Hình ảnh in trên đồng euro là ngôi nhà tưởng tượng trong khi trên đồng USD là tổng thống đầu tiên của Mỹ George Washington và trên đồng rúp Nga là nhà hát Bolshoi nổi tiếng.
Điều này cho thấy điểm đặc thù giống nhau của các nước châu Âu quá ít. Nhất trí chọn một địa điểm hay một con người biểu tượng để in trên đồng euro là điều không tưởng đối với châu Âu. Sau một thập niên từ khi đồng tiền chung euro lưu hành, chính tình trạng thiếu thống nhất là lỗ hổng chết người có thể nhấn chìm đồng euro.
Ngày 16-9, trong khuôn khổ hội nghị bộ trưởng Tài chính khu vực đồng euro ở Wroclaw (Ba Lan), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Tim Geithner đã từng phê phán các nước châu Âu mất đoàn kết và thiếu lãnh đạo thống nhất. Nguyên do cơ bản vì ở châu Âu, lòng trung thành với lợi ích quốc gia vẫn được đặt lên trên lợi ích của toàn khu vực.
Khi loại trừ biện pháp sử dụng trái phiếu chung châu Âu, không phải Thủ tướng Đức Angela Merkel bác bỏ giải pháp này nhưng bà biết cử tri Đức sẽ không bao giờ chấp nhận Đức bảo lãnh nợ của các nước Nam Âu. Cử tri các nước chủ nợ như Phần Lan và Hà Lan ở Bắc Âu còn cứng rắn hơn người Đức. Thái độ lãnh cảm của các nước Bắc Âu dĩ nhiên đã khiến các nước gặp khủng hoảng nợ ở Nam Âu như Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Ý nổi giận.
Từ một thập niên trước, những người hoài nghi đồng tiền chung euro đã dự đoán khủng hoảng sẽ xảy ra như hiện nay. Họ cho rằng một đồng tiền chung muốn thành công phải được một liên minh chính trị hỗ trợ. Trong khi đó, thái độ thống nhất của các nước châu Âu lại quá yếu.
Phe ủng hộ đồng tiền chung cho rằng đồng euro chưa hẳn đã chết bởi khi đối mặt với viễn ảnh khó khăn, cử tri châu Âu sẽ lựa chọn con đường hòa nhập sâu rộng hơn để giải cứu toàn khu vực. Dù vậy, dự báo này có lẽ đã bị phá sản bởi các quan chức cấp cao châu Âu như Chủ tịch Ủy ban châu Âu José Manuel Barroso vẫn đang đeo đuổi giải pháp trái phiếu chung châu Âu một cách vô vọng. Khả năng 27 quốc gia châu Âu đồng loạt phê chuẩn một hiệp ước mới về trái phiếu chung là điều rất mong manh.
Nếu giải pháp sử dụng trái phiếu chung châu Âu bị bức tử hoặc giải pháp như tập trung thuế và chi tiêu không được các nước châu Âu nhất trí thông qua, Liên minh châu Âu chỉ còn hai lựa chọn. Một là tiếp tục phát hành các khoản cho vay khẩn cấp. Hai là chấp nhận vài nước sẽ vỡ nợ và rời khu vực euro.
Về lâu dài, nước rời bỏ khu vực euro có thể gặt hái hệ quả tốt cho tình trạng nợ. Tuy nhiên, hệ quả ngắn hạn như hệ thống ngân hàng sụp đổ, chính sách thắt lưng buộc bụng khắt khe hơn, từ đó bất ổn xã hội sẽ leo thang, tình trạng chính trị cực đoan và căng thẳng giữa các nước chắc chắn sẽ đe dọa toàn cục châu Âu.
QUANG MINH (Mỹ)
