Đưa bạo lực vào là giết truyện cổ tích

Như báo Pháp Luật TP.HCM đã thông tin, bộ truyện tranh cổ tích Việt Nam của Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục vừa phát hành đã cắt bỏ những tình tiết thú vị và thêm thắt những tình huống, hình ảnh bạo lực. Tác hại việc này như thế nào? Chúng tôi tiếp tục chuyển tải ý kiến của các chuyên gia xung quanh vấn đề này.

Chỉ được làm cho truyện đẹp hơn, tử tế hơn

Nên nhớ truyện cổ tích bị kể chuyện miệng xuyên tạc ít tác hại hơn so với truyện tranh xuất bản ra hàng ngàn bản cho hàng vạn người đọc và được lưu giữ trong tủ sách. Do vậy, những tình tiết mới thêm vào, những câu thoại, ảnh minh họa phải hết sức cẩn trọng, không nên tùy tiện. Để không có tình trạng đáng tiếc xảy ra như trong “Sự tích dưa hấu” nữa thì mỗi nhóm làm việc, mỗi nhà xuất bản nên có những nhà cố vấn đóng vai trò là “tỉnh táo viên” trong khâu biên tập và kiểm duyệt, tạo ra các sản phẩm có trách nhiệm hơn đối với xã hội và thế hệ trẻ.

PGS-TS NGUYỄN MINH HÒA, khoa Đô thị học, Trường Đại học Quốc gia TP.HCM

Sẽ ảnh hưởng nặng nề tâm lý, hành vi của trẻ

Giáo dục trẻ nhỏ cần có sự chuẩn mực cho nên việc chọn lựa sản phẩm văn hóa, giải trí cần cân nhắc.

Tiến sĩ tâm lý HUỲNH VĂN SƠN, cố vấn cao cấp Trung tâm Chăm sóc tinh thần Ý Tưởng Việt

Đừng gài lưỡi dao vào tâm hồn trẻ thơ

Truyện cổ tích là kết tinh của trí tuệ và tâm hồn Việt lưu truyền trong dân gian. Mỗi chi tiết, mỗi câu chuyện đều mã hóa một điều gì đó mà cha ông ta gửi gắm. Theo thời gian, các chi tiết ấy được sàng lọc và mang tính biểu tượng cao. Vì thế, việc thay đổi các chi tiết hoặc nội dung câu chuyện, “làm mới” chúng sẽ càng ngày càng làm sai lệch các giá trị biểu trưng đó, càng làm cho trẻ em xa rời truyền thống và càng kích thích trẻ em bịa đặt và phá phách các câu chuyện cổ tích.

Trang truyện thêm thắt chi tiết Mai An Tiêm bắn hạ voi con (Sự tích quả dưa hấu- NXB Giáo dục). Ảnh: TRÀ GIANG

Những người làm sách cần phải có hiểu biết về truyện cổ tích - đó là sáng tạo của nhân dân và chưa bao giờ trong lịch sử truyện cổ tích chỉ dành cho thiếu nhi. Vì thế, phải biết chọn lọc để giới thiệu riêng cho thiếu nhi những câu chuyện cổ tích phù hợp.

Hiện nay, vì lợi nhuận, nhiều tác giả đã biến tướng, thêm thắt vào nhiều chi tiết mang tính hiện đại. Truyện tranh ảnh phần lớn là đánh nhau, thấm đẫm mùi bạo lực. Việc làm đó đúng hay sai ư? Việc thể hiện một câu chuyện cổ tích bằng hình vẽ có cái khó riêng là không được dùng nhiều lời (chữ), đặc biệt là phải hấp dẫn. Tuy vậy, không thể vì thế mà được phép biến tướng, thêm thắt những nội dung, câu chữ, hình vẽ quá hiện đại vào trong câu chuyện kể đưa đến cho các em.

Các truyện tranh cổ tích thường do các NXB Giáo dục, Kim Đồng… xuất bản và phát hành. Đây là những NXB lớn, có chức năng, nhiệm vụ bồi dưỡng đạo đức, lối sống, vun đắp những nét đẹp nhân văn cho trẻ em, hệ thống phát hành phủ sóng toàn quốc. Vì thế, những NXB này phải chịu trách nhiệm đối với những sản phẩm tinh thần này. Trường hợp nếu có những sản phẩm sai lạc, phản tác dụng giáo dục được lưu hành thì hậu quả rất nghiêm trọng.

Người lớn chúng ta hôm nay không ai là không nhớ đến những câu chuyện cổ tích được nghe, được đọc từ thuở ấu thơ. Nay những câu chuyện cổ tích bị biến tướng cũng sẽ hằn in trong con trẻ và theo chúng đi suốt cuộc đời. Nếu chúng ta dạy cho chúng điều lành, điều thiện thì chúng sẽ đem nó đi suốt cuộc đời. Ngược lại, nếu chúng ta dạy điều ác, điều dữ, chẳng khác nào gài lưỡi dao trong tâm hồn chúng. Nhất định có ngày lưỡi dao đó sẽ được vung lên…

Các NXB hãy nghĩ đến trách nhiệm xã hội, đến tương lai của đất nước, đừng chỉ vì cái lợi bỏ túi riêng mà xao nhãng việc đọc duyệt, kiểm soát và thực tâm chịu trách nhiệm đối với vấn đề này.

TSNGUYỄN XUÂN DIỆN, Phó Giám đốc thư viện, Viện Hán Nôm