Mộng Điệp thấy chưa ai nói về ông Bảo Đại như tôi. Bà hiểu đây là người bà có thể gửi gắm và cung cấp các tư liệu về cựu hoàng. Tôi đã ghi âm 52 cuốn băng về các cuộc trò chuyện giữa tôi và bà.

Năm 1999, tôi quay lại gặp bà Mộng Điệp rồi về viết. Năm 2005, tôi đem bản thảo đó cho bà đọc. Bà nói: “Tôi tưởng đời tôi chết rồi nhưng anh đã làm cho tôi sống lại”. Năm 2008, tôi cho xuất bản cuốn Hỏi chuyện đời của bà thứ phi Mộng Điệp với cựu hoàng Bảo Đại.

. Theo ông, những tư liệu về vua Bảo Đại mà bà Mộng Điệp cung cấp quan trọng như thế nào đối với lịch sử?

+ Tôi đã được thứ phi kể cho nghe rất nhiều câu chuyện về cựu hoàng. Bà cũng gửi gắm nơi tôi nhiều tâm tư của ông. Chẳng hạn chuyện ông làm việc cho Pháp nhưng vẫn luôn quan tâm đến kháng chiến, đến vận mệnh đất nước. Ngay cả những tháng ngày ông lánh ở Buôn Ma Thuột để đi săn, chủ yếu cũng nhằm tránh sự lôi kéo của một số người. Nhiều tổ chức của Pháp muốn lôi kéo ông để chống lại Bác Hồ nhưng ông không chấp thuận…

Bà Mộng Điệp là một nhân chứng lịch sử rất có trách nhiệm với đất nước. Từ những tư liệu và ý kiến bà cung cấp, tôi mong mọi người hiểu đúng hơn về cuộc đời cựu hoàng Bảo Đại. Chuyện tốt xấu thì để cho người tiếp nhận tự phán xét.

. Bà Mộng Điệp có thực sự là một người quan trọng với cựu hoàng Bảo Đại?

+ Bà đóng vai trò hết sức quan trọng trong cuộc đời Bảo Đại. Trong những ngày cựu hoàng điêu đứng, bà gần như gánh vác hết chuyện gia đình, trở thành chỗ dựa tinh thần cho ông. Hiện bà cũng là người duy nhất còn giữ phần lớn tư liệu về ông. Tuy nhiên, khoảng thời gian hạnh phúc của bà với vua Bảo Đại quá ngắn ngủi, chỉ kéo dài 3-4 năm.

. Xin cảm ơn ông.

Ngày 1-7, tại nghĩa trang Thiais (Pháp), lễ an táng của thứ phi Mộng Điệp - vợ thứ hai của cựu hoàng Bảo Đại đã được tiến hành. Cùng ngày, tại phủ Thái Kiên Vương, TP Huế, dòng họ Phước Tộc cũng đã làm lễ cầu siêu cho bà.

Mộng Điệp và ký ức về cựu hoàng Bảo Đại ảnh 2

Thứ phi Mộng Điệp thời trẻ. (Ảnh tư liệu do nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân cung cấp)

Họ tên đầy đủ của bà là Bùi Mộng Điệp. Bà sinh năm 1924, quê Bắc Ninh. Bà từng được xem như một người đẹp Hà thành. Ảnh của bà đã được dùng làm ảnh bìa của Trung Bắc Chủ nhật, Việt Báo, L’Indochine. Năm 16 tuổi, bà Mộng Điệp gặp và yêu BS Phạm Văn Phán. Bà có một người con trai với ông Phán. Tuy nhiên, do hoàn cảnh họ đã chia tay.

MAI PHƯƠNG

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm