Theo phản ánh của Báo Pháp Luật TP.HCM trong loạt bài “Trần ai con kiến kiện củ khoai”, người dân cực kỳ vất vả, mệt nhoài với việc đi kiện các quyết định, hành vi hành chính mà họ cho là có sai sót, vi phạm pháp luật. Đến lúc thắng kiện, họ lại phải tiếp tục đi “kêu gào”, mòn mỏi chờ được thi hành án (THA).
Từ thực tiễn khó khăn trên, nhiều người đề xuất, kiến nghị sửa Luật Tố tụng hành chính để công tác THA hành chính đạt hiệu quả. Chẳng hạn, nếu người phải THA là UBND cấp huyện thì cơ quan có nhiệm vụ tổ chức THA phải ở cấp cao hơn, tức là Cục THA dân sự cấp tỉnh. Ngoài việc “đôn đốc”, “nhắc nhở” thì các cơ quan chức năng còn phải có hình thức chế tài thích đáng đối với những trường hợp cố tình không THA, thậm chí phải tính đến cả việc xử lý hình sự…
Theo tôi, Luật Tố tụng hành chính đã quy định khá chặt chẽ về việc THA hành chính, trong đó có cả những nội dung được góp ý nêu trên. Đơn cử là theo các điều 244, 245, 247 thì việc tổ chức THA không chỉ dừng lại ở việc cơ quan THA dân sự ra văn bản đôn đốc. Tiếp sau văn bản này, nếu quá hạn quy định mà người phải THA vẫn không THA thì cơ quan cấp trên trực tiếp của người đó phải xem xét, chỉ đạo việc THA. Trường hợp cố ý không chấp hành bản án, quyết định của tòa án thì tùy mức độ vi phạm mà cơ quan, tổ chức, cá nhân phải THA có thể bị xử phạt hành chính, bị xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, những “khiếm khuyết” dằng dai trong công tác THA hành chính không nằm ở chỗ thiếu luật mà là ở chỗ các cơ quan THA, những người phải THA, các cơ quan cấp trên, VKS… có tích cực thực hiện, giám sát để ra kết quả như ý hay không.
Như ở trường hợp bị thu hồi đất sai ở Bình Thuận, ngoài Cục THA dân sự tỉnh, UBND, VKSND tỉnh đã làm đúng các quy định của Luật Tố tụng hành chính hay chưa để bản án phúc thẩm từ năm 2007 được thi hành? Nếu các cơ quan cứ “nhát tay” hay ngại đụng chạm, được chăng hay chớ thì biết đến bao giờ pháp luật về tố tụng hành chính mới đi ra cuộc sống.
“Bản án, quyết định đã có hiệu lực của tòa án phải được cơ quan, tổ chức và mọi công dân tôn trọng. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan trong phạm vi trách nhiệm của mình chấp hành nghiêm chỉnh bản án, quyết định và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc THA”. Nguyên tắc luật định này cần được mọi người và mọi cơ quan thực thi nghiêm chỉnh để không còn những trường hợp thắng kiện trên giấy, gây mất an toàn pháp lý cho những người khởi kiện án hành chính.
Luật sư LÂM TRÍ QUANG, Đoàn Luật sư TP.HCM
