Cảnh giác với hoang tưởng ghen tuông

Hoạn Thư cũng bó tay

Bà T., 50 tuổi, có chồng là hiệu trưởng một trường PTTH, có con cái đề huề nhưng suốt ngày ghen tuông, đôi khi làm chồng bà mất mặt với đồng nghiệp, lối xóm. Nhà vợ chồng bà ở khu nhà tập thể và gần với một cô giáo (dạy cùng trường với chồng bà) có chồng là bộ đội, thường ở nhà một mình. Bà T. sợ chồng ngoại tình với cô giáo này nên ban đêm thường thức giấc để canh chồng. Mỗi lần thức giấc không thấy chồng bên cạnh, bà chạy sang nhà cô giáo để tìm hoặc rình. Đôi lần bà T. mua thuốc ngủ về đánh lừa chồng uống. Có lần chồng bà sang nhà cô giáo bàn công việc, bà T. còn leo lên mái nhà để rình nhưng do bất cẩn bị té ngã suýt mất mạng.

Tình cảnh bà K., 40 tuổi, ở Thủ Đức cũng bi đát không kém. Chồng bà K. suốt ngày ghen tuông vô cớ và luôn theo dõi, cấm đoán vợ giao tiếp với bạn bè, kể cả bạn cùng giới. Ông chồng cho rằng bà K. quan hệ vợ chồng là giả tạo và không nồng ấm. Ông lén chụp hình những người đàn ông tình cờ gặp bà K. ngoài đường. Ông theo dõi cả điện thoại của vợ, nếu thấy số điện thoại lạ và giọng nam thì cho rằng đây là tình địch. Sau thời gian thu thập thông tin ông tuyên bố bà K. có đến 4-5 người tình và lên kế hoạch thanh toán và sau đó sẽ tự sát. Tình hình quá nguy cấp nên bà K. đã đưa chồng đến gõ cửa bác sĩ.

Ghen bóng gió là ghen bệnh

Ghen tuông là hiện tượng tâm lý xã hội rất phổ biến ở những người đang yêu và các cặp vợ chồng (ở mọi lứa tuổi) và ở cả hai giới nam và nữ. Ghen là ý nghĩ, sự bận tâm, sự dằn vặt cho rằng người mình yêu đang phản bội mình, không yêu thương mình, dành tình yêu thương cho người khác. Nếu sự ghen tuông đó có cơ sở thực tế, bằng chứng rõ ràng về sự phản bội, có tình địch cụ thể thì đó là ghen tuông bình thường còn ngược lại là ghen tuông bệnh lý. Mức độ nặng của ghen bệnh lý gọi là hoang tưởng ghen tuông.

Người bị hoang tưởng ghen tuông luôn luôn cảm thấy tình yêu của người bạn đời dành cho mình không đầy đủ, luôn cảm thấy mình bị lừa dối, bị “cắm sừng”. Họ luôn có tâm trạng hằn học, căm tức và thường tổ chức theo dõi, tra khảo, dò tìm bằng chứng và tình địch, nhiều trường hợp còn có hành vi nguy hiểm như thanh toán bạn tình và tiêu diệt tình địch hay người tình. Với họ không có gì là ngẫu nhiên, vô tình, mọi cử chỉ, ánh mắt của người yêu (bạn đời) dành cho đối tượng khác giới của họ đều có ý nhăm nhe, hẹn hò.

Việc xác nhận một người có hoang tưởng ghen tuông nhiều khi rất khó khăn, vì hoang tưởng thường được hình thành âm ỉ, đôi khi vài tháng đến vài năm. Để xác minh một người nào đó bị hoang tưởng ghen tuông đôi khi cần sự giám định của các bác sĩ có chuyên môn.

Điều trị khó, phòng ngừa cũng khó

Hoang tưởng chỉ có thể bị làm mờ nhạt và tan biến khi được điều trị bằng thuốc an thần kinh. Điều trị dứt điểm căn bệnh này là rất khó khăn và lâu dài. Vì vậy khi phát hiện bệnh nhân có biểu hiện hoang tưởng nên đưa họ đến khám và điều trị ở các chuyên khoa tâm thần. Việc bắt buộc họ đi điều trị là cần thiết đối với các bệnh nhân đã có những hành vi nguy hiểm do hoang tưởng chi phối. Công việc này đôi khi cần có sự can thiệp của chính quyền hoặc cơ quan pháp luật. Nếu như người thân trong gia đình bị bệnh ghen hoang tưởng, người bị ghen (người yêu, người bạn đời) cần bình tĩnh, mềm mỏng và sống trong sáng, trung thực để đối tượng bớt nghi ngờ, tránh xung đột với họ. Phải phòng ngừa tai nạn cho mình và cho những người bị họ nghi ngờ là “tình địch”. Không quan hệ tiếp xúc và làm gì để người bị hoang tưởng tiếp tục nghi ngờ mối quan hệ của mình với người bị nghi ngờ là “tình địch”.

Phòng ngừa bệnh hoang tưởng ghen tuông rất khó thực hiện đối với người bị hoang tưởng nội sinh do quá trình điều chỉnh trong não bị rối loạn, không có nguyên nhân rõ ràng. Điều chúng ta có thể làm là giảm bớt tình trạng nghiện rượu vì rất nhiều người bị hoang tưởng ghen tuông là do nghiện rượu. Khi đang yêu hoặc đã lấy nhau mà người yêu hoặc bạn đời tỏ ra quá ghen tuông, quá ích kỷ trong tình cảm, có hành vi bạo hành thì nên tìm cách tránh xa hoặc nếu “sống chung với lũ” thì phải thủy chung, trong sáng.

BS LƯƠNG HỮU THÔNG