TP.HCM ‘‘In nhầm’’ ảnh: Vi phạm luật

Hơn 200 ngàn cuốn danh bạ điện thoại năm 2008 của Công ty cổ phần Dịch vụ trang vàng Việt Nam (Vietnam yellow pages - VYP) đã phải tạm ngừng phát hành để sửa lại do ‘‘cầm nhầm’’ ba tấm ảnh của một doanh nghiệp tại TP.HCM

Tư vấn lấy ảnh người khác!

Cuối tháng 10-2007, Công ty Tiên Tiến, một doanh nghiệp cơ khí có trụ sở tại Hóc Môn ký hợp đồng đăng quảng cáo với VYP trên cuốn Cẩm nang trang vàng Việt Nam. Đầu tháng 3, danh bạ mới được phát đến công ty. Tình cờ, ông Nguyễn Văn Tiến - Phó Giám đốc Công ty nhìn thấy ba tấm ảnh mình chụp các công trình của công ty, từng cung cấp cho VYP làm quảng cáo trên Những Trang Vàng lại nằm ‘‘chình ình’’ trong mục quảng cáo của một doanh nghiệp cùng lĩnh vực kinh doanh, có trụ sở tại Bình Dương.

Liên lạc với doanh nghiệp nọ, ông được giám đốc công ty trả lời: ‘‘VYP tư vấn cho chúng tôi nên sử dụng những hình ảnh trong thư viện hình ảnh của họ. Tôi đã nói rõ với VYP là cẩn thận, kẻo xâm phạm bản quyền nhưng VYP đảm bảo không có việc gì xảy ra nên chúng tôi đồng ý theo ý kiến tư vấn đó’’.

‘‘Nhầm lẫn đáng tiếc’’

Ấm ức vì hình ảnh của doanh nghiệp mình bị mang quảng cáo cho doanh nghiệp khác, ông Tiến khiếu nại đến VYP và nhận được phúc đáp: Do có sự nhầm lẫn đáng tiếc trong khâu in ấn và bộ phận xuất hình.

Không thỏa mãn lời lý giải trên, ông Tiến trình bày: ‘‘Đây rõ ràng là sự cố ý. Để chụp được ảnh một công trình mà công ty đã xây dựng nhằm quảng bá thương hiệu, tôi phải ‘‘canh me’’ bám theo các công trình hàng tháng trời. Trong quảng cáo, ‘‘ăn nhau’’ là ở hình ảnh giới thiệu về công ty. VYP là một doanh nghiệp quảng cáo chuyên nghiệp, họ quá biết điều đó nên có thể nhầm một ảnh, chứ nhầm toàn bộ ảnh thì không thể chấp nhận’’.

Phần lớn những yêu cầu của Tiên Tiến đưa ra là thu hồi những cuốn danh bạ đã phát hành, in lại những cuốn chưa phát hành, đền bù thiệt hại và đăng cải chính trên báo đều không được VYP chấp nhận.

Trả lời Pháp Luật TP.HCM, bà Lê Vũ Thúy Loan - Giám đốc điều hành VYP nói: “Lỗi ở chúng tôi một phần vì nhân viên đã nhầm lẫn. Nhưng chúng tôi sẽ không cho thu hồi 38 ngàn cuốn danh bạ đã phát hành. Trước mắt, chúng tôi đã tạm thời cho ngưng phát hành và cho sửa lại hình ảnh của hơn 200 ngàn cuốn đã lỡ in sai”.

Không thỏa mãn với cách giải quyết trên, Công ty Tiên Tiến đã làm thủ tục chuẩn bị khởi kiện VYP ra tòa. Doanh nghiệp này vẫn giữ nguyên các yêu cầu thu hồi sách, bồi thường và đăng cải chính trên báo.

‘‘Xài chùa’’ ảnh: Chuyện không nhỏ

Trao đổi với chúng tôi, bà Loan băn khoăn chuyện: ‘‘Chúng tôi thừa nhận có phần sai sót nhưng không biết những bức ảnh anh Tiến chụp đã được bảo hộ quyền tác giả hay chưa?’’.

Luật sư Hồ Thị Tiến - Công ty TNHH Sài Gòn Luật giải thích: ‘‘Những hình ảnh ông Tiến đã chụp được pháp luật bảo hộ quyền tác giả không phụ thuộc vào việc đã đăng ký hay chưa đăng ký. VYP đã sử dụng những hình ảnh này mà không được sự đồng ý của ông Tiến là hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định tại Điều 28 Luật SHTT’’.

Luật sư Nguyễn Minh Luận, Đoàn luật sư TP.HCM giải thích thêm: Quyền tác giả với tác phẩm bao gồm quyền nhân thân (công bố tác phẩm, cho người khác công bố, bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm...) và quyền tài sản (đưa tác phẩm đến công chúng, sao chép tác phẩm...). Ai muốn xài những tấm ảnh ông Tiến đã chụp phải được sự đồng ý của ông, chưa nói đến việc phải trả nhuận bút, thù lao hay các lợi ích vật chất liên quan khác.

Ông Luận nhận định: Theo quy định tại Điều 198 Luật SHTT, ông Tiến hoàn toàn có quyền yêu cầu VYP chấm dứt hành vi vi phạm, phải xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại cho mình. Nếu VYP không đáp ứng các yêu cầu một cách thỏa đáng, ông có thể khởi kiện ra tòa án.

Về yêu cầu của Công ty Tiên Tiến đòi thu hồi 38 ngàn cuốn danh bạ đã phát hành, nhiều ý kiến cho rằng khó có thể được đáp ứng. Luật sư Luận đặt vấn đề: ‘‘Vẫn biết rằng tòa án có quyền buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự là thu hồi sách nhưng rất khó xảy ra trường hợp này, vì phạm vi phát hành của VYP là toàn quốc. Nếu có những cuốn đã được gửi sang nước ngoài, sức đâu mà... sang Tây thu lại’’.