Dave Cadman, nguyên giảng viên trường ĐH Cambridge (Barcelona, Tây Ban Nha), hiện là giảng viên dạy IELTS tại Hà Nội lý giải nguyên nhân.
Đạt 6.5 IELTS nhưng vẫn không thể giao tiếp và viết tốt
Khi số lượng sinh viên Việt Nam đi du học ngày càng nhiều thì nhu cầu học tiếng anh và có được trong tay chứng chỉ Tiếng Anh quốc tế đạt yêu cầu ngày càng lớn. Tuy nhiên, kể cả những người đã đạt 6.5 điểm IELTS và những người đang học để ôn thi IELTS đều phải vật lộn với 2 kĩ năng nói và viết. Phương Anh – một du học sinh ở Pháp, cựu sinh viên trường ĐH Quốc Gia chia sẻ: “Mình đã thi IELTS 3 lần, trong khi điểm các kĩ năng đọc và nghe đều tăng lên nhưng điểm 2 kĩ năng nói và viết chỉ giậm chân tại chỗ ở mức dưới 5”
Ngày 19/6/2009, một bài báo đăng trên tờ Guardian báo động về khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh của sinh viên quốc tế khi theo học ở xứ sở sương mù. Bài báo viết: “Những sinh viên quốc tế (chủ yếu là các nước Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản), thậm chí còn không có khả năng tham gia vào cuộc hội thoại ngắn với người bản địa. Họ gần như phải vật lộn với những khó khăn do rào cản ngôn ngữ gây ra, bởi họ không thể học tập cũng như hoà nhập với cuộc sống một cách tốt nhất”.
Ông Tony Lampkin, từng là giảng viên trường Sussex University (Anh) cũng cho hay: “Tôi đã dạy rất nhiều sinh viên Việt Nam tại Sussex, họ thông minh, chăm chỉ nhưng lại không thể hiện được hết những kiến thức đã lĩnh hội vì khả năng viết bài luận tiếng Anh của cá rất kém.”
Trong quá trình đi khảo sát tại các trung tâm tiếng Anh lớn tại Hà Nội, người viết bài này được cho biết rằng, tỷ lệ học sinh Việt Nam có nhu cầu tham gia học các kỹ năng nói và viết chiếm 80% trong 4 kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. “Mình đã học đến trình độ Advance, nhưng thực sự, gặp người nước ngoài, vẫn thấy lo lắng, mất tự tin và không dám giao tiếp.Còn việc viết bài luận tiếng anh thì cực kỳ nan giải, có lẽ phải học nhiều thêm nữa” – Phương Linh, một sinh viên báo chí đang ôn thi IELTS lo lắng chia sẻ.
Cần thay đổi cách học sáng tạo và năng động
Vậy nguyên nhân nào khiến các sinh viên Việt Nam “ì ạch” trong việc học hai kĩ năng nói và viết và làm thế nào để giúp các bạn trẻ tự tin hơn khi sử dụng ngôn ngữ quốc tế này. Trao đổi với PV Vietnamnet vấn đề này, Dave Cadman, nguyên giảng viên trường ĐH Cambridge (Barcelona, Tây Ban Nha) lý giải:
Nguyên nhân là các bạn học sinh Việt Nam học quá chăm ngữ pháp, cách học khô khan, cứng nhắc. Vấn đề cơ bản nữa là cách dạy tiếng Anh tại Việt Nam chưa tạo cho các bạn sinh viên một môi trường học tiếng Anh năng động và sáng tạo. Các trường học dạy tiếng anh ở Việt Nam dạy ngữ pháp rất tốt nhưng lại không tạo cơ hội cho học sinh thực hành nói và viết. Cũng phải nói rằng một vài trường PTTH và Đại học ở Hà Nội là ngoại lệ khi mà họ làm khá tốt việc này.
Cuối cùng, có sự khác biệt giữa 2 ngôn ngữ. Tiếng Việt sử dụng âm rất khác với tiếng Anh, hơn nữa khi nói thì tiếng Anh và tiếng Việt sử dụng miệng để phát âm rất khác nhau, ví dụ “book” – rất nhiều học sinh nói sai từ đơn giản này vì họ nói âm “O” trong cổ họng trong khi tiếng Anh lại nên nói bằng mồm. Giảng viên đi chấm thi lại là người bản ngữ nên đương nhiên họ không hiểu rõ từ mà học viên nói. Điều này cũng hoàn toàn giống như người Việt cố gắng hiểu người nước ngoài nói tiếng Việt!
Trên thực tế, nói và viết cũng là 2 kỹ năng khó nhất để thành thạo trong bất kỳ ngôn ngữ nào. Người ta gọi chúng là các kỹ năng hữu ích và khi sử dụng chúng học viên cần phải sử dụng tất cả các khả năng mà họ có để có thể học tốt chúng. Để nâng cao 2 kĩ năng này, các sinh viên Việt Nam nên học theo cách nào, thưa ông?
Thời gian để nâng cao kỹ năng nói là lâu nhất so với các kỹ năng khác. Khi các bạn học một từ mới, ít nhất từ đó phải được sử dụng 6 lần để có thể nhớ và dùng thành thạo. Có rất nhiều bạn nhầm lẫn giữa ngôn ngữ học thuật và ngôn ngữ giao tiếp. Thêm nữa, tiếng Việt có âm điệu đều đều, các bạn nên chú ý điều này vì tiếng Anh có âm điệu.
Các bạn nên nghe nhạc, xem phim bằng tiếng Anh càng nhiều càng tốt và chú ý bắt chước ngữ điệu, các luyến câu và trọng âm. Các bạn cũng nên đặc biệt chú ý về ngữ cảnh sử dụng. Đọc nhiều báo, tạp chí cũng hữu ích cho phần 3 của bài thi nói. Các bạn nên tư duy bằng tiếng Anh để trả lời câu hỏi, thay vì nghĩ bằng tiếng Việt sau đó cố gắng dịch sang tiếng Anh. Hãy thực hành càng nhiều càng tốt và cố gắng sử dụng nhiều từ mới.
Đối với kĩ năng viết thì sao, thưa ông?
Các bạn nên tập trung sử dụng những từ dễ hiểu và dễ dùng khi viết task 1, những từ thông dụng cho viết phần 2 và khoảng 10 từ liên kết. Một cấu trúc rõ ràng với đầy đủ mở bài, thân bài, kết luận cũng là điểm cần lưu ý. Hãy tập trung vào những điều bạn có thể giải thích chi tiết bằng tiếng Anh, và đặc biệt hạn chế mắc lỗi khi viết, vì càng nhiều lỗi thì càng thấp điểm. Đừng tỏ ra quá thông minh bằng cách sử dụng những cấu trúc phức tạp mà bạn không chắc chắn là nó đúng, người chấm bài sẽ trừ nặng điểm khi họ phát hiện ra lỗi này bởi họ không hiểu ý bạn muốn viết gì và đánh giá trình độ của bạn thấp.
