Năm 1999, người dân xã Yang Mao vui mừng khi được Nhà nước đầu tư hơn 1 tỉ đồng xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy từ thượng nguồn nước con suối Ea Kha. Tuy nhiên, chỉ một năm sau, Công ty TNHH Hoàng Nguyên tiến xây dựng Nhà máy thủy điện Ea Kha ngay trên thượng nguồn suối Ea Kha. Nguồn nước của suối Ea Kha sau được chặn dòng để phục vụ phát điện lại được xả ra một nhánh suối khác. Vậy là từ khi có nhà máy thủy điện, công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy Ea Kha cũng bị “bức tử” vì nguồn cung cấp nước không còn. Đời sống sinh hoạt của hơn 5.000 hộ dân trong xã bị đảo lộn.
Người dân xã Yang Mao đang lấy nước dưới chân nhà máy thủy điện.
Hiện nay, để có nước sinh hoạt, hằng ngày các hộ gia đình ở đây phải lội bộ hơn 2 km để lấy nước từ con suối gần nhất. Có mặt tại chân cửa xả của thủy điện Ea Kha, chúng tôi chứng kiến cảnh người dân ở các thôn, buôn trong xã “tấp nập” đến đây tắm giặt và lấy nước về sinh hoạt. Em Y Tin (10 tuổi) vừa cõng can nước 10 lít trên lưng, tay dắt hai đứa em hổn hển leo lên bờ. “Ba mẹ đi rẫy hết, em tranh thủ lúc có người lái máy cày đi lấy nước nên đưa mấy đứa em ra tắm và múc ít nước về nấu ăn. Bữa nay đi ké máy cày người ta nên múc được ba can chứ bình thường phải mất 2 tiếng em mới cõng được can nước 10 lít này về nhà” - Y Tin cho biết.
Theo ông Y Nguyên (người trước đây được giao quản lý, vận hành công trình nước sinh hoạt tự chảy), tình trạng khốn khó của người dân đã được xã báo cáo nhiều lần với huyện thông qua các cuộc họp, tiếp xúc cử tri. Tuy nhiên, đến nay các cơ quan chức năng địa phương vẫn chưa có động thái nào để khắc phục.
HOÀNG VY
