Cuộc chiến ma túy ở Thôm Mòn

Sự tàn khốc của ma túy đối với 19 bản ở Thôm Mòn, huyện Thuận Châu, Sơn La, được ông Lò Văn Húm (Trưởng cụm) miêu tả bằng một thống kê: “Ngày trước, Thôm Mòn cứ đều đặn 10 người nằm xuống nghĩa địa thì có ba người chết vì liên quan đến ma túy”. Nơi đây đã từng được Bộ Công an liệt vào danh sách một trong bốn điểm phức tạp nhất về ma túy.

Vùng đất lãnh địa

Nằm dọc quốc lộ 6, chỉ cách trung tâm huyện Thuận Châu 2 km, vị trí địa lý của Thôm Mòn khiến cho nơi này trở thành “miền đất hứa” của tội phạm ma túy. Để vào được Thôm Mòn chỉ có một con đường độc đạo chạy dài qua cánh đồng lớn. Đứng từ đầu làng nhìn ra, bất cứ dấu hiệu bất thường nào xuất hiện trên đường cũng nhanh chóng bị phát hiện. Các nhóm cảnh giới trong các bản luôn hoạt động để trốn tránh lực lượng truy bắt.

Thiếu tá Nguyễn Cự Cường, Đội trưởng Đội ma túy huyện Thuận Châu, cho biết: “Kể cả xuất hiện bất ngờ, bắt được quả tang các hoạt động phạm pháp nhưng anh em cũng khó đưa tội phạm ra được vùng đất ấy”. Vào thời điểm 2002, không có đội truy bắt nào dưới 15 người có thể đưa được tội phạm ra khỏi các bản làng. Thậm chí, các đội chuyên trách ma túy khi có mặt tại địa bàn cũng không dám đi dưới bốn người. Nếu muốn đưa người ra khỏi làng, sẽ ngay lập tức bị vây bủa bởi một lực lượng hùng hậu đủ mọi thành phần, có trang bị vũ khí thô sơ như gạch đá, chất bẩn. “Ít người bị thương vì súng đạn nhưng sứt đầu mẻ trán vì gạch đá thì ai cũng bị” - Thiếu tá Cường cho biết.

Con đường độc đạo dẫn vào các bản ở Thôm Mòn.

Cuộc chiến dai dẳng

Hiểu rõ về cuộc chiến ma túy ở Thôm Mòn phải kể đến Đại úy Nguyễn Công Thành, Đội phó Đội ma túy, Công an huyện Thuận Châu. Từng là cán bộ hình sự kỳ cựu, chuyển qua đội ma túy, Đại úy Nguyễn Công Thành cùng đồng đội đã chiến đấu với tội phạm ma túy ở Thôm Mòn trong nhiều năm trời.

Đại úy Thành kể: “Lần đó tôi nhận nhiệm vụ vào nhận diện một đối tượng truy nã. Đến nơi, thấy đối tượng cùng mấy người nữa đang uống rượu. Biết không thể bắt được đối tượng ngay lúc này, tôi liền xin vào uống rượu cùng để có thời gian cho đồng đội về huy động lực lượng”. Nhóm người thấy Đại úy Thành đi một mình nên không đề phòng. Đại úy Thành kiên nhẫn uống với đối tượng đến tận chiều, khi nhận được tín hiệu lực lượng đã triển khai đầy đủ, anh mới nhanh chóng rút ra để cho đồng đội ập vào bắt giữ.

Thiếu tá Nguyễn Cự Cường kể: “Năm 2004, tôi và ba anh em nữa vào bản bắt giữ thành công một đối tượng buôn bán ma túy với chín cân thuốc phiện nhưng bắt xong thì nhiều người dân trong bản đã vây chặt ngôi nhà. Chúng tôi phải cố thủ bên trong, thông báo về Công an huyện Thuận Châu và Công an tỉnh Sơn La xin chi viện”. Lần đó, Công an tỉnh Sơn La đã mất nhiều giờ, phối hợp cùng 50 cán bộ, chiến sĩ cảnh sát cơ động cùng với chó nghiệp vụ mới có thể giải cứu thành công bốn cán bộ, trinh sát và đưa đối tượng ra khỏi bản.

Cuộc sống mới bình yên ở vùng đất dữ.

Chuyển mình vật vã

Về Thôm Mòn lần này, không còn cảm giác rờn rợn khi phải đi qua những căn nhà im ỉm đóng, thập thò những cái đầu cảnh giác như trước kia. Trưởng thôn Quàng Văn Nơi (bản Hua Cọ) dẫn chúng tôi đi vào làng, nhanh tay lật cuốn sổ ghi chép về tình hình ma túy của thôn: “Bản tôi giờ chỉ có sáu người đang chịu án ma túy thôi, có bảy người cai về rồi chưa nghiện lại đâu. Giờ Hua Cọ ít người bán ma túy, ít người dùng nó lắm rồi”.

Những tổ chuyên trách về ma túy, nòng cốt là người dân trong thôn bản được lập nên, thường xuyên tổ chức vận động con em từ bỏ ma túy. Ảnh trong bài: VIẾT THỊNH

Theo số liệu thống kê năm 2002, toàn xã Thôm Mòn có 19 bản với 5.388 nhân khẩu nhưng đã có 13 ổ nhóm buôn bán ma túy với 227 người, 16 đối tượng có quyết định truy nã, trong đó có bảy đối tượng mức án chung thân, tử hình còn lại là rất nguy hiểm và nguy hiểm.

Ma túy ở Thôm Mòn đã phần nào được kiềm chế, dù rằng nó vẫn như một thứ ung nhọt âm ỉ tồn tại. Sự đổi thay ở Thôm Mòn được cụ thể hóa bằng những con số, tuy nhiên để có kết quả đó là cả một quá trình chuyển mình vật vã. Bắt đầu từ năm 2002, Công an huyện Thuận Châu phối hợp cùng với các lực lượng khác đã tổ chức nhiều đợt tấn công mạnh vào tội phạm ma túy ở vùng này. Điển hình như việc bắt giữ đối tượng Lò Văn Nam, một tội phạm bị truy nã. Khi bắt Lò Văn Nam, lực lượng công an đã thu giữ được một khẩu súng K54, 13 viên đạn và 23 g heroin. Mấy tháng sau, tên Lò Văn Xiển cũng bị tóm gọn với hai quả lựu đạn và một con dao nhọn….

Thiếu tá Cường thống kê: “Cùng với việc kiên quyết bắt giữ các loại tội phạm, nhiều phương thức vận động cũng được triển khai. 17 nhóm liên gia tự quản về phòng, chống ma túy được thành lập với 92 nhóm, 184 nhóm trưởng, nhóm phó”. Đến năm 2009, ma túy mới chính thức được kiểm soát. Những đối tượng cảnh giới để phát giác công an nay đã được thay thế bằng đội tuần tra được thành lập từ những cá nhân tiêu biểu ở làng bản, vừa vận động vừa phát giác tội phạm.

Thiếu tá Nguyễn Cự Cường đánh giá sự đổi thay của Thôm Mòn bằng việc dẫn chúng tôi đến một đám cưới trong làng: “Ngày trước, công an vào chỗ đông người thì khó lành lặn bước ra, còn giờ công an vào với người dân như người thân về với làng bản”.

VIẾT THỊNH