Từ số báo hôm nay, chúng tôi trích đăng các góp ý cụ thể của bạn đọc trong việc cùng nhau xây dựng thành phố văn minh.
Từ văn minh “dĩ nông vi bản”tiến lên văn minh công thương nghiệp là một bước tiến dài. Nhưng khi các đô thị được hình thành, vô hình trung chúng ta đánh rơi dần “đất lề quê thói” và từ đó các cư dân đô thị mang lấy những thói hư tật xấu của cách quần cư mới, lối sống mới.
Trước hết, đó là lối sống mà người này dưới mắt người kia chỉ còn là những cá thể người thay vì là “nhất cận thân nhì cận lân” và người đồng hương của nhau. Cùng con hẻm, chung một chung cư, thậm chí là chung vách nhưng gặp nhau khỏi chào nhau, coi nhau như những cá thể người không có mối liên hệ nào. Trách nhiệm ở đây chỉ còn là trách nhiệm trước pháp luật về hành vi của mỗi cá nhân, làm nảy sinh tâm lý sống lén lút tránh bị phát hiện. Chờ lúc đêm khuya quẳng một con vật chết hay túi rác ra đường một cách vô tư, chỉ miễn sao những thứ ấy ra khỏi căn hộ của mình!
Xe gắn máy giành nhau từng mét đường không chỉ là nguyên nhân gây ùn tắc mà còn thể hiện tính ích kỷ, chụp giựt...
Ở nông thôn, mọi người đều biết nhau, thậm chí thân nhau nhưng tại đô thị, người ta xa lạ nhau, không quan tâm đến nhau. Cho nên mới có cảnh nhà chung vách có đám tang, nhang khói, kèn trống không ít thì nhiều đã gây khó chịu cho nhau. Tùy mức độ khó chịu mà có thể lời qua tiếng lại với nhau. Sự đồng cảm, chia sẻ là điều ít thấy trong cư dân đô thị và đó là một thói xấu làm phát sinh nhiều mâu thuẫn.
Tiếp theo, giữa các cư dân thành thị không có sự liên đới trách nhiệm. Câu “cháy nhà hàng phố bình chân như vại”chỉ phù hợp ở đô thị. Vì tại làng xóm, câu “một người làm đĩ, xấu danh cả làng” cho đến nay vẫn là một trách nhiệm bất thành văn nhưng bền bỉ, ít ra là trong ý thức tự giác của mỗi người.
Một thói xấu nữa của thị dân là tính ích kỷ và chụp giật thể hiện qua việc các xe gắn máy giành từng mét đường của nhau, là nguyên nhân quan trọng của ùn tắc giao thông. Lộn xộn là khó tránh khỏi của dòng người đông đúc nhưng nếu đừng ích kỷ thì đã giảm được rất nhiều những xung đột đáng tiếc. Có ích kỷ, chụp giật nên mới phóng xe chạy khi lỡ va quẹt người khác. Thói xấu này rất ít có ở các cộng đồng dân cư quần cư theo làng xóm.
Trở lại với lối sống tinh thần của nông thôn là không khả thi nhưng rất cần những tổ dân phố năng động, tâm huyết và sinh hoạt thường xuyên, có thực chất thay vì chạy theo hình thức. Và vì sao chúng ta mải lo dạy cho trẻ em những điều cao xa mà quên dạy chúng ngay từ khi còn nhỏ lối sống văn minh của người đô thị?
THƯ TRUNG
