Bác bảo: “Lẽ ra giải thưởng danh giá này phải thuộc về một người Việt Nam mới phải. Để đoạt được giải thưởng này, bà Ostrom ắt đã ăn dầm nằm dề nhiều năm ở Việt Nam nhằm nghiên cứu đề tài. Đau nhất là từ đầu năm 2008, Đại học Hà Nội và Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam đã ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện nhằm xây dựng, triển khai thực hiện đề án chiến lược để nước ta có được giải thưởng Nobel và các giải thưởng uy tín quốc tế khác, vậy mà lại để một người nước ngoài giật mất giải Nobel từ một đề tài vốn thuộc loại “quốc bảo” của Việt Nam ta. Tiếc lắm thay! Tiếc lắm thay!”.
Nhìn vẻ rầu rĩ cứ như người vừa hụt trúng số độc đắc của bác Ba Phi, Bình Nhất Chỉ không nén nổi sự tò mò: “Giải Nobel của bà Ostrom thì liên quan gì đến Việt Nam ta mà bác phải tiếc rẻ?”.
Bác Ba Phi đáp: “Sao không liên quan. Bà này được giải thưởng Nobel kinh tế là nhờ vào công trình nghiên cứu về nghệ thuật quản lý tài sản chung. Công trình đó ắt hẳn đã được lấy cảm hứng từ tình hình ở Việt Nam ta. Cứ nhìn các tài sản chung ở nước ta như kho bãi, nhà cửa, tài nguyên đất, rừng... bị sử dụng lãng phí, thậm chí thất thoát hà rầm thì người có tài năng thực sự như bà Ostrom ắt phải nghĩ tới nghệ thuật quản lý tài sản chung. Do đó mà tui ngờ rằng công trình đoạt giải Nobel của bà Ostrom có xuất xứ từ “nghệ thuật” quản lý tài sản chung ở nước ta vậy!”.
Bình Nhất Chỉ hỏi: “Giờ đây để cứu vãn tình thế, liệu ta có nên vận dụng công trình đoạt giải Nobel của bà Ostrom và đưa vào thực hiện ở xứ ta hay không?”.
Bác Ba Phi suy tính thiệt hơn hồi lâu rồi trả lời: “Nghệ thuật quản lý tài sản chung của bà Ostrom dù đoạt được giải Nobel nhưng đưa vào áp dụng ở xứ ta khó thể phát huy hiệu quả. Tài sản chung ở xứ ta không chỉ sử dụng lãng phí, đôi khi còn được chuyển hóa thành tài sản cá nhân, tức tham nhũng. Mà chuyện xử lý các vụ án tham nhũng ở xứ ta lại khó thể nghiêm khắc bởi các đối tượng thường là cán bộ, công chức có nhân thân tốt và quá trình cống hiến nên được hưởng án treo hoặc án tù dưới ba năm khá nhiều. Không thể xử nghiêm thì dẫu có giao cho bà Ostrom phụ trách quản lý tài sản chung của xứ ta, chắc chắn bả cũng phải bó tay chịu chết mà thôi”.
BÌNH NHẤT CHỈ
