Vợ chồng ông L. (TP.HCM) được cha mẹ để lại 5.000 m2 đất vườn và 1.700 m2 đất ruộng tại xã Hòa Định, huyện Chợ Gạo, Tiền Giang. Năm 1987, do nợ Nhà nước 99.940 đồng tiền thuế (tương đương 1.666 kg thóc) nên vợ chồng ông L. đã viết “tờ ủy quyền quản lý sử dụng hoa lợi” gửi UBND xã Hòa Định để xác nhận đã giao 4.700 m2 đất vườn và 1.400 m2 đất ruộng cho ba người cháu ruột quản lý, sử dụng. Theo đó, vợ chồng ông L. yêu cầu những người nhận đất phải canh tác trồng trọt, trả nợ thuế cho Nhà nước, đồng thời phải trả cho vợ chồng ông L. bốn chỉ vàng 24 K (có văn bản thỏa thuận giữa hai bên). Sau đó, các cháu của ông L. đã canh tác ổn định hơn 20 năm và đều được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Năm 2006, vợ chồng ông L. bất ngờ về quê đòi lại phần đất “đã ủy quyền cho các cháu” với lý do trước đây do khó khăn nên vợ chồng ông cầm cố đất cho các cháu chứ không chuyển quyền sử dụng đất lâu dài.
Tháng 5-2007, TAND huyện Chợ Gạo đã xử hủy bỏ giao dịch cầm cố tài sản giữa vợ chồng ông L. với các cháu, buộc phía bị đơn trả lại đất cho ông L. Vợ chồng ông L. có nghĩa vụ trả lại cho các cháu bốn chỉ vàng 24 K và 1.666 kg thóc, thanh toán cho họ 51.121.860 đồng tiền cải tạo đất và cây trồng trên đất. Tháng 10-2007, khi xử phúc thẩm vụ án theo đơn kháng cáo của phía bị đơn, TAND tỉnh Tiền Giang đã tiếp tục xử cho vợ chồng ông L. thắng kiện bằng việc giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND huyện Chợ Gạo. Căn cứ vào bản án này, cơ quan thi hành án của huyện Chợ Gạo đã tổ chức thi hành án, tiến hành thu hồi đất của các bị đơn để trả lại cho ông L.
Thế nhưng vào ngày 25-10-2010, Phó Chánh án TAND Tối cao Từ Văn Nhũ đã ký quyết định kháng nghị đối với bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Tiền Giang. Quyết định này cho rằng tòa cấp sơ thẩm, phúc thẩm đã không xác minh rõ các nhân chứng ký vào các giấy ủy quyền quản lý đất, tờ cam kết trả công sức lao động giữa ông L. và các cháu nhưng lại xác định ông L. chỉ cầm cố đất vườn là không đúng.
Căn cứ vào đó, đầu năm 2011, Tòa Dân sự TAND Tối cao đã có quyết định giám đốc thẩm hủy hai bản án của TAND huyện Chợ Gạo và TAND tỉnh Tiền Giang. Lý do đưa ra: Tranh chấp giữa ông L. và các cháu là “quan hệ chuyển quyền sử dụng đất” chứ không phải “quan hệ cầm cố đất” như hai tòa trên đã nhận định, xét xử. Hiện phía các người cháu của ông L. đã làm đơn yêu cầu TAND huyện Chợ Gạo xét xử lại vụ án.
HÙNG ANH
