Liên quan đến thu phí không dừng (ETC), ngày 14-11, Bộ GTVT cho biết việc triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng là chủ trương của Chính phủ với mục đích khắc phục, hạn chế bất cập của hình thức thu phí một dừng.
Giai đoạn 1 không đúng tiến độ
Hệ thống thu phí tự động không dừng được chia làm 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1, với 44 trạm, bao gồm 26 trạm trên quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên, 18 trạm trên các tuyến cao tốc và các quốc lộ khác. Dự án này do Công ty VETC triển khai thực hiện.
Đến thời điểm này Bộ GTVT tiến hành đàm phán, ký kết Phụ lục Hợp đồng BOT với 35/39 trạm (5 trạm không phải ký phụ lục hợp đồng), bốn trạm đang tiếp tục đàm phán. Các trạm thu phí thuộc dự án giai đoạn 1 cơ bản lắp đặt và vận hành hệ thống ETC. Cụ thể, đang lắp đặt, vận hành 38/44 trạm, một trạm chưa lắp đặt do phải di dời vị trí.
Thu phí tự động không dừng là một giải pháp để minh bạch tại các trạm BOT. Ảnh: VIẾT LONG
Riêng năm tuyến cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt nam (VEC) quản lý chỉ có một tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình đang lắp đặt thiết bị, dự kiến vận hành trong năm 2019. Bốn tuyến còn lại chưa thể triển khai thực hiện do gặp khó khăn về nguồn vốn.
Bên cạnh đó, việc chuyển VEC về Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong khi quy định pháp luật về phân cấp, phân quyền giữa Bộ GTVT và Ủy ban quản lý vốn nhà nước chưa rõ ràng cũng ảnh hưởng đến tiến độ triển khai hệ thống ETC. Đồng thời vướng mắc về đàm phán tỷ lệ trích doanh thu giữa VEC và đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng. “Nên không thể hoàn thành trong năm 2019 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ…” - Bộ GTVT thừa nhận.
Đối với giai đoạn 2, gồm 33 trạm, Bộ GTVT tổ chức đấu thầu rộng rãi quốc tế và đã lựa chọn liên danh Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) và một số doanh nghiệp về công nghệ là nhà đầu tư thực hiện dự án. Hiện nay Liên danh Nhà đầu tư đang hoàn thiện các thủ tục xin phép Thủ tướng Chính phủ thành lập doanh nghiệp dự án để triển khai các bước tiếp theo tuân thủ quy định.
VETC phải có trách nhiệm
Bộ GTVT cũng nhìn nhận, việc triển khai thu phí tự động giai đoạn 1 do nhiều nguyên nhân khách quan nên việc triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Trong đó, vướng mắc lớn nhất hiện nay là doanh thu hoàn vốn cho dự án ETC không như dự kiến ban đầu do tiến độ ký Hợp đồng dịch vụ, trích doanh thu còn chậm.
Bên cạnh đó, việc nhiều dự án BOT sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu (phương tiện thấp hơn so với dự báo, chưa được tăng phí theo đúng lộ trình) cũng làm ảnh hưởng đến nguồn thu của dự án thu phí tự động không dừng.
Ngoài ra, số lượng phương tiện dán thẻ (e-tag) và nộp tiền vào tài khoản giao thông để tham gia dịch vụ thu phí tự động không dừng chưa cao (khoảng 800.000 thẻ/3,5 triệu phương tiện dán thẻ sử dụng dịch vụ ETC).
Nguyên nhân, chủ phương tiện vẫn có thói quen sử dụng tiền mặt trong khi việc thanh toán, nộp và quản lý tài khoản giao thông chưa được thuận tiện cho người sử dụng dẫn đến chưa khuyến khích được người dân tham gia dịch vụ. Việc bắt buộc các phương tiện chưa dán thẻ không được đi qua làn thu phí tự động không dừng mặc dù đã được triển khai nhưng vẫn cần có lộ trình và chế tài để thực hiện.
Do gặp các khó khăn, vướng mắc như trên, nhà đầu tư dự án đã có các văn bản đề xuất dừng triển khai dự án để chuyển giao cho nhà đầu tư khác hoặc Nhà nước nhận lại dự án để tiếp tục thực hiện.
“Sau khi xem xét đề xuất của Công ty VETC, Bộ GTVT không đồng thuận giải pháp dừng triển khai dự án hoặc Nhà nước tiếp nhận lại dự án. Đồng thời yêu cầu Công ty VETC phải có trách nhiệm tiếp tục thực hiện Hợp đồng đã ký kết với Bộ GTVT” - Bộ GTVT khẳng định và cho biết sẽ phối hợp với với VETC và các cơ quan đơn vị có liên quan từng bước tháo gỡ các khó khăn vướng mắc với quyết tâm cao để hoàn thành dự án.
| Để triển khai chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ GTVT cho biết thời gian tới đơn vị sẽ phối hợp các đơn vị liên quan quyết liệt giải pháp phân luồng giao thông tại các trạm trên Quốc lộ 1 và một số trạm cửa ngõ các thành phố lớn để khuyến khích chủ phương tiện dán thẻ và tham gia dịch vụ, tăng cường hiệu quả của hệ thống. Rà soát lại phương án tài chính của dự án để xác định tỷ lệ trích chi phí quản lý thu phí tự động không dừng tại các dự án cao tốc do VEC quản lý làm cơ sở sớm ký kết hợp đồng dịch vụ. Phối hợp với Ủy ban quản lý vốn Nhà nước để tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn để triển khai các dự án của VEC. “Đồng thời, tiếp tục dán thẻ cho các phương tiện, hoàn thiện việc kết nối liên thông tài khoản cá nhân tại các ngân hàng thông qua cổng thanh toán điện tử và một số giải pháp liên thông tài khoản khác nhằm tạo sự thuận lợi, minh bạch cho người sử dụng...” - Bộ GTVT nhấn mạnh. |
