Giữa năm 2002, ông Trần Văn Cảnh (ngụ ấp Long Điền, xã Long Toàn, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh) nhận tư vấn, thiết kế, sửa chữa ao, hồ nuôi tôm và làm hồ sơ xin vay vốn giúp cho năm người dân ở cùng địa phương. Theo thỏa thuận thì sau khi được ngân hàng cho vay tiền, mỗi hộ sẽ trả tiền công cho ông Cảnh là năm triệu đồng.
Chuyện bé xé ra to
Ba tháng sau, ông Cảnh hoàn tất công việc và đã được các hộ thanh toán thù lao 25 triệu đồng. Mọi chuyện tưởng êm xuôi thì bất ngờ vào đầu năm 2003, Công an huyện Duyên Hải mời ông Cảnh đến làm việc và đã tạm giữ hành chính ông. Cơ quan này yêu cầu ông Cảnh phải nộp lại 25 triệu đồng nói trên với lý do ông đã làm “cò dự án” để ăn chặn tiền của dân. Tuy chưa rõ nguồn cơn nhưng vì sợ gặp rắc rối với cơ quan công an nên gia đình ông Cảnh đã vay mượn tiền nộp ngay cho Công an huyện Duyên Hải.
Mấy ngày sau, ông Cảnh quay lại Công an huyện để hỏi han mình đã “phạm tội” gì mà bị tịch thu tiền và biện pháp chế tài này được thực hiện theo văn bản nào. Tuy nhiên, Công an huyện đã không giải thích gì thêm. Không đồng ý với sự im lặng này, ông Cảnh đã khiếu nại đến Trưởng Công an huyện Duyên Hải.
Mãi đến tháng 12-2007. tức gần năm năm sau, Công an huyện Duyên Hải mới có công văn trả lời đơn khiếu nại của ông Cảnh. Theo công văn này, ông Cảnh đã sai phạm ở chỗ làm “cò dự án” để thu lợi bất chính, đi ngược lại chủ trương của chính quyền. Công an huyện đã gửi số tiền trên vào ngân hàng và giờ đã trả lại cho năm hộ liên quan, còn tiền lãi thì sung công quỹ.
“Thay vì phải bỏ thời giờ, công sức để làm hồ sơ vay tiền, các hộ đã nhờ tôi làm thay và tôi cũng chỉ nhận thù lao sau khi đã hoàn thành công việc. Pháp luật không hề cấm việc thỏa thuận này nên căn cứ vào quy định nào mà Công an huyện lại nói tôi sai phạm?”. Mang nỗi ấm ức này, ông Cảnh đã tiếp tục gửi đơn khiếu nại đến Công an tỉnh Trà Vinh. Nhưng đã hơn ba tháng trôi qua, đơn khiếu nại của ông vẫn chưa được xem xét, giải quyết.
Biết sai nhưng vẫn làm
Làm việc với Báo Pháp Luật TP.HCM, thượng tá Võ Thành Tài - Trưởng Công an huyện Duyên Hải cho biết: “Nội dung phản ánh của ông Cảnh đúng sự thật. Công an huyện có tịch thu của ông 25 triệu đồng, có gửi số tiền đó vào ngân hàng và chỉ mới trả lại cho năm hộ dân vào cuối năm 2006. Việc làm này được thực hiện theo chỉ đạo miệng của UBND huyện Duyên Hải”.
Ông Lê Trọng Vũ - Chủ tịch UBND huyện Duyên Hải giải thích: “Thực tế trong thời gian đó, nhà nước có chủ trương cho dân mượn tiền nuôi tôm. Lợi dụng việc có chữ nghĩa và hiểu biết hơn người khác, ông Cảnh đã làm dự án cho một số hộ dân để ăn chặn tiền. Sợ dân sử dụng không đúng mục đích số tiền đã mượn nên tôi đã chỉ đạo Công an huyện tịch thu số tiền mà ông Cảnh đã nhận của người dân”.
Cũng theo ông Vũ, “Tôi biết làm như thế là chưa đúng pháp luật nhưng vì cá nhân tôi quá bức xúc việc ông Cảnh lấy tiền của dân”. Ông Vũ khẳng định sẽ không trả lại tiền cho ông Cảnh.
Riêng năm hộ dân trên thì cho biết nhờ ông Cảnh làm giúp thủ tục mà họ đã được ngân hàng cho mượn tiền rất sớm. Trước giờ họ chưa hề thắc mắc hay thưa kiện về số tiền thù lao đã trả cho ông Cảnh. Chính họ cũng không hiểu tại sao vào cuối năm 2006, Công an huyện lại mời họ đến nhận lại tiền. Một số hộ đã tự nguyện trả lại số tiền đó cho ông Cảnh vì “Ông ấy cũng đã rất cực khổ trong việc làm hồ sơ giúp cho tụi tui...”.
Thực chất, năm hộ dân trên đã ký kết với ông Cảnh những hợp đồng dịch vụ. Theo đó, ông Cảnh (bên cung ứng dịch vụ) phải thực hiện công việc (làm hồ sơ dự án vay vốn ngân hàng) cho các hộ (bên thuê dịch vụ) và các hộ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ.
Theo Bộ luật Dân sự năm 1996 (có hiệu lực trong trường hợp cụ thể của ông Cảnh), cả hai bên đều không làm gì sai trái vì đối tượng của hợp đồng là công việc có thể thực hiện được, không bị pháp luật cấm, không trái đạo đức xã hội.
Ngược lại, như lời tự nhận xét của ông Lê Trọng Vũ - Chủ tịch UBND huyện Duyên Hải, UBND huyện này đã sai hoàn toàn khi đơn thuần căn cứ vào các suy đoán chủ quan để tự ý tịch thu khoản tiền thù lao của ông Cảnh.
Phía Công an huyện thì dễ dãi chấp hành chỉ đạo miệng của UBND huyện để can thiệp “thô bạo” vào quan hệ dân sự của người dân. Đã vậy, thay vì phải thụ lý, giải quyết đơn khiếu nại của ông Cảnh trong hạn luật định, cơ quan này đã kéo rê đến tận... năm năm.
Đề nghị Công an tỉnh Trà Vinh sớm xem xét lại vụ việc, hoàn lại đủ cho ông Cảnh số tiền mà ông đã bị tịch thu sai quy định.
VĂN ĐOÀN
